Giải pháp thu thuế thương mại điện tử hiệu quả qua các nhà cung cấp
Tăng cường công tác quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử.

3 mức xác định giá trị hàng hóa nhập khẩu

Môi trường thương mại quốc tế nói chung và thương mại điện tử nói riêng phát triển nhanh chóng này đòi hỏi các giải pháp toàn diện và được cân nhắc kỹ lưỡng từ các bên liên quan, bao gồm cả cơ quan hải quan, cơ quan thuế để giảm rủi ro biên giới, đặc biệt là đảm bảo công tác thu thuế công bằng và hiệu quả.

Hiện nay, các quốc gia trên thế giới đã và đang phát triển mô hình thu thuế thay, gồm mô hình thu thuế từ nhà cung cấp, mô hình thu thuế từ trung gian hoặc thu thuế từ người tiêu dùng/người mua hàng, chuyển từ phương thức thu thuế, phí dựa trên giao dịch hiện tại sang phương thức thu thuế tự động dựa trên tài khoản, định danh.

Thương mại điện tử xuyên biên giới là việc đặt hàng, bán hàng, liên hệ trao đổi trực tuyến và thanh toán có thể là trực tuyến hoặc không trực tuyến, các giao dịch, hàng hóa vận chuyển qua biên giới và hàng hóa dành cho người tiêu dùng

Một trong những mô hình mà các quốc gia đang áp dụng hiệu quả đó là thu thuế từ nhà cung cấp đối với hàng hóa nhập khẩu thương mại điện tử qua biên giới có trị giá thấp và các lô hàng nhỏ lẻ. Theo mô hình, giá trị hàng hóa nhập khẩu được chia 3 mức:

Mức 1 (mức tối thiểu khả thi về mặt thương mại) là giá trị mà các hàng có trị giá thấp hơn mức “tối thiểu” này có thể được nhập khẩu và được miễn thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng.

Mức 2 (mức giá trị hàng thông quan không chính thức) là mức giá trên mức “tối thiểu” (mức 1 nói trên), nếu trị giá hàng nhập khẩu dưới mức này thì vẫn thu thuế nhập khẩu và giá trị gia tăng nhưng đơn giản hóa về mặt quy trình thông quan, quy trình thu thuế.

Mức 3 áp dụng đối với các lô hàng nhập khẩu có giá trị cao, hàng nhập khẩu có trị giá cao hơn mức trên thì thực hiện thủ tục hải quan và thu thuế thông thường.

Thực tế cho thấy, số tiền thuế thu được trên mỗi lô hàng có giá trị nhỏ, hàng nhập khẩu có trị giá thấp cũng thấp theo. Nếu áp dụng thủ tục nhập khẩu thông thường (có thể là phức tạp) đối với các lô hàng giá trị nhỏ thì chi phí của thủ tục thu thuế và theo dõi, quản lý thuế có thể cao hơn số thuế thu được đối với một lô hàng giá trị nhỏ, hàng nhập khẩu có trị giá thấp.

Do đó, cần đơn giản công tác thu thuế đối với các lô hàng có giá trị nhỏ để giảm chi phí, tăng hiệu quả quản lý, đẩy mạnh việc nghiên cứu và triển khai mô hình thu thuế hiệu quả cho các lô hàng có giá trị nhỏ.

Giải pháp thu thuế thương mại điện tử hiệu quả qua các nhà cung cấp

Đơn giản hóa quy trình thủ tục với hàng giá trị thấp

Qua nghiên cứu các mô hình trên thế giới và bài học của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) thì mô hình thu thuế hiệu quả đối với hàng hóa nhập khẩu thương mại điện tử có giá trị nhỏ được xem xét trên cơ sở ba yếu tố.

Thứ nhất, giải pháp công nghệ áp dụng trong quy trình thu thuế là giao diện lập trình ứng dụng (API). Đây là một phần mềm được lập trình và sử dụng rộng rãi, có vai trò như một trung gian giữa hai máy tính, máy chủ hoặc cơ sở dữ liệu. API gửi yêu cầu của người dùng đến một hệ thống và gửi lại phản hồi của hệ thống tới người dùng.

