Thị trường chứng khoán Việt Nam: Đón diện mạo mới từ “sóng nâng hạng”

PV: Thưa ông, gần đây, hàng loạt chính sách quan trọng liên quan đến thị trường chứng khoán đã được ban hành như Luật số 56/2024/QH, Nghị định 245/2025/NĐ-CP, Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán, cùng Đề án tái cấu trúc nhà đầu tư. Ông đánh giá như thế nào về sự đồng bộ của các chính sách này đối với phát triển bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam?

Ông Trương Hiền Phương

Ông Trương Hiền Phương: Tôi cho rằng, đây là sự kết hợp rất đúng thời điểm, đúng bản chất và phù hợp với thực tế vận hành của nền kinh tế. Việc các chính sách này được ban hành đồng loạt cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong việc phát triển thị trường chứng khoán theo hướng chuyên nghiệp, minh bạch và hội nhập hơn với thế giới.

Những thay đổi này không chỉ mang lại lợi ích cho thị trường chứng khoán, mà còn tạo động lực phát triển cho cả nền kinh tế. Khi khung pháp lý được hoàn thiện, doanh nghiệp Việt Nam sẽ có điều kiện thuận lợi hơn để tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đồng thời, điều đó giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư, cả trong và ngoài nước.

PV: Các chính sách mới đã tháo gỡ nhiều vướng mắc, tạo thuận lợi hơn đối với nhà đầu tư nước ngoài. Theo ông, khả năng dòng vốn ngoại quay trở lại thị trường Việt Nam trong thời gian tới sẽ như thế nào?

Ông Trương Hiền Phương: Tôi hoàn toàn lạc quan rằng dòng vốn ngoại sẽ quay trở lại mạnh mẽ hơn trước rất nhiều. Khi Việt Nam được nâng hạng lên nhóm thị trường mới nổi các quỹ đầu tư chuyên theo bộ chỉ số FTSE Emerging Markets sẽ bắt buộc phải phân bổ vốn vào thị trường Việt Nam.

Dòng vốn này đến từ hai nhóm chính: quỹ thụ động (passive funds) và quỹ chủ động (active funds). Với quỹ thụ động, họ sẽ giải ngân theo tỷ trọng đã được xác định trong danh mục, gần như bắt buộc. Trong khi đó, các quỹ chủ động sẽ linh hoạt hơn, lựa chọn thị trường và cổ phiếu dựa trên biên lợi nhuận kỳ vọng. Điều đáng chú ý là quy mô vốn của nhóm quỹ chủ động thường lớn hơn nhiều, có thể lên đến vài tỷ USD.

Bên cạnh đó, khi chúng ta duy trì được các yếu tố vĩ mô ổn định như lãi suất thấp, tỷ giá ổn định, tăng trưởng GDP tích cực và cơ chế thị trường thông thoáng, thì dòng vốn chủ động sẽ càng mạnh mẽ hơn. Tôi tin rằng, trong thời gian tới, quy mô dòng vốn đổ vào thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ là một con số rất lớn, đủ để tạo nên sự chuyển động tích cực cả về thanh khoản lẫn điểm số cho thị trường chứng khoán.

Việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên mới nổi sẽ mang lại lợi ích to lớn cho nền kinh tế. Ảnh tư liệu

PV: FTSE Russell đã chính thức công bố việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, dự kiến có hiệu lực từ tháng 9/2026. Theo ông, nhà đầu tư có thể kỳ vọng gì khi thị trường bước sang giai đoạn mới này?

Ông Trương Hiền Phương: Việc được nâng hạng là một bước ngoặt quan trọng, giúp thị trường chứng khoán Việt Nam thể hiện một “diện mạo mới” giống như việc chúng ta bước sang một sân chơi rộng hơn, chuyên nghiệp hơn và hội nhập hơn.

Khi các dòng vốn lớn, có tính tổ chức và chuyên nghiệp tìm đến, chắc chắn chúng ta cũng phải thay đổi để đón nhận tương xứng. Dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hàng loạt giải pháp đang được thúc đẩy như: đẩy nhanh tiến trình cổ phần hóa, niêm yết doanh nghiệp, phát hành thêm cổ phiếu, mở rộng “room” cho nhà đầu tư nước ngoài... Đây chính là những “sản phẩm” và cơ chế cần thiết để thị trường Việt Nam sẵn sàng đón làn sóng vốn mới.

