Thanh tra phát hiện loạt vi phạm tại Bảo Tín Minh Châu, hạch toán sai để "né thuế"

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành Thông báo Kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng tại Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu (Bảo Tín Minh Châu).

Bán vượt giá niêm yết, hạch toán sai chi phí để "né" thuế

Theo Thông báo Kết luận thanh tra, Bảo Tín Minh Châu vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; vi phạm về giao dịch bán vàng với giá bán cao hơn giá niêm yết.

Cùng với đó, Công ty vi phạm quy định về thương mại điện tử, sử dụng công nghệ số để kinh doanh vàng, đơn cử như: không công bố trên "website: btmc.vn" thông tin vận chuyển và giao nhận; không công bố quy trình tiếp nhận, trách nhiệm xử lý khiếu nại của khách hàng và cơ chế giải quyết tranh chấp liên quan đến hợp đồng được giao kết trên website thương mại điện tử; không xây dựng, ban hành chính sách đảm bảo an toàn, an ninh cho việc thu thập và sử dụng thông tin cá nhân của người tiêu dùng; không xây dựng chính sách bảo vệ thông tin cá nhân người tiêu dùng trên "website: btmc.vn".

Thanh tra phát hiện loạt vi phạm tại Bảo Tín Minh Châu, hạch toán sai gây giảm thuế. Ảnh: T.L.

Bảo Tín Minh Châu còn có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp, nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Về việc chấp hành quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền, Công ty ban hành quy định nội bộ sai thẩm quyền, không đầy đủ nội dung theo quy định; không thực hiện lưu trữ thông tin liên quan đến khách hàng, giao dịch phải báo cáo.

Bảo Tín Minh Châu vi phạm một số quy định của pháp luật cụ thể như ban hành quy định nội bộ có nội dung không đầy đủ; không có hệ thống quản lý để xác định khách hàng nước ngoài là cá nhân có ảnh hưởng chính trị; không thực hiện báo cáo giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng; không thực hiện nhận biết thông tin khách hàng; không thực hiện phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro về rửa tiền; không tổ chức đào tạo, bồi dưỡng về phòng, chống rửa tiền hoặc tổ chức đào tạo không đúng quy định; không thực hiện việc đánh giá rủi ro; không phân công hoặc không đăng ký phân công cán bộ, bộ phận chịu trách nhiệm về phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố.

Đặc biệt, cơ quan thanh tra nêu rõ: "Việc chấp hành các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ; về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế: Công ty Bảo Tín Minh Châu hạch toán chi phí quà tặng vào giá vốn của hàng hóa dịch vụ mua vào không đúng quy định, dẫn đến giảm số thuế giá trị gia tăng phải nộp...".

Chuyển thông tin sang Bộ Công an để xác minh, điều tra

Theo cơ quan thanh tra, nguyên nhân của các vi phạm trên là do người đại diện theo pháp luật, lãnh đạo và nhân viên Công ty chưa nghiêm túc chấp hành một số quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, phòng chống rửa tiền, hạch toán kế toán, lập và sử dụng chứng từ kế toán, kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.

Ngay khi kết thúc thanh tra trực tiếp, Thanh tra NHNN có báo cáo một số vụ việc qua thanh tra hoạt động kinh doanh vàng tại Công ty Bảo Tín Minh Châu có vi phạm pháp luật, dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, Thống đốc NHNN đã phê duyệt và có văn bản chuyển thông tin sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý.

Công ty Bảo Tín Minh Châu hạch toán chi phí quà tặng vào giá vốn của hàng hóa dịch vụ mua vào không đúng quy định. Ảnh minh hoạ.

Chánh Thanh tra NHNN đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Bảo Tín Minh Châu liên quan đến một số vi phạm quy định về hoạt động phòng, chống rửa tiền và chế độ thông tin báo cáo mua, bán vàng miếng với tổng số tiền phạt là 2,64 tỷ đồng.

Kết luận thanh tra đưa ra một số kiến nghị đối với các bộ, ngành có liên quan để xem xét, xử lý theo thẩm quyền, quy định của pháp luật liên quan đến các thiếu sót, vi phạm thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của các bộ, ngành.

Đồng thời, Công ty phải nghiêm túc chấp hành các quy định pháp luật về chế độ thông tin báo cáo số liệu mua, bán vàng miếng, niêm yết giá mua, bán vàng và hoạt động thương mại điện tử, sử dụng công nghệ số trong hoạt động kinh doanh vàng.

Cùng với đó, thực hiện đúng, đầy đủ các quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền; chấp hành nghiêm các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ, kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế theo đúng quy định pháp luật.

Ông Vũ Minh Châu (sinh năm 1953) thành lập Công ty Bảo Tín Minh Châu vào năm 1995. Từ đó đến nay, Bảo Tín Minh Châu trở thành một trong những doanh nghiệp hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực kinh doanh và chế tác vàng bạc, đá quý.

Theo dữ liệu của phóng viên, Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu ghi nhận doanh thu nghìn tỷ hàng năm. Năm 2023, doanh thu Bảo Tín Minh Châu đạt 1.401,1 tỷ đồng, tăng 31% so với năm trước, song lợi nhuận rất mỏng. Theo đó, lợi nhuận sau thuế năm 2023 đạt 4,5 tỷ đồng, tăng gần 10% so với năm trước và ghi nhận mức cao nhất trong nhiều năm qua, trong bối cảnh các năm trước đó công ty chỉ đạt mức lãi khiêm tốn, dao động từ 1 - 3 tỷ đồng. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/vốn chủ sở hữu của công ty ở mức khá khiêm tốn, chỉ đạt 4,32% (năm 2023); 3,9% (năm 2022), 1,96% (2021) và 3,1% (2020).

Với mức lãi mỏng như trên, số thuế thực tế doanh nghiệp đã nộp trong năm 2023 chỉ đạt 300 triệu đồng, tăng nhẹ so với mức 200 triệu đồng năm 2022.

Về cơ cấu tài sản và nguồn vốn, nợ ngắn hạn gia tăng mạnh từ năm 2019 đến 2021, đạt 56 tỷ đồng nhưng đã giảm sâu trong năm 2023, chỉ còn 10,4 tỷ đồng. Trong một thời gian dài, công ty duy trì vốn điều lệ ở mức khoảng 100 tỷ đồng trước khi chính thức tăng lên 300 tỷ đồng vào giữa năm 2024. Tại thời điểm này, ông Vũ Minh Châu góp vốn 290,12 tỷ đồng, chiếm 96,723% cổ phần, trong khi ông Vũ Phương Nam giữ nguyên mức vốn góp 9,83 tỷ đồng, tương ứng với 3,277% cổ phần./.