Thứ hai, đơn giản hóa quá trình thu thuế thông qua việc áp dụng thuế suất cố định.

Một số quốc gia đã lựa chọn thực hiện thu thuế nhập khẩu đối với các lô hàng thương mại điện tử có giá trị nhỏ theo thuế suất cố định ở mức hợp lý, thay thế cho nhiều mức thuế nhập khẩu truyền thống. Lợi ích của cơ chế này là cho phép cơ chế quản lý thu thuế đơn giản, nhanh gọn và loại bỏ khiếu nại về phân loại hàng hoá. Thông tin về thuế suất có thể được cung cấp thông qua API, nhờ đó có thể thực hiện thu thuế nhập khẩu từ nhà cung cấp nước ngoài.

Các quốc gia áp dụng cơ chế này sẽ ban hành hệ thống phân loại mã HS và thuế suất đơn giản hóa đối với hàng hóa nhập khẩu thương mại điện tử có giá trị trên mức 1 và dưới mức 2.

Ví dụ như Canada đã xây dựng hệ thống hài hòa chung, áp dụng thuế suất liên bang và thuế tỉnh ở mức 0% cho các lô hàng có giá trị dưới 500 đô la Canada kể từ năm 2012. Các lô hàng có giá trị nhỏ/hàng nhập khẩu có trị giá thấp hơn mức giá trị này được phân loại theo một danh sách mô tả ngắn được nhóm lại theo 3 mã HS “giả” (dummy HS codes) hay 3 “giỏ hàng hóa” thay thế cho gần 5.400 mã HS được sử dụng để phân loại hàng hóa cao hơn giá trị đó.

Giải pháp thu thuế thương mại điện tử hiệu quả qua các nhà cung cấp

Thứ ba, đơn giản hóa quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu thương mại điện tử có giá trị thấp hơn mức “tối thiểu”.

Các quốc gia đã đặt ra một mức tối thiểu phù hợp. Theo đó hàng hóa nhập khẩu thương mại điện tử có giá trị nhỏ hơn mức “tối thiểu” thì sẽ không thu thuế nhập khẩu, các thủ tục hải quan chỉ giải quyết vấn đề kiểm soát rủi ro về an ninh, an toàn, chất lượng sản phẩm do đó không cần thực hiện thủ tục hải quan như đối với hàng hóa thông thường và áp dụng quy trình thủ tục hải quan rút gọn.

Theo phương pháp này, nhà cung cấp nước ngoài đăng ký với cơ quan hải quan một cách đơn giản, không cần có đại diện hợp pháp trong nước. Nhà cung cấp sẽ thông báo số đăng ký này cho hãng vận tải vận chuyển hàng vào quốc gia đó, sau đó hãng vận tải sẽ thông báo số đăng ký này cho cơ quan hải quan khi nhập khẩu hàng hóa. Đồng thời, quy định một mức thuế suất duy nhất, cố định, được đặt ra ở mức hợp lý để đảm bảo công tác quản lý đơn giản.

Để triển khai được mô hình thu thuế như trên thì cơ quan hải quan phải hợp tác chặt chẽ với cơ quan thuế, các bộ ngành nhằm đồng bộ, đơn giản hóa các thủ tục hành chính.

Cơ quan quản lý thuế (hải quan và thuế) cũng cần đánh giá các cơ hội, thách thức và chi phí đối với các bên liên quan khi triển khai mô hình thu thuế trên, đồng thời cần đánh giá đến tình hình quốc gia và khả năng phát triển, tăng trưởng của hàng hóa nhập khẩu thương mại điện tử có trị giá thấp, lô hàng nhỏ lẻ.

Đặc biệt, cơ quan hải quan cần phát triển ứng dụng công nghệ thông tin (như API) trong công tác quản lý và thu thuế bằng phương thức thanh toán điện tử, cung cấp thông tin liên quan trực tuyến, cho phép các hình thức thanh toán linh hoạt đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong thủ tục hành chính, đóng góp vào một sân chơi bình đẳng cho các bên liên quan đến thương mại điện tử.