Lãi kỷ lục từ các thương vụ M&A

Những khoản lợi nhuận đột biến từ M&A

Kết quả kinh doanh quý III/2025 của Công ty cổ phần Điện lực GELEX (Gelex Electric, mã GEE, sàn HoSE) trở thành tâm điểm khi lợi nhuận sau thuế đạt hơn 1.790 tỷ đồng, cao nhất trong lịch sử hoạt động, đưa Gelex Electric lọt top 5 doanh nghiệp sản xuất có lãi lớn nhất quý này.

Bên cạnh tăng trưởng ấn tượng ở hoạt động kinh doanh lõi với lợi nhuận gộp tăng 31%, động lực chính đến từ 1.473 tỷ đồng lãi bán các khoản đầu tư. Ông Nguyễn Trọng Trung - Tổng giám đốc Gelex Electric cho biết, đây là kết quả của quá trình cấu trúc lại sở hữu vốn tại một số doanh nghiệp. Gelex Electric đã thoái toàn bộ 14,06% vốn tại Công ty cổ phần Hạ tầng Gelex - một công ty trong hệ sinh thái Gelex đang chuẩn bị cho kế hoạch đưa cổ phiếu lên sàn chứng khoán. Chưa rõ thời gian và giá tham chiếu trong ngày giao dịch đầu tiên, tuy nhiên, với mức giá giao dịch trên, định giá Hạ tầng Gelex xấp xỉ 18.400 tỷ đồng.

Nguồn: London Stock Exchange Group. Đồ họa: Phương Anh

Tương tự, Tổng Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex, mã VCG, sàn HoSE) cũng ghi nhận khoản lãi lớn sau khi bán 107 triệu cổ phiếu VCR, tương đương 51% vốn điều lệ Công ty Vinaconex ITC. Đây là chủ đầu tư dự án Cát Bà Amatina, được Vinaconex “ấp ủ” từ nhiều năm nhưng chưa thể mang lại dòng doanh thu ổn định. Thương vụ mở ra trang mới cho dự án Cát Bà Amatina, đồng thời cũng giúp Vinaconex thu hồi vốn đầu tư và ghi nhận lợi nhuận cao trong quý.

Sức nóng của thị trường bất động sản đang tiếp thêm “nhiên liệu” cho các thương vụ M&A nhắm đến doanh nghiệp sở hữu quỹ đất và dự án tiềm năng. Công ty cổ phần Dịch vụ Tổng hợp Sài Gòn (Savico, mã SVC) chuyển nhượng phần vốn tại dự án khu dân cư cao cấp Cần Giờ (29,83 ha) cho Công ty cổ phần Hạ tầng Gelex. Việc thoái vốn đầu tư đã giúp Savico báo lãi đột biến 344,5 tỷ đồng, gấp 13,6 lần cùng kỳ năm 2024.

Một thương vụ đáng chú ý khác đến từ Tổng Công ty Đầu tư Xây dựng và Thương mại Việt Nam (CTX Holdings, mã CTX, sàn HoSE), với hoạt động chuyển nhượng toàn bộ dự án tổ hợp thương mại - căn hộ - văn phòng tại lô A1-2, Khu đô thị mới Cầu Giấy, Hà Nội. Theo báo cáo tài chính soát xét 6 tháng đầu năm, CTX Holdings ghi nhận một khoản tiền đặt cọc lên tới 4.965 tỷ đồng. Dù kết quả quý III chưa được công bố, thương vụ này được kỳ vọng mang về khoản lãi đột biến, nếu việc chuyển nhượng hoàn tất thuận lợi.

Lĩnh vực y tế cũng xuất hiện những thương vụ mới. Tập đoàn Hapaco (mã HAP, sàn HoSE) thông báo kế hoạch thoái 35,31% vốn tại Bệnh viện Quốc tế Green với giá không thấp hơn 20.000 đồng/cổ phiếu. Tính đến ngày 30/9, giao dịch vẫn đang trong quá trình thực hiện và chưa hoàn tất.

Dòng tiền "nóng" đi đâu?

