Đây là nhận định và chia sẻ của ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), tại hội nghị giải pháp đột phá nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp phục hồi và phát triển bền vững.

Dịch Covid-19 khiến doanh nghiệp "lao đao"

Phát biểu tại hội nghị, ông Hoàng Quang Phòng cho biết, tín hiệu hồi phục của nền kinh tế là khá rõ nét, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, GDP tăng 7,72% trong quý II/2022, các cân đối lớn được bảo đảm, hoạt động sản xuất, kinh doanh phục hồi nhanh. Đóng góp vào kết quả tích cực của nền kinh tế có sự chủ động, sáng tạo, vượt khó vươn lên của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Giải pháp nào để doanh nghiệp phục hồi và phát triển bền vững?
Ông Hoàng Quang Phòng phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Hải Anh

Tuy nhiên, theo ông Hoàng Quang Phòng, khảo sát Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của VCCI cũng cho thấy sự khó khăn của cộng đồng doanh nghiệp. Cụ thể, có tới 92% doanh nghiệp (94% doanh nghiệp tư nhân trong nước và 86% doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) cho biết bị tác động tiêu cực bởi dịch Covid-19.

Theo lãnh đạo VCCI, hầu hết các doanh nghiệp trong tất cả các lĩnh vực ngành nghề và các địa phương đều phải đương đầu với các vấn đề do dịch Covid-19 gây ra, như khó tiếp cận khách hàng (60%), thiếu hụt nhân công (53%), mất cân đối dòng tiền (52%), đứt gãy chuỗi cung ứng (52%)…

"Cùng với những tác động tiêu cực do dịch Covid-19, khảo sát của VCCI cũng cho thấy các doanh nghiệp đang gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình. Điều này đã khiến cho các doanh nghiệp dè dặt hơn khi xây dựng kế hoạch kinh doanh và điều đó cũng ảnh hưởng không nhỏ tới năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp” - ông Hoàng Quang Phòng cho biết.

Bà Hà Thu Thanh - Chủ tịch Hội đồng quản trị Viện Thành viên Hội đồng quản trị Việt Nam; chuyên gia tư vấn quản trị công ty cao cấp của Deloitte Việt Nam, cũng cho rằng, trong hơn hai năm vừa qua, có rất nhiều doanh nghiệp đã ứng phó, đối phó và “sống sót” vượt qua tác động của đại dịch Covid-19. Một trong những yếu tố rất quan trọng giúp họ làm được điều này, đó chính là nền tảng văn hóa doanh nghiệp. Ở đó, các doanh nghiệp huy động được một nguồn lực rất to lớn.

Để doanh nghiệp vượt qua thách thức hiện nay, bà Trần Phương Trà - chuyên ngành quản trị chiến lược, Giám đốc chương trình thạc sĩ quản trị kinh doanh, Trường Kinh doanh IPAG (Paris, Pháp) cho hay, doanh nghiệp cần bắt nhịp với nhu cầu của người tiêu dùng. Chính phủ đã mở ra nhiều cơ hội xuất khẩu cho doanh nghiệp thông qua các hiệp định thương mại (FTA) với nhiều ưu đãi. Nắm bắt cơ hội này, các doanh nghiệp cần có khả năng đổi mới sáng tạo mạnh mẽ để đảm bảo khả năng thích ứng với sự biến đổi hiện tại.

Tiếp sức cho doanh nghiệp khu vực tư nhân

Chia sẻ tại diễn đàn về sự phát triển của khu vực doanh nghiệp tư nhân nhìn từ Nghị quyết số 10-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, ông Lê Duy Bình - chuyên gia kinh tế, Giám đốc Economica Việt Nam, cho biết tốc độ tăng trưởng của kinh tế tư nhân có sự chậm lại về số lượng và lao động trong 5 năm từ 2016 - 2020. Theo đó, số lượng doanh nghiệp đang thực sự hoạt động trong nền kinh tế hiện tăng từ 505.000 doanh nghiệp vào năm 2016, lên khoảng 684.000 doanh nghiệp vào năm 2020. Như vậy, số lượng tăng lên chỉ 180.000 doanh nghiệp, là khoảng cách khá xa so với số lượng doanh nghiệp đăng ký hàng năm.

Giải pháp nào để doanh nghiệp phục hồi và phát triển bền vững?
Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: Hải Anh

Cũng theo ông Bình, trong số 684.000 doanh nghiệp đang hoạt động, thì doanh nghiệp tư nhân trong nước là chính, khoảng 660.000 doanh nghiệp, 1.900 doanh nghiệp nhà nước và 22.000 doanh nghiệp FDI.

Đề xuất giải pháp, ông Bình cho rằng, cần chú trọng, xử lý tăng tốc độ tăng trưởng cho doanh nghiệp đang hoạt động chứ không phải con số tăng trưởng doanh nghiệp đăng ký. Việt Nam đã đạt tới giới hạn doanh nghiệp tư nhân hoạt động hiệu quả, do đó, cần quan tâm đối tượng “dự bị” là hộ kinh doanh với các giải pháp khuyến khích cụ thể để họ phát triển thành doanh nghiệp.

Đề cập đến giải pháp giúp doanh nghiệp phục hồi và phát triển bền vững, ông Nguyễn Hải Minh - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (Eurocham) cho biết, sau khi FTA Việt Nam - châu Âu có hiệu lực, tăng trưởng thương mại hai chiều đã có sự chuyển biến tích cực. Về đầu tư, các doanh nghiệp châu Âu đầu tư vào Việt Nam với số vốn đáng kể. Đây là những nguồn đầu tư có chất lượng, sử dụng công nghệ cao và thân thiện với môi trường. "Chính vì vậy để thâm nhập thị trường các nước phát triển mô hình kinh doanh của doanh nghiệp thời gian tới cần gắn với chữ “xanh” - ông Minh khuyến nghị.