Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, quy định về tái chế, xử lý chất thải không thể hiểu đơn thuần là chôn lấp hay tiêu hủy như trước đây, mà cốt lõi phải được thiết kế theo tư duy kinh tế tuần hoàn, tái chế để biến rác thải thành tài nguyên. Trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với áp lực lớn về ô nhiễm môi trường và quá tải chất thải, việc hoàn thiện cơ chế EPR được xác định là một công cụ chính sách quan trọng để thúc đẩy phát triển bền vững.
 |
| Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp. |
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, dự thảo Nghị định được xây dựng trên nguyên tắc không làm thay đổi chính sách hiện hành; kế thừa, tích hợp các quy định đã có. Đồng thời bổ sung, hoàn thiện cơ chế hỗ trợ tài chính từ nguồn đóng góp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu cho hoạt động tái chế sản phẩm, bao bì và xử lý chất thải.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết, dự thảo đã bổ sung quy định cụ thể về đối tượng, hình thức hỗ trợ tái chế; nguyên tắc quản lý, phân bổ và giải ngân nguồn kinh phí hỗ trợ. Các gói hỗ trợ tái chế được xác định theo từng loại sản phẩm, bao bì, căn cứ năng lực và công suất thực tế của các cơ sở tái chế, nhằm huy động tối đa sự tham gia của doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp tư nhân, qua đó phát triển mạng lưới tái chế trong nước theo hướng đa dạng, cạnh tranh và minh bạch.
Đối với hoạt động xử lý chất thải, nguồn kinh phí hỗ trợ sẽ được phân bổ cho địa phương theo các tiêu chí định lượng rõ ràng như quy mô dân số, diện tích khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. UBND cấp tỉnh chủ động quyết định việc sử dụng kinh phí được phân bổ và chịu trách nhiệm toàn diện theo quy định của pháp luật.
Tại cuộc họp, đại diện các hiệp hội doanh nghiệp đề nghị làm rõ các khái niệm về thu gom, công nhận sản phẩm sau tái chế và tăng cường minh bạch trong quản lý, sử dụng Quỹ EPR. Đại diện các địa phương kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường chia sẻ dữ liệu từ Hệ thống thông tin EPR quốc gia, đẩy mạnh chuyển đổi số toàn trình để bảo đảm minh bạch, khách quan.
 |
| Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp. |
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý việc ban hành chính sách phải đánh giá kỹ tác động thực tế, có lộ trình phù hợp, tránh gây cú sốc cho doanh nghiệp, làm đứt gãy chuỗi sản xuất hoặc tạo gánh nặng tuân thủ. Việc xây dựng Nghị định cần được tham vấn rộng rãi, bảo đảm đồng thuận, minh bạch và tính chuyên nghiệp trong quản lý nhà nước.
Phó Thủ tướng khẳng định, tinh thần xuyên suốt là chính sách ban hành phải triển khai được ngay, vận hành thực chất. EPR không phải là cơ chế bao cấp toàn bộ chi phí tái chế, xử lý mà mang tính đóng góp, hỗ trợ thêm, gắn trách nhiệm của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu và người tiêu dùng với toàn bộ vòng đời sản phẩm. Về lâu dài, chính sách nhằm thay đổi nhận thức, hành vi, thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng các sản phẩm thân thiện với môi trường.
Để EPR vận hành hiệu quả, Phó Thủ tướng yêu cầu làm rõ trách nhiệm tài chính gắn với lượng sản phẩm đưa ra thị trường; bảo đảm nguồn tiền đóng góp được quản lý theo nguyên tắc tự nguyện, công khai, minh bạch, không hành chính hóa như ngân sách nhà nước./.
