Theo ông Trần Văn Khải - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, ESG hiện không còn là khái niệm xa lạ. Trên phạm vi toàn cầu, khoảng 79% nhà đầu tư đã cân nhắc các yếu tố ESG khi đưa ra quyết định đầu tư. “Muốn thu hút vốn, doanh nghiệp phải thực hành ESG một cách nghiêm túc. Đây giống như tấm hộ chiếu giúp doanh nghiệp hội nhập bền vững, tiết kiệm chi phí dài hạn và tiếp cận nguồn vốn xanh” - ông Khải nhấn mạnh.
Tuy nhiên, cùng với xu hướng đó là rủi ro “tẩy xanh”, có thể hiểu là tình huống doanh nghiệp chỉ tập trung vào báo cáo hình thức mà thiếu bằng chứng thực tế. Thị trường và nhà đầu tư ngày càng soi xét kỹ lưỡng, đòi hỏi dữ liệu minh bạch và có thể kiểm chứng. Điều này buộc doanh nghiệp cần phải làm thật, thay vì chỉ nói hay để đảm bảo đáp ứng các tiêu chí.
Đồng tình với quan điểm này, GS.TS Nguyễn Đức Trung - Hiệu trưởng Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh cho rằng, ESG ở Việt Nam đang bước qua giai đoạn nhận thức để tiến vào giai đoạn thực thi bài bản cả ba trụ cột môi trường, xã hội và quản trị.
 |
| ESG ở Việt Nam đang bước qua giai đoạn nhận thức để tiến vào giai đoạn thực thi |
Trong bối cảnh các thị trường lớn đều gắn tiêu chuẩn ESG với khả năng tiếp cận thị phần và dòng vốn, doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp xuất khẩu, không thể chỉ làm ESG ở bề nổi. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn hay các giải pháp số giúp doanh nghiệp kiểm soát phát thải, tối ưu tài nguyên, nâng cao hiệu quả quản trị và minh bạch thông tin. Khi làm chủ được công nghệ, ESG không còn là “gánh nặng”, mà trở thành công cụ gia tăng năng lực cạnh tranh.
Từ thực tiễn doanh nghiệp, ông Nguyễn Hưng - Tổng Giám đốc TPBank cho biết: Trước đây, mỗi giao dịch ngân hàng đều gắn với khối lượng giấy tờ lớn, vừa tốn chi phí, vừa khó đo đếm mức độ lãng phí tài nguyên. Tương tự, tại nhiều doanh nghiệp, ESG thường chỉ được “làm” vào cuối năm, khi các bộ phận tổng hợp dữ liệu thủ công từ nhiều hệ thống khác nhau. Cách làm đó vừa tốn thời gian, vừa dễ sai lệch và không tạo ra giá trị cải thiện vận hành trong suốt cả năm.
Ở góc độ chuẩn mực quốc tế, ông Nguyễn Công Minh Bảo - Giám đốc quốc gia của GRI và The ESG Institute tại Việt Nam cho biết: Hiện có khoảng 77% trong số 250 doanh nghiệp lớn nhất thế giới thực hiện báo cáo theo tiêu chuẩn GRI. Tại Việt Nam, đã có gần 100 doanh nghiệp áp dụng bộ tiêu chuẩn này. Với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, áp lực ESG không chỉ đến từ chính sách trong nước mà còn từ chuỗi cung ứng toàn cầu, Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) hay yêu cầu bền vững tại Mỹ và châu Âu.
Theo ông Bảo, nếu không chứng minh được sản phẩm thân thiện môi trường bằng các chỉ số đo lường cụ thể, doanh nghiệp sẽ khó duy trì thị trường xuất khẩu. Do đó, dữ liệu minh bạch với khung pháp lý, dữ liệu và đào tạo đầy đủ, giúp doanh nghiệp tránh rơi vào bẫy “tẩy xanh”./.
