Cơ hội Chứng khoán Việt được nâng hạng sẽ rõ hơn trong năm 2024

Cơ hội Chứng khoán Việt được nâng hạng sẽ rõ hơn trong năm 2024

Việt Nam tiếp tục trong danh sách chờ xét nâng hạng

Ngày 28/9/2023, Tổ chức FTSE Russell đã công bố Danh sách phân hạng các thị trường cổ phiếu kỳ đánh giá tháng 9/2023. Theo đó, Việt Nam tiếp tục được FTSE duy trì trong danh sách chờ xem xét nâng hạng từ thị trường mới nổi lên thị trường cận biên.

“Việt Nam vẫn duy trì trong danh sách chờ xét phân hạng và đã được rà soát cho khả năng tái phân hạng thành thị trường mới nổi thứ cấp trong đợt rà soát giữa kỳ trong kế hoạch tái phân hạng thị trường cổ phiếu của FTSE vào tháng 3/2024” - thông báo của FTSE Russell nêu rõ.

Trong lần công bố này, FTSE Russell cũng đã có đánh giá về tiến triển của các thị trường trong danh sách chờ xét hạng từ tháng 3/2023. Theo đó, Việt Nam được đưa vào danh sách chờ xét phân hạng vào tháng 9/2018, với khả năng được tái phân hạng lên thị trường mới nổi. Sự tiến triển đã chậm hơn so với dự kiến, một phần là do đại dịch Covid-19.

Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được tiêu chí về “Chu kỳ thanh toán (DVP)”, hiện đang được đánh giá là “Còn hạn chế” (Restricted) do thông lệ thị trường thực hiện việc kiểm tra trước giao dịch để đảm bảo có sẵn tiền trước khi thực hiện giao dịch. Như vậy, nghiễm nhiên là thị trường không có các giao dịch thất bại (failed trades), tiêu chí “thanh toán - các chi phí liên quan đến giao dịch thất bại” không được đánh giá.

Ngoài ra, yêu cầu phải có những cải thiện đối với quy trình đăng ký mở tài khoản, cũng như đưa ra cơ chế có hiệu quả nhằm tạo thuận lợi cho giao dịch giữa các nhà đầu tư nước ngoài giao dịch các chứng khoán đã chạm hoặc gần chạm mức giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài.

“Mặc dù tiến triển về các cải cách dự kiến còn chậm, tuy nhiên các cấp lãnh đạo cấp cao của Việt Nam đã thể hiện tái cam kết của mình đối với các công việc cần phải thực hiện. Hơn nữa, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã cho thấy luồng năng lượng tươi mới trong việc tìm kiếm giải pháp có thể triển khai để gỡ bỏ yêu cầu cần ký quỹ trước giao dịch (pre-funding)” - FTSE Russell đánh giá.

FTSE Russell cũng cho biết, tổ chức này tiếp tục duy trì mối quan hệ hợp tác xây dựng với UBCKNN, Nhóm Ngân hàng Thế giới và Ernst & Young - các đối tác hỗ trợ chương trình cải cách thị trường, cũng như các cơ quan quản lý thị trường khác.

Tổ chức này cho biết, việc phân định cuối cùng về vai trò và trách nhiệm cần có trong mô hình thanh toán theo quy định của luật mới vẫn là một bước trọng yếu. FTSE Russell tiếp tục khuyến khích các cơ quan quản lý của Việt Nam phải đưa ra hướng dẫn rõ ràng hơn về các bước cũng như khung thời gian cho việc triển khai.

Cơ hội được nâng hạng sẽ rõ nét hơn vào năm 2024

Theo các chuyên gia của SSI Research, việc nâng hạng sẽ mang lại vị thế mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam, đồng thời thu hút nguồn vốn đầu tư. Trên thực tế, quá trình này đòi hỏi nhiều nỗ lực tổng thể của toàn bộ các thành viên tham gia thị trường, trong đó không chỉ có các cơ quan quản lý mà đến từ các công ty chứng khoán, các quỹ đầu tư, ngân hàng lưu ký và cả các ngân hàng thương mại tham gia.

Theo SSI Research, các cơ quan chức năng hiện đang tập trung nhiều nguồn lực để có thể đảm bảo thỏa mãn được các tiêu chí từ các tổ chức xếp hạng như FTSE Russel và MSCI. Nhìn chung các tiêu chí định lượng không phải trở ngại lớn với Việt Nam vì trên thị trường đã có đủ số lượng cổ phiếu đại diện. Nhóm tiêu chí định tính mới là những rào cản chính trong quá trình nâng hạng của Việt Nam.

“Trong số các tiêu chí định tính mà tổ chức xếp hạng FTSE Russel và MSCI đưa ra, các yêu cầu từ FTSE Russel đơn giản hơn khá nhiều. Tuy nhiên, một trong những điều kiện quan trọng nhất mà cả FTSE hay MSCI đều nhắc đến đối với hạn chế của Việt Nam chính là việc quy định phải có tiền trước khi giao dịch (prefunding)” - chuyên gia của SSI Research cho hay.

Cũng theo đơn vị nay, việc vận hành hệ thống KRX là điều kiện cần và sự xuất hiện của cơ chế thanh toán bù trừ trung tâm (CCP) là điều kiện đủ để các giao dịch được thực hiện và kiểm soát rủi ro về mặt thanh toán. Việc vận hành có hiệu quả của cơ chế thanh toán bù trừ trung tâm CCP cần sự tham gia nỗ lực từ các bên trong đó về phía các cơ quan quản lý như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính hay UBCKNN...

“Việt Nam vẫn trong danh sách theo dõi nâng hạng của FTSE Russel trong kỳ đánh giá tháng 9/2023. Cơ hội được FTSE Russel nâng hạng có thể rõ hơn ngay trong năm 2024 và khả năng được nâng hạng bởi MSCI trong các năm sau đó sẽ đòi hỏi sự nỗ lực và quyết tâm cao của tất cả các thành viên tham gia thị trường” - chuyên gia của SSI Research nhấn mạnh.

Ông Đinh Quang Hinh - Trưởng Bộ phận vĩ mô và chiến lược thị trường, Khối phân tích, Công ty Chứng khoán VNDIRECT, cũng cho rằng, việc FTSE duy trì Việt Nam trong danh sách theo dõi nâng hạng là một phản ánh tích cực của sự nỗ lực của UBCKNN và cùng với các đơn vị liên quan. Cơ quan quản lý đã thành công trong việc hợp tác cùng FTSE Russell để xác định thời điểm thích hợp cho việc cải tổ thị trường và giải quyết những thách thức còn tồn đọng./.