Bà Nguyễn Thu Hà – Trưởng phòng Phân tích, Trung tâm Phân tích và Tư vấn đầu tư, Công ty CP Chứng khoán SSI (SSI Research) đã trao đổi với phóng viên TBTCVN về quy định cấm doanh nghiệp bảo hiểm đầu tư kinh doanh trực tiếp bất động tại Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua.

Cấm doanh nghiệp bảo hiểm đầu tư trực tiếp bất động sản, chứ không cấm các đơn vị trong hệ sinh thái
Bà Nguyễn Thu Hà – Trưởng phòng Phân tích, SSI Research.

Luật mới sẽ có tác động tích cực về dài hạn đối với thị trường bảo hiểm

*PV: Thưa bà, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) với nhiều điểm mới được bổ sung, sửa đổi. Bà có thể cho biết đánh giá một cách khái lược nhất về những điểm mới mang tính đột phá của Luật mới lần này?

Bà Nguyễn Thu Hà: Điểm quan trọng nhất là Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) được xây dựng với tinh thần xuyên suốt là các doanh nghiệp bảo hiểm sẽ tự chủ hơn trong hoạt động kinh doanh, trong đó các cơ quan quản lý sẽ không can thiệp quá sâu về mặt kỹ thuật vào hoạt động của các doanh nghiệp bảo hiểm như trước đây.

Thay vào đó, vai trò của cơ quan quản lý sẽ là ưu tiên quản lý giám sát, thúc đẩy tính minh bạch và sự phát triển lành mạnh của thị trường bảo hiểm. Một trong những ví dụ có thể kể đến là việc đưa ra tỷ lệ an toàn vốn cùng với các yêu cầu khắt khe hơn về việc công bố thông tin.

*PV: Dù chưa thể tác động ngay tới thị trường bảo hiểm, tuy nhiên về dài hạn thì Luật mới sẽ có tác dụng thế nào, thưa bà?

Bà Nguyễn Thu Hà: Chúng tôi cho rằng, Luật Kinh doanh bảo hiểm mới sẽ có tác động tích cực về dài hạn đối với thị trường bảo hiểm. Với những thay đổi về mô hình quản lý vốn, có thể sẽ có áp lực tăng vốn tại một số công ty bảo hiểm nhất định. Tuy nhiên, các quy định này có giai đoạn chuyển tiếp 5 năm, tạo một khoảng thời gian đệm giữa khung pháp lý và việc áp dụng trong hoạt động thực tế (2023 – 2027).

Mặc dù còn những tồn tại về mặt hiệu quả và khả năng sinh lời nhưng dư địa tăng trưởng về dài hạn của thị trường bảo hiểm Việt Nam là rất lớn. Đặc biệt, môi trường lãi suất tăng cũng sẽ có tác động tích cực đến tỷ suất đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm do phần lớn tài sản đầu tư của doanh nghiệp này là tiền gửi ngân hàng và trái phiếu.

Mặc dù vậy, hiện tại chúng tôi vẫn chưa thấy rõ được một giải pháp để cải thiện cấu trúc tổng thể của thị trường, do lợi nhuận hiện tại không được phân bổ hợp lý trong toàn bộ chuỗi giá trị của ngành. Trong khi các công ty môi giới bảo hiểm được hưởng biên lợi nhuận cao vào thời điểm hiện tại, các công ty kinh doanh bảo hiểm đang phải chịu gánh nặng với việc giải quyết bài toán quản lý chi phí (từ định phí bảo hiểm, cấp đơn, chi phí bán hàng, hoa hồng cho đến việc quản lý hợp đồng và quản lý bồi thường cũng như tránh trục lợi bảo hiểm) và khả năng sinh lời ở mức thấp.

Cấm doanh nghiệp bảo hiểm đầu tư trực tiếp bất động sản, chứ không cấm các đơn vị trong hệ sinh thái
Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) tăng tính chủ động hơn cho các doanh nghiệp bảo hiểm trong hoạt động kinh doanh. Ảnh: Minh họa.

*PV: Với những điểm mới liên quan tới hoạt động của các doanh nghiệp bảo hiểm, theo bà, về mặt dài hạn thì khung pháp lý mới sẽ có tác động thế nào tới các hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp?

