Những tín hiệu tích cực từ sắp xếp, xử lý tài sản công dôi dư

Chỉ đạo quyết liệt từ trung ương

Cho biết về công tác sắp xếp, xử lý nhà, đất công dôi dư, ông Nguyễn Tân Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, thực hiện chủ trương được Bộ Chính trị, Ban Bí thư thống nhất tại Kết luận số 202-KL/TW ngày 31/10/2025 yêu cầu đẩy nhanh việc bố trí, sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công sau sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính, Bộ Tài chính đã có Công văn số 17227/BTC-QLCS ngày 5/11/2025 báo cáo Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ đạo thống nhất trong toàn quốc để thực hiện.

Nguồn: Bộ Tài chính. Đồ họa: Phương Anh

Tiếp đó, ngày 11/11/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Công điện số 213/CĐ-TTg, yêu cầu chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan trung ương tập trung thực hiện 3 nhóm nhiệm vụ trọng tâm đó là: Rà soát, thống kê đầy đủ các cơ sở nhà, đất dôi dư và xây dựng phương án quản lý, sử dụng, xử lý tài sản công đúng quy định, không để thất thoát, lãng phí; giải quyết kịp thời các vấn đề liên quan đến quy hoạch, bao gồm lập và điều chỉnh quy hoạch sau khi chuyển đổi công năng sử dụng trụ sở; tăng cường công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra, giám sát trong bố trí, sắp xếp và xử lý tài sản công.

Để cụ thể hóa chỉ đạo này, ngày 27/11/2025, Bộ Tài chính tiếp tục ban hành Công văn số 18430/BTC-QLCS, hệ thống hóa các quy định của trung ương và gửi tới chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố (đồng gửi bí thư tỉnh ủy, thành ủy) nhằm thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo việc sắp xếp tài sản công theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Văn bản nhấn mạnh các nội dung cấp thiết như: hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn; đẩy nhanh tiến độ giao tài sản công cho các đối tượng sử dụng; cập nhật, điều chỉnh quy hoạch; xây dựng kế hoạch xử lý nhà, đất dôi dư; trang bị xe ô tô, máy móc, thiết bị cho bộ máy mới.

19.658 cơ sở nhà, đất đã được xử lý

Với những giải pháp đã thực hiện, tính đến ngày 26/12/2025, cả nước đã hoàn thành xử lý 19.658 cơ sở. Trong đó, 570 cơ sở được bố trí cho lĩnh vực y tế; 2.620 cơ sở được bố trí cho giáo dục - đào tạo; 2.130 cơ sở cho thiết chế văn hóa, thể thao; 431 cơ sở cho các mục đích công cộng khác; 7.939 cơ sở tiếp tục được bố trí làm trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp.

Đáng chú ý, số lượng cơ sở bố trí cho y tế và giáo dục giảm so với kỳ trước do nhiều điểm trường, trạm y tế không còn nhu cầu sử dụng đã được giao cho cơ quan chức năng quản lý, khai thác theo quy định.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn 5.488 cơ sở nhà, đất phải tiếp tục xử lý. “Con số này cho thấy khối lượng công việc phía trước là rất lớn, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ và kiên trì của các bộ, ngành, địa phương” - Cục trưởng Cục quản lý công sản nhấn mạnh.

Song song với việc xử lý nhà, đất, việc bảo đảm điều kiện làm việc cho bộ máy mới cũng được các bộ, ngành, địa phương hết sức chú trọng. Trong tháng 11/2025, cả nước đã trang bị thêm xe ô tô cho 22 xã, nâng tổng số các đơn vị hành chính cấp xã được trang bị xe ô tô phục vụ công là 3.232 đơn vị. Hiện chỉ còn 89 xã (2,68%) chưa được trang bị. “Các địa phương có xã chưa được trang bị xe ô tô đã bố trí đủ kinh phí để hoàn thành trong thời gian tới” - báo cáo từ Bộ Tài chính cho biết.

Đối với máy móc, thiết bị, kết quả đạt được rất tích cực khi 100% đơn vị hành chính cấp xã đã được trang bị đầy đủ, đáp ứng yêu cầu vận hành của mô hình tổ chức bộ máy mới. Đây là yếu tố quan trọng để bảo đảm hoạt động hành chính không bị gián đoạn sau sắp xếp.

Từ “xử lý” sang “tái cấu trúc nguồn lực”

Thực tế triển khai cho thấy, xử lý tài sản công không đơn thuần là thu hồi hay thanh lý, mà ngày càng được đặt trong tư duy tái cấu trúc nguồn lực công. Nhiều địa phương đã chủ động xây dựng phương án chuyển đổi công năng trụ sở dôi dư sang các mục đích ưu tiên như giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, sinh hoạt cộng đồng, qua đó vừa tiết kiệm ngân sách, vừa đáp ứng nhu cầu dân sinh.

Tuy vậy, vướng mắc lớn nhất hiện nay vẫn là quy hoạch. Không ít địa phương lúng túng trong việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng sau khi trụ sở được điều chuyển hoặc chuyển đổi công năng. Đây cũng là lý do được lãnh đạo Bộ Tài chính thường xuyên nhấn mạnh tại các cuộc họp về lĩnh vực này với yêu cầu các địa phương cần cập nhật, điều chỉnh quy hoạch ngay sau khi chuyển đổi công năng, coi đây là điều kiện then chốt để tháo gỡ ách tắc kéo dài thời gian qua.

Bên cạnh đó, năng lực quản lý tài sản công ở một số cơ sở còn hạn chế; việc cập nhật dữ liệu, báo cáo chưa đồng bộ; công tác kiểm tra, giám sát ở một số nơi chưa thực sự thường xuyên, làm gia tăng nguy cơ lãng phí nếu không được chấn chỉnh kịp thời.

Để phát huy hết công năng của tài sản công, đem lại giá trị và hiệu quả phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, trong thời gian tới, Bộ Tài chính xác định tiếp tục bám sát chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Chính phủ, tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm.

Cụ thể là hoàn thiện và thống nhất hệ thống văn bản hướng dẫn, bảo đảm các địa phương có đầy đủ cơ sở pháp lý để triển khai nhanh, đúng và hiệu quả. Đồng thời đẩy nhanh tiến độ rà soát, giao tài sản công cụ thể cho các đối tượng quản lý, sử dụng, đặc biệt ở cấp xã, phường - nơi trực tiếp vận hành mô hình chính quyền mới.

Bên cạnh đó, các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch xử lý nhà, đất dôi dư theo thứ tự ưu tiên, bảo đảm phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, an sinh và lợi ích cộng đồng. Tăng cường đào tạo, tập huấn nghiệp vụ quản lý tài sản công, đồng thời đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các vi phạm.

Sắp xếp, xử lý trụ sở, xe và tài sản công sau sắp xếp bộ máy không chỉ là yêu cầu kỹ thuật hành chính, mà là thước đo hiệu quả của cải cách tổ chức bộ máy nhà nước. Những kết quả bước đầu cho thấy sự chỉ đạo quyết liệt từ trung ương và nỗ lực lớn của các địa phương. Tuy nhiên, chặng đường phía trước vẫn còn nhiều việc phải làm.

Do đó, theo ông Nguyễn Tân Thịnh, các giải pháp này tiếp tục được các bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ, minh bạch và quyết liệt sẽ giúp biến những trụ sở dôi dư thành nguồn lực phát triển, góp phần xây dựng nền hành chính tinh gọn, hiệu quả và phục vụ người dân ngày càng tốt hơn.