Thu xuất nhập khẩu 5 tháng tăng 7,4% so với cùng kỳ

Báo cáo với Bộ trưởng và Đoàn công tác Bộ Tài chính về công tác thu ngân sách, Cục trưởng Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Hoàng Tuấn cho biết, tổng trị giá xuất nhập khẩu (XNK) của cả nước trong 5 tháng đầu năm đạt 305,53 tỷ USD, tăng 16,6%, (tương ứng tăng 44,56 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2023. Cán cân thương mại 5 tháng đầu năm 2024, cả nước xuất siêu khoảng 8 tỷ USD.

Toàn cảnh buổi làm việc của Bộ trưởng với Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Đỗ Doãn
Toàn cảnh buổi làm việc của Bộ trưởng với Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Đỗ Doãn

Trong đó, tổng kim ngạch XNK của TP. Hồ Chí Minh lũy kế từ đầu năm đến ngày 28/5/2024 đạt 46,84 tỷ USD (chiếm 15,33% tổng kim ngạch XNK cả nước), tăng 3,37% so với cùng kỳ năm 2023 (tăng tương ứng 1,52 tỷ USD). Kim ngạch XNK có thuế lũy kế từ đầu năm đến ngày 28/5/2024 đạt 14,84 tỷ USD, tăng 5,27% so với cùng kỳ năm 2023 (tăng tương ứng 0,74 tỷ USD).

Tương ứng với đó, số thu ngân sách nhà nước (NSNN) của Tổng cục Hải quan trong 5 tháng đầu năm đạt 165.696 tỷ đồng, đạt 44,2% dự toán được giao (375.000 tỷ đồng), tăng 7,4% so với cùng kỳ năm trước. Số thu NSNN từ đầu năm tới 11/6/2024 của Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đạt 53.130,1 tỷ đồng, bằng 40,62% dự toán pháp lệnh (130.800 tỷ đồng) và giảm 6,69% (tương đương giảm tuyệt đối 3.812,0 tỷ đồng) so với cùng kỳ năm 2023.

Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh chiếm khoảng 1/3 số thu toàn ngành Hải quan. Hầu hết các đơn vị chiếm số thu lớn có luỹ kế số thu NSNN trong 5 tháng đầu năm 2024 tăng so với cùng kỳ năm 2023 như: Bà Rịa - Vũng Tàu tăng 34,22%; Thanh Hóa tăng 24,78%; Quảng Ninh tăng 26,51%. Tuy nhiên, số thu từ Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh lại giảm.

''Mặc dù là địa phương giảm sâu nhất cả nước nhưng tốc độ giảm số thu NSNN của Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã được cải thiện hơn so với cùng kỳ tháng trước (từ giảm 11,84% nay giảm 5,51%). Điều đó cho thấy sự nỗ lực của toàn thể cán bộ, công chức trong toàn đơn vị đã tổ chức, triển khai quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2024'' - Cục trưởng Nguyễn Hoàng Tuấn nói.

Tập trung giải pháp chống thất thu, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp

Đánh giá nguyên nhân làm giảm thu, Cục trưởng Nguyễn Hoàng Tuấn cho rằng, về cơ cấu số thu NSNN của Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, riêng 3 mặt hàng ô tô, xăng dầu, sắt thép chiếm tỷ trọng lớn gần 35%, nên sự biến động của các nguồn thu này sẽ tác động rất lớn đến số thu ngân sách của đơn vị.

Cục trưởng Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Hoàng Tuấn báo cáo kết quả công tác 5 tháng đầu năm 2024 tại buổi làm việc. Ảnh: Đỗ Doãn
Cục trưởng Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Hoàng Tuấn báo cáo kết quả công tác 5 tháng đầu năm 2024 tại buổi làm việc. Ảnh: Đỗ Doãn

Bên cạnh đó là tác động của chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng (GTGT). Theo đó, việc giảm thuế GTGT giúp tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nhưng cũng ảnh hưởng tới thu NSNN của Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh. Ước tính số thu thuế GTGT đã giảm trong năm tháng đầu năm 2024 là 2.000 tỷ đồng. 6 tháng cuối năm nếu Quốc hội tiếp tục đồng ý giảm 2% thuế GTGT thì số thu NSNN tiếp tục giảm so với tính toán.

Ngoài ra, Việt Nam đang thực hiện 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với mức thuế suất ưu đãi đặc biệt bình quân giản đơn (thuế FTA) theo 15 FTA đang thực thi là 3,2%. Qua năm 2024 các FTA tiếp tục trong giai đoạn cắt giảm sâu. Một số FTA tiếp tục có mức thuế suất bình quân giản đơn giảm mạnh: EVFTA/UKVFTA từ 4,7% về 3,5%, CPTTP 2,1% về 1,7%.

“Việc hạ tầng cơ sở logistics chưa hoàn thiện ảnh hưởng đến quá trình bảo quản, lưu thông hàng hoá và tăng chi phí vận chuyển cho doanh nghiệp cũng là một trong những nguyên nhân gây giảm thu” - ông Tuấn cho biết.

Về phương hướng 6 tháng cuối năm, ông Tuấn cho biết Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh tập trung tạo điều kiện thuận lợi cho thông quan. Tuy nhiên, cũng sẽ tăng cường kiểm tra tại trụ sở cục hải quan và trụ sở doanh nghiệp; tập trung tạo mối quan hệ khăng khít giữa hải quan và doanh nghiệp. Ngoài ra, cục sẽ đẩy mạnh chống thất thu qua thuế, qua giá; nâng cao kỷ cương kỷ luật trong thực thi nhiệm vụ và tổ chức đào tạo cho cán bộ công chức viên chức; phối hợp chặt chẽ với các ban ngành liên quan trong phòng chống gian lận thương mại với quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao trong năm ở mức cao nhất.

Tại buổi làm việc đại diện lãnh đạo cục và các đơn vị chuyên môn của Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh cũng đã báo cáo lãnh đạo Bộ Tài chính các nội dung liên quan đến cơ chế chính sách để mua sắm trang thiết bị chuyên dùng phục vụ hoạt động nghiệp vụ; các khó khăn vướng mắc về cơ chế trong xử lý hàng hóa tồn đọng hay tang vật bị tịch thu.