TADAT - công cụ phản ánh “sức khỏe” của hệ thống quản lý thuế

Trong các ngày từ 11 đến 26/8/2025, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã cử phái đoàn làm việc trực tiếp với cơ quan Thuế Việt Nam để đánh giá hiệu quả quản lý thuế theo Công cụ TADAT.

Sau hơn 10 ngày làm việc, ngày 26/8, Cục Thuế đã tổ chức cuộc họp tổng kết đợt đánh giá Công cụ TADAT với sự tham dự của đoàn công tác IMF do ông Patrick De Mets làm trưởng đoàn. Cuộc họp đã đánh giá rà soát, trao đổi về kết quả đánh giá sơ bộ, qua đó nhận diện rõ hơn những điểm mạnh, hạn chế và đề xuất khuyến nghị, góp phần hoàn thiện hệ thống quản lý thuế hiện đại, minh bạch và hội nhập quốc tế.

TADAT - giúp xây dựng hình ảnh cơ quan Thuế Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại và minh bạch trên trường quốc tế
Phó Cục trưởng Cục Thuế Lê Long phát biểu tại buổi làm việc với IMF. Ảnh: Phương Thảo

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Cục trưởng Cục Thuế Lê Long gửi lời cảm ơn tới các chuyên gia trong đoàn công tác của IMF đã dành thời gian, tâm huyết hỗ trợ kỹ thuật và đồng hành cùng cơ quan Thuế Việt Nam trong một hoạt động hết sức có ý nghĩa đối với tiến trình cải cách và hiện đại hóa quản lý thuế tại Việt Nam.

“Công cụ TADAT là phương pháp đánh giá chuẩn mực, được quốc tế công nhận rộng rãi, nhằm phản ánh “sức khỏe” của hệ thống quản lý thuế theo các thông lệ tốt trên thế giới. Việc cơ quan Thuế Việt Nam được lựa chọn để thực hiện đánh giá lần này là một vinh dự lớn, đồng thời cũng là trách nhiệm nặng nề trong việc tiếp cận khách quan, toàn diện và cầu thị trước những phân tích, khuyến nghị mà đoàn chuyên gia đưa ra” - Phó Cục trưởng Lê Long nhấn mạnh.

Tại cuộc họp, đoàn chuyên gia của IMF đã trình bày kết quả đánh giá sơ bộ với các chỉ số được lượng hóa và phân tích cụ thể. Theo đại diện lãnh đạo Cục Thuế, đây là một nguồn thông tin rất quý báu để cơ quan Thuế Việt Nam nhìn nhận rõ hơn những điểm mạnh cần phát huy, cũng như những mặt còn hạn chế cần nghiêm túc xem xét, điều chỉnh và cải thiện trong thời gian tới.

Để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của Báo cáo đánh giá cuối cùng, Phó Cục trưởng Lê Long đề nghị các ban, đơn vị thuộc Cục Thuế tập trung khẩn trương rà soát kỹ lưỡng lại toàn bộ nội dung trong dự thảo Báo cáo TADAT đã được IMF gửi. Đồng thời, làm rõ các nội dung chưa được phản ánh đầy đủ, đặc biệt đối với các chỉ số đang bị đánh giá thấp, thiếu thông tin đầu vào. Trong đó cần cung cấp bổ sung các dữ liệu, bằng chứng, quy trình nội bộ mà đơn vị mình đã triển khai, nhưng chưa được thể hiện rõ trong quá trình đánh giá.

“Đây không chỉ là yêu cầu về mặt kỹ thuật, mà còn là trách nhiệm gìn giữ và phản ánh đầy đủ những nỗ lực của cơ quan Thuế Việt Nam trong xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp, hiện đại và minh bạch trên trường quốc tế” - Phó Cục trưởng Lê Long nhấn mạnh.