Sự nâng hạng cũng tạo áp lực tích cực lên các doanh nghiệp trong nước. Khi tiếp xúc với dòng vốn quy mô lớn và tiêu chuẩn cao, doanh nghiệp buộc phải nâng cấp về quản trị, công bố thông tin, cơ chế vận hành và tính minh bạch. Điều đó không chỉ giúp doanh nghiệp trở nên chuyên nghiệp hơn, mà còn nâng tầm hình ảnh của thị trường chứng khoán Việt Nam trên bản đồ tài chính quốc tế.

PV: Như ông vừa chia sẻ, không chỉ nhà đầu tư, bản thân các doanh nghiệp niêm yết cũng cần chuẩn bị để đón đầu cơ hội nâng hạng. Theo ông, họ cần làm gì?

Ông Trương Hiền Phương: Các doanh nghiệp cần ý thức rằng, khi các quỹ đầu tư lớn và chuyên nghiệp hơn tham gia, yêu cầu của họ cũng khắt khe hơn. Tuy nhiên, nếu đáp ứng được, doanh nghiệp sẽ có cơ hội thu hút dòng vốn dài hạn và bền vững.

Trước hết, nâng cao tính minh bạch là yếu tố tiên quyết. Doanh nghiệp cần công khai rõ ràng các thông tin tài chính, hoạt động quản trị và chiến lược phát triển để nhà đầu tư có thể đánh giá đúng năng lực.

Thứ hai, cần cải thiện hiệu quả hoạt động thông qua việc tối ưu chi phí, nâng cao biên lợi nhuận và duy trì kết quả kinh doanh ổn định. Đây là yếu tố mà các quỹ chủ động đặc biệt quan tâm khi ra quyết định đầu tư.

Thứ ba, quốc tế hóa thông tin tức là doanh nghiệp phải có hệ thống báo cáo, công bố thông tin và tài liệu bằng tiếng Anh, giúp nhà đầu tư quốc tế dễ dàng tiếp cận và phân tích.

Cuối cùng, doanh nghiệp cần đảm bảo tỷ lệ sở hữu nước ngoài còn đủ để nhà đầu tư ngoại có thể tham gia. Nếu không, dù thị trường hấp dẫn, dòng vốn cũng khó giải ngân trực tiếp. Tóm lại, các doanh nghiệp Việt Nam phải không ngừng đổi mới, nâng cao hiệu quả quản trị và chủ động hội nhập để thực sự nắm bắt cơ hội từ làn sóng nâng hạng.

PV: Ông đánh giá như thế nào dư địa tăng trưởng của thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới?

Ông Trương Hiền Phương: Tôi cho rằng, dư địa tăng trưởng vẫn rất lớn. Hiện nay, nếu tính toán sơ bộ, dòng vốn ngoại tiềm năng có thể đạt từ vài trăm triệu đến vài tỷ USD, một lượng vốn có thể tạo nên sự thay đổi mạnh mẽ về quy mô và thanh khoản của thị trường.

Khi dòng vốn lớn đổ vào, lực cầu gia tăng sẽ đẩy thanh khoản và điểm số tăng tương ứng. Đặc biệt, nhà đầu tư nước ngoài thường tập trung vào nhóm cổ phiếu có vốn hóa lớn, thương hiệu mạnh, kết quả kinh doanh tốt và thanh khoản cao nhóm này lại chiếm tỷ trọng đáng kể trong VN-Index và VN30. Vì vậy, tác động lan tỏa sẽ rõ nét hơn trên các chỉ số chính của thị trường.

Theo quan sát của tôi, ngay từ khi FTSE công bố chính thức việc nâng hạng, một số quỹ đầu tư đã bắt đầu giải ngân thăm dò. Khi việc nâng hạng chính thức có hiệu lực, dòng vốn sẽ được kích hoạt mạnh hơn nữa. Nếu duy trì được ổn định vĩ mô và môi trường đầu tư thuận lợi, tôi tin rằng VN-Index sẽ chinh phục những mốc điểm cao hơn trong thời gian tới.

PV: Xin cảm ơn ông!