Bước ngoặt thúc đẩy nền kinh tế số

Chia sẻ tổng quan về bức tranh thị trường tài sản mã hóa, ông Phan Đức Trung - Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VAB), Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty 1Matrix cho biết, năm 2024, dân số toàn cầu sở hữu tài sản mã hóa đạt 562 triệu người, chiếm 6,8% dân số thế giới, tăng 33% so với 420 triệu người năm 2023. Tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) giai đoạn 2018 - 2023 đạt tới 99%, vượt xa mức tăng trưởng trung bình khoảng 8% của các phương thức thanh toán truyền thống, thậm chí vượt qua nhiều công ty thanh toán lớn như American Express.

Thị trường tài sản mã hóa Việt Nam có nhiều cơ hội đón dòng vốn mới
Giai đoạn 2023 - 2024, Việt Nam thu hút khoảng 105 tỷ USD dòng vốn từ thị trường blockchain
17 triệu người Việt đang sở hữu tài sản mã hóa

Theo số liệu Triple-A, tại Việt Nam hiện có khoảng 17 triệu người sở hữu tài sản mã hóa, đứng thứ 7 toàn cầu. Giai đoạn 2023 - 2024, Việt Nam thu hút khoảng 105 tỷ USD dòng vốn từ thị trường blockchain, mang lại lợi nhuận gần 1,2 tỷ USD trong năm 2023. Đáng chú ý, tỷ lệ freelancer Việt Nam sở hữu tài sản mã hóa đứng đầu thế giới.

Về khung pháp lý của các nước trên thế giới, ông Trung cho biết, theo khảo sát tháng 5/2025 của Atlantic Council tại 75 quốc gia xây dựng khung pháp lý về tài sản mã hóa theo 4 tiêu chí, là: thuế, phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố (AML/CFT), bảo vệ người tiêu dùng, và cấp phép hoạt động. Điều này cho thấy, các quốc gia đi đầu đều áp dụng cơ chế kiểm soát chặt chẽ. Các sản phẩm tài chính liên quan tài sản mã hóa chỉ được niêm yết trên sàn giao dịch truyền thống khi đáp ứng yêu cầu pháp luật. Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ (sàn giao dịch, lưu ký) phải tuân thủ đầy đủ quy định của Nhà nước. Doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư, dù là tổ chức hay cá nhân, đều phải đồng thời tuân thủ quy định pháp luật và quy chế của sàn giao dịch.

Cũng theo ông Trung, ngày 14/6/2025, Luật Công nghiệp công nghệ số được Quốc hội chính thức thông qua, lần đầu tiên luật hóa các khái niệm tài sản số, tài sản mã hóa. Đây là dấu mốc đặc biệt quan trọng đối với thị trường tài sản số tại Việt Nam, góp phần hiện thực hóa Chiến lược blockchain quốc gia theo Quyết định số 1236/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Bên cạnh đó, hành lang pháp lý đối với lĩnh vực blockchain và tài sản số cũng đang được hoàn thiện nhanh chóng với Luật Dữ liệu, Luật Khoa học - Công nghệ và Đổi mới sáng tạo đều đã được thông qua. Một số luật khác đang được xem xét, triển khai như Luật Giao dịch điện tử, Luật Chuyển đổi số và sẽ sớm được Quốc hội cho ý kiến trong thời gian tới.

Đặc biệt, trong tháng 8/2025, dự thảo Nghị quyết thí điểm sàn giao dịch tài sản số cũng sẽ được Bộ Tài chính trình Chính phủ, đặt nền móng cho một sản phẩm tài chính mới đang rất được cộng đồng quan tâm.

Sẽ có hơn 1 sàn cung cấp dịch vụ

Theo bà Nguyễn Vân Hiền - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VBA, mặc dù đi sau nhưng Việt Nam đang có tốc độ hoàn thiện pháp lý về công nghệ blockchain, tài sản mã hóa và các quy định liên quan rất nhanh chóng, theo xu hướng thúc đẩy đổi mới sáng tạo hơn là quản lý hành chính. Việc công nhận tài sản mã hóa là hợp pháp, không những tạo ra cơ sở để bảo vệ nhà đầu tư và xử lý các hành vi vi phạm, mà còn thúc đẩy doanh nghiệp trong nước phát triển các mô hình đổi mới sáng tạo một cách chính danh.

Chia sẻ liên quan đến sàn giao dịch tài sản mã hoá tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ mới đây, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, trong quá trình triển khai xây dựng, Bộ Tài chính đã nghiên cứu rất nhiều kinh nghiệm của các nước trong khu vực và quốc tế. Đồng thời, đánh giá tình hình tài sản tham gia giao dịch mua bán tài sản mã hóa của công dân Việt Nam, tham gia cùng các chuyên gia trong lĩnh vực tổ chức các hội thảo, hội nghị để lấy ý kiến. Do đây là lĩnh vực rất mới, rất khó, khi vừa phát triển, vừa tổ chức triển khai an toàn, bền vững trong điều kiện mới, nên Bộ Tài chính cần phải đánh giá rất kỹ cùng các cơ quan có liên quan, Thứ trưởng chia sẻ.

“Về tiến độ, hiện tại, Bộ Tài chính đã cơ bản hoàn chỉnh đề án trên tất cả các khía cạnh và đề xuất báo cáo với Chính phủ. Chính phủ cũng rất thận trọng và có báo cáo Bộ Chính trị để xin chủ trương thí điểm. Từ kết luận của Bộ Chính trị, Bộ Tài chính sẽ hoàn chỉnh theo chỉ đạo kết luận và báo cáo với Chính phủ để ban hành các quy định liên quan đến việc tổ chức thí điểm thị trường giao dịch tài sản mã hóa ở Việt Nam. Việc này có thể thực hiện trong tháng 8 hoặc tháng 9” - Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết.

Về số lượng sàn giao dịch được cấp phép, Bộ Tài chính đề xuất phải làm rõ các tiêu chí, điều kiện, tiêu chuẩn, bao gồm cả về công nghệ, quy trình, năng lực tài chính, năng lực chuyên môn của tổ chức có đề xuất tham gia cung cấp dịch vụ này. Trên cơ sở đó công khai, minh bạch các điều kiện để xem xét và lựa chọn.

Đồng thời, trong đề xuất dự kiến của Bộ Tài chính, sẽ khuyến khích thành phần kinh tế tư nhân tham gia lĩnh vực này, theo đúng tinh thần của Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Để đảm bảo tính cạnh tranh, trong thời gian thí điểm, chắc chắn sẽ có hơn 1 sàn cung cấp dịch vụ này nhưng cũng sẽ không có quá nhiều, dưới 2 con số, bởi nếu quá nhiều sàn thì việc đánh giá sau thí điểm sẽ khó khăn hơn -Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết./.