TADAT - giúp nhận diện khoảng trống để xây dựng lộ trình cải cách bền vững

Ông Patrick De Mets - Trưởng đoàn công tác IMF cho biết, trong suốt quá trình triển khai đánh giá TADAT cơ quan Thuế Việt Nam đã phối hợp rất chặt chẽ, cởi mở và cầu thị. Ông Patrick De Mets khẳng định, mục tiêu của TADAT không phải là chấm điểm hay so sánh giữa các quốc gia, mà là cung cấp một bộ tiêu chí đánh giá trung thực về hệ thống quản lý thuế, giúp cơ quan thuế nhận diện những điểm mạnh cần phát huy, đồng thời xác định những khoảng trống, thách thức để có giải pháp cải thiện.

TADAT - giúp xây dựng hình ảnh cơ quan Thuế Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại và minh bạch trên trường quốc tế
Ông Patrick De Mets - Trưởng đoàn công tác IMF phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Phương Thảo

“Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng, vừa thúc đẩy số hóa, vừa thực hiện cải cách hành chính toàn diện. Trong bối cảnh đó, những khuyến nghị từ TADAT có thể trở thành công cụ tham chiếu hữu ích, giúp cơ quan Thuế Việt Nam xây dựng lộ trình cải cách bền vững, phù hợp với chuẩn mực quốc tế nhưng vẫn sát với thực tiễn Việt Nam. IMF tin tưởng rằng, với sự quyết tâm, cơ quan Thuế Việt Nam sẽ đạt được những bước tiến lớn trong quản lý thuế hiện đại, minh bạch và thân thiện với người nộp thuế” - ông Patrick De Mets nhấn mạnh.

“IMF tin rằng, sự hợp tác này sẽ giúp củng cố nền tảng quản lý thuế, đồng thời hỗ trợ Cục Thuế Việt Nam trong việc thực hiện các chiến lược phát triển lâu dài và bền vững” - ông Patrick De Mets - Trưởng đoàn công tác IMF.

Phó Cục trưởng Lê Long cho biết, cơ quan Thuế Việt Nam nghiêm túc tiếp thu, hoàn thiện, và triển khai các kiến nghị theo hướng phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam, nhằm xây dựng hệ thống quản lý thuế ngày càng hiệu lực, hiệu quả, minh bạch, thân thiện với người nộp thuế và hội nhập với các chuẩn mực quốc tế.

Trước đó, được sự phê duyệt của Bộ Tài chính, trên cơ sở thống nhất giữa Cục Thuế và IMF, IMF đã cử phái đoàn hỗ trợ, làm việc trực tiếp với cơ quan Thuế Việt Nam để đánh giá hiệu quả quản lý thuế theo Công cụ TADAT.

Để hiểu về Công cụ TADAT, năm 2024, IMF đã phối hợp với Cục Thuế tổ chức đào tạo trực tiếp cho công chức thuế nhằm chuẩn bị các nội dung cần thiết để đánh giá.

Công cụ TADAT được sử dụng như một phương pháp chuẩn để đánh giá sức khỏe các cấu phần chính trong một hệ thống quản lý thuế của một quốc gia và mức độ tương đồng trong công tác quản lý thuế của quốc gia đó so với thông lệ quốc tế./.

Những đánh giá của TADAT đặc biệt hữu ích trong việc xác định những điểm mạnh, điểm yếu tương đối trong hệ thống quản lý thuế; giúp các bên liên quan (như các cơ quan nhà nước, tổ chức quốc tế, các quốc gia tài trợ và các tổ chức cung cấp hỗ trợ kỹ thuật) có được sự nhìn nhận thống nhất về hiện trạng của hệ thống quản lý thuế; thiết lập chương trình cải cách với các mục tiêu cách cách, thứ tự ưu tiên, nội dung cải cách và trình tự thực hiện; giúp quản lý, điều phối sự hỗ trợ cả bên trong lẫn bên ngoài để công tác cải cách triển khai nhanh, hiệu quả hơn; theo dõi, đánh giá tiến độ cải cách thông qua các cuộc khảo sát và đánh giá.