Còn dư địa nhưng phải thận trọng kiểm soát lạm phát cuối năm

Nguồn: Bộ Tài chính. Đồ họa: Văn Chung

Dự báo CPI bình quân năm 2023 khoảng 3,2 - 3,6%

Theo Bộ Tài chính, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 9 tháng năm 2023 cơ bản được kiểm soát theo đúng mục tiêu đề ra. Giá cả thị trường trong nước cơ bản ổn định, lạm phát đang được kiểm soát và theo xu hướng giảm dần. Bình quân 9 tháng năm 2023, CPI tăng 3,16% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 4,49%.

Từ đầu năm đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng - Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá, đã có các văn bản chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp, biện pháp về quản lý, điều hành để bình ổn giá, hạn chế những biến động của mặt bằng giá gây tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế xã hội, hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân.

Tuy nhiên, không chủ quan trong điều hành, Bộ Tài chính dự báo một số sức ép lên mặt bằng giá từ nay đến cuối năm. Tổng cục Thống kê đã tính toán nếu một số mặt hàng do Nhà nước quản lý tăng theo lộ trình sẽ tác động cụ thể đến CPI. Tuy nhiên, cơ quan quản lý sẽ kiểm soát chặt chẽ, đánh giá tác động cụ thể trước mỗi quyết định điều chỉnh để không ảnh hưởng tới mục tiêu điều hành CPI.

Trên cơ sở mục tiêu kiểm soát lạm phát cả năm ở mức 4,5%, Bộ Tài chính cập nhật 2 kịch bản lạm phát. Kịch bản 1, dự báo CPI bình quân năm 2023 tăng khoảng 3,2% so với năm 2022. Kịch bản 2 ở mức cao hơn, dự báo CPI bình quân năm 2023 tăng khoảng 3,6% so với năm 2022. Với các kịch bản trên, Bộ Tài chính dự báo CPI bình quân năm 2023 tăng trong khoảng 3,2 - 3,6%. Tổng cục thống kê dự báo CPI bình quân trong khoảng 3,3% - 3,6%. Ngân hàng Nhà nước cũng dự báo lạm phát bình quân năm 2023 tăng trong khoảng ở mức 3,4% (cộng trừ 0,3%).

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, 9 tháng qua, lạm phát cơ bản được kiểm soát. Giá cả thị trường tương đối dễ chịu, do đó dự báo sẽ đạt mục tiêu kiểm soát lạm phát. Sỡ dĩ, chỉ số giá tiêu dùng tăng thấp có yếu tố từ chính sách giá các mặt hàng thiết yếu được điều hành hiệu quả, chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác. Một yếu tố quan trọng, giúp kiểm soát CPI đó là mức cầu thấp của nền kinh tế.

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi kiến nghị, tác động tâm lý đến giá cả là rất lớn, do đó, đề nghị các bộ, ngành phải có kịch bản truyền thông khi dự kiến điều chỉnh giá những mặt hàng do bộ, ngành mình quản lý.

Giữ được chỉ số lạm phát thấp hơn mục tiêu

Lãnh đạo các bộ, ngành là thành viên Ban Chỉ đạo điều hành giá đồng tình với những nhận định của Bộ Tài chính nêu. Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải, Việt Nam đã rất thành công trong điều hành khi CPI 9 tháng qua tăng thấp, trong bối cảnh nhiều nước trên thế giới lạm phát vẫn đang neo ở mức cao.

CPI bình quân 9 tháng tương đối “dễ thở”. Do đó, mục tiêu kiểm soát lạm phát sẽ cơ bản hoàn thành thấp hơn mục tiêu. Lãnh đạo các bộ, ngành cũng cho rằng, cần phải thận trọng tính toán thời điểm, cân nhắc đánh giá kỹ tác động trong trường hợp điều chỉnh giá các hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái biểu dương các bộ, ngành đã chủ động vào cuộc, thực hiện theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá. Phó Thủ tướng khẳng định “9 tháng năm 2023 CPI tăng 3,16% là thành công trong điều hành”.

Từ nay đến cuối năm, Phó Thủ tướng, Ban Chỉ đạo điều hành giá đề nghị các bộ, ngành phải kiên định điều hành theo đúng mục tiêu đề ra. Trong đó, Phó Thủ tướng đặc biệt lưu ý công tác điều hành giá một số hàng hóa thiết yếu, như: giá xăng dầu, giá điện, giá lúa gạo; giá hàng hóa do Nhà nước định giá... “Dự báo từ nay tới cuối năm vẫn còn dư địa điều hành giá, tuy nhiên, cần tiếp tục theo dõi sát tình hình, chủ động điều hành, giữ được chỉ số lạm phát thấp hơn mục tiêu” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Về tổng thể, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị cần tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác. Đồng thời, điều hành tỷ giá phù hợp với tình hình, kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng theo định hướng đề ra, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối; kiểm soát lạm phát cơ bản và tạo cơ sở cho việc kiểm soát lạm phát chung.