Bà Nguyễn Thu Hà: Luật mới đã bổ sung một số điều khoản mới để hướng dẫn cho các công ty bảo hiểm, đồng thời sửa đổi một số quy định trước đây để tránh nhầm lẫn khi áp dụng trong thực tế.

Đồng thời, việc trao quyền tự chủ lớn hơn cho doanh nghiệp bảo hiểm cũng sẽ giúp họ chủ động hơn và đảm bảo hiệu quả tốt hơn trong hoạt động kinh doanh.

Tuy nhiên, chúng tôi chưa kỳ vọng về một sự thay đổi mang tính đột phá trong hiệu quả kinh doanh do yếu tố về mặt cấu trúc thị trường như đã nói ở trên.

Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) cấm doanh nghiệp bảo hiểm trực tiếp đầu tư kinh doanh bất động sản, chứ không cấm các hoạt động đầu tư cổ phiếu bất động sản, hay đầu tư trụ sở kinh doanh/cho thuê một phần trụ sở kinh doanh chưa hoạt động hết.

Mặc dù còn những tồn tại về mặt hiệu quả và khả năng sinh lời nhưng dư địa tăng trưởng về dài hạn của thị trường bảo hiểm Việt Nam là rất lớn. Đặc biệt, môi trường lãi suất tăng cũng sẽ có tác động tích cực đến tỷ suất đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm do phần lớn tài sản đầu tư của doanh nghiệp này là tiền gửi ngân hàng và trái phiếu.

Cấm đầu tư trực tiếp bất động sản không tác động lớn tới hiệu quả kinh doanh doanh nghiệp bảo hiểm

*PV: Một điểm mới nhận được sự quan tâm của dư luận đó là Luật Kinh doanh bảo hiểm mới không cho phép các doanh nghiệp bảo hiểm kinh doanh bất động sản. Liệu điều này có ảnh hưởng gì tới kết quả kinh doanh các doanh nghiệp bảo hiểm hiện nay hay không? Vì sao?

Bà Nguyễn Thu Hà: Cần phải làm rõ là Luật mới cấm doanh nghiệp bảo hiểm trực tiếp đầu tư kinh doanh bất động sản, chứ không cấm các hoạt động đầu tư cổ phiếu bất động sản, hay đầu tư trụ sở kinh doanh/cho thuê một phần trụ sở kinh doanh chưa hoạt động hết.

Hiện tại, các doanh nghiệp bảo hiểm, đặc biệt là khối phi nhân thọ, có mạng lưới chi nhánh/điểm kinh doanh rộng khắp cả nước. Các bất động sản mà họ sở hữu thường là để làm trụ sở kinh doanh. Họ cũng có thể cho thuê một phần trụ sở kinh doanh chưa hoạt động hết.

Do đó, chúng tôi cho rằng quy định mới này không có tác động lớn đến kết quả kinh doanh các doanh nghiệp bảo hiểm.

*PV: Chiếu theo quy định đó, thì những doanh nghiệp bảo hiểm có công ty mẹ hoặc các công ty cùng hệ sinh thái có hoạt động kinh doanh trực tiếp bất động sản thì có bị cấm hay có bị tác động gì không, thưa bà?

Bà Nguyễn Thu Hà: Việc không được đầu tư kinh doanh bất động sản là thực hiện theo Khoản 1, Điều 10 Luật Kinh doanh bất động sản. Theo đó, tổ chức, cá nhân muốn đầu tư kinh doanh bất động sản thì phải thành lập doanh nghiệp đầu tư bất động sản.

Do đó, bản thân doanh nghiệp bảo hiểm không được phép trực tiếp đầu tư vào bất động sản. Đối với công ty mẹ và các công ty thành viên cùng trực thuộc công ty mẹ, thì việc có được thực hiện trực tiếp đầu tư kinh doanh bất động sản hay không sẽ tùy thuộc vào việc họ có phải là một pháp nhân có ngành nghề đăng ký kinh doanh bao gồm lĩnh vực kinh doanh bất động sản hay không; chứ không phụ thuộc vào việc hệ sinh thái của họ có doanh nghiệp bảo hiểm.

*PV: Xin cảm ơn bà!