Nếu thương vụ bán một phần vốn góp tại Bệnh viện Quốc tế Green thành công với mức giá kỳ vọng, Hapaco có thể ghi nhận hơn 420 tỷ đồng doanh thu, tương ứng mức cao nhất từ trước đến nay. Theo báo cáo tài chính quý III/2025, Bệnh viện Quốc tế Green là công ty con với giá trị đầu tư xấp xỉ 830 tỷ đồng, chiếm gần 70% tổng tài sản của Hapaco. Dù có quy mô tài sản hàng nghìn tỷ đồng, lợi nhuận cốt lõi của Hapaco nhiều năm qua khá khiêm tốn.

Lãnh đạo doanh nghiệp này từng cho biết, mục tiêu thoái vốn là tập trung nguồn lực cho 2 dự án trọng điểm, gồm dự án giấy Tissue 50.000 tấn/năm và dự án nhà ở xã hội Hapaco. Giao dịch M&A sẽ giúp Hapaco thay đổi đáng kể nhờ dòng tiền mới thúc đẩy các dự án trong tương lai.

Cũng nhờ thương vụ lớn, Gelex Electric đã nâng gấp đôi kế hoạch lợi nhuận năm 2025 lên 3.500 tỷ đồng, đồng thời dự kiến chi trả cổ tức 60%, bao gồm 40% bằng tiền và 20% bằng cổ phiếu. Sau 9 tháng, lợi nhuận trước thuế đạt 3.532 tỷ đồng, tăng 162% so với cùng kỳ và hoàn thành vượt kế hoạch điều chỉnh.

Đến nay, công ty đã tạm ứng cổ tức 30% tiền mặt và vẫn còn gần 3.060 tỷ đồng nguồn vốn từ lợi nhuận chưa phân phối. Về cơ cấu tài sản, lượng tiền và tiền gửi ngân hàng của Gelex Electric tại ngày 30/9/2025 xấp xỉ 878 tỷ đồng, tăng hơn 100 tỷ đồng so với đầu năm. Ngoài ra, giá trị tài sản tăng mạnh chủ yếu ở các khoản đầu tư cổ phiếu (388 tỷ đồng) và phải thu cho vay các bên liên quan, gồm công ty mẹ Tập đoàn Gelex và các đơn vị trong cùng hệ sinh thái (2.552 tỷ đồng).

Tương tự, Vinaconex cũng đang nắm giữ nguồn tiền lớn nhờ bán vốn tại các công ty con. Ngoài tăng mạnh lượng tiền, Công ty đẩy mạnh "buôn tiền" khi cho vay ngắn hạn các đối tác khoảng 6.262 tỷ đồng, gấp hơn 10 lần so với thời điểm đầu năm. Đây không phải các doanh nghiệp nằm trong nhóm "bên liên quan" của công ty. Phía doanh nghiệp cho biết, các khoản vay đều có tài sản đảm bảo và bảo lãnh ngân hàng.

Trong khi đó, với những doanh nghiệp quy mô nhỏ hơn như Hodeco, dòng tiền từ chuyển nhượng được rót trở lại các dự án dở dang, góp phần tăng tốc triển khai và hoàn thiện. Đây cũng là cách sử dụng vốn thường thấy ở các công ty bất động sản đang đẩy mạnh hoàn thiện các dự án.

Theo Grant Thornton Việt Nam, các lĩnh vực bất động sản, logistics và hạ tầng, sản xuất công nghiệp và hàng tiêu dùng đang dẫn đầu thị trường M&A trong nước. Tháng 9 năm 2025 ghi nhận danh mục thương vụ đa dạng về cấu trúc, mức độ sôi động trải rộng trên nhiều ngành nghề. Đặc biệt, M&A bất động sản phục hồi mạnh mẽ sau thời kỳ trầm lắng kéo dài.

Trên sàn chứng khoán, xu hướng này cũng được phản ánh rõ khi nhiều doanh nghiệp niêm yết tích cực cơ cấu danh mục, tái phân bổ vốn đầu tư, đồng thời gia tăng lượng tiền mặt để chuẩn bị cho các dự án mới.

Không riêng tại Việt Nam, thị trường M&A toàn cầu cũng rất sôi động. Giới chuyên gia dự báo, thị trường không có dấu hiệu chậm lại trong thời gian tới, bởi môi trường lãi suất thấp hơn cũng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho các thương vụ quy mô lớn.