Viễn cảnh về bức tranh màu hồng có thể bị nhầm lẫn

Thị trường tài chính đang tăng cao nhờ sự lạc quan về viễn cảnh lạm phát - vấn đề lớn nhất của nền kinh tế thế giới, sẽ biến mất. Theo đó, lãi suất sẽ cắt giảm vào cuối năm 2023, điều này sẽ giúp các nền kinh tế lớn của thế giới, quan trọng nhất là Mỹ, tránh được suy thoái kinh tế.

Trước những sự kiện đáng hoan nghênh này, chỉ số S&P 500 của chứng khoán Mỹ đã tăng gần 8% kể từ đầu năm, chứng khoán châu Âu thậm chí còn tăng cao hơn và tiền đã đổ vào các nền kinh tế mới nổi...

Đây là một bức tranh màu hồng, thật không may, nó có thể bị nhầm lẫn. Cuộc chiến của thế giới với lạm phát còn lâu mới kết thúc và điều đó có nghĩa là thị trường có thể phải đối mặt với một đợt điều chỉnh tồi tệ.

Để biết dấu hiệu cho thấy điều gì đã khiến các nhà đầu tư hy vọng, hãy xem số liệu giá tiêu dùng mới nhất của Mỹ, được công bố vào ngày 14/2 cho thấy, lạm phát trong 3 tháng tính đến tháng 1/2023 thấp hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ đầu năm 2021. Nhiều yếu tố ban đầu khiến lạm phát tăng cao đã tiêu tan.

Nhiều dự đoán cho thấy, cuộc chiến của thế giới với lạm phát còn lâu mới kết thúc.
Nhiều dự đoán cho thấy, cuộc chiến của thế giới với lạm phát còn lâu mới kết thúc.

Tuy nhiên, những biến động của lạm phát tiêu đề thường che giấu xu hướng cơ bản. Nhìn vào chi tiết, dễ dàng nhận thấy rằng vấn đề lạm phát không phải là cố định. Chỉ số CPI cốt lõi của Mỹ, loại trừ thực phẩm và năng lượng dễ bay hơi, đã tăng với tốc độ hàng năm là 4,6% trong 3 tháng qua và đã bắt đầu tăng tốc nhẹ nhàng. Nguồn lạm phát chính hiện nay là dịch vụ, lĩnh vực chịu ảnh hưởng nhiều hơn từ chi phí lao động. Ở Mỹ, Anh, Canada và New Zealand, tăng trưởng tiền lương vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu lạm phát 2% của các ngân hàng trung ương tương ứng.

6 trong số các nước thuộc nhóm G7 gồm các nước lớn và giàu có, có tỷ lệ thất nghiệp bằng hoặc gần với mức thấp nhất được thấy trong thế kỷ này. Mỹ có mức thấp nhất kể từ năm 1969. Thật khó để thấy lạm phát cơ bản có thể tiêu tan như thế nào trong khi thị trường lao động vẫn thắt chặt như vậy. Họ đang giữ cho nhiều nền kinh tế đi đúng hướng để lạm phát không giảm xuống dưới 3-5% hoặc hơn. Điều đó sẽ ít đáng sợ hơn trải nghiệm của 2 năm qua, nhưng đó sẽ là một vấn đề lớn đối với các ngân hàng trung ương, vốn được đánh giá dựa trên mục tiêu của chính các cơ quan này, và do đó, cũng sẽ trở thành một rào cản trong tầm nhìn lạc quan của các nhà đầu tư.

Mục tiêu lạm phát lý tưởng là trên 2%

Bất kể điều gì xảy ra tiếp theo, sự hỗn loạn của thị trường dường như có thể xảy ra. Trong những tuần gần đây, các nhà đầu tư trái phiếu đã bắt đầu hướng tới dự đoán rằng các ngân hàng trung ương không cắt giảm lãi suất mà thay vào đó, giữ lãi suất ở mức cao.

Có thể hiểu được rằng, lãi suất vẫn ở mức cao mà không ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế, trong khi lạm phát tiếp tục giảm. Nếu điều đó xảy ra, thị trường sẽ được hỗ trợ bởi sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. Tuy nhiên, lãi suất cao hơn liên tục sẽ gây ra tổn thất cho các nhà đầu tư trái phiếu và việc tiếp tục tăng lợi nhuận phi rủi ro sẽ khiến những biện minh cho việc giao dịch cổ phiếu ở mức bội số lớn của thu nhập trở nên khó khăn hơn.

Nhà đầu tư nên “trở lại trái đất”

Cho đến nay, các ngân hàng trung ương ở các nước giàu vẫn chưa có dấu hiệu đảo ngược xu hướng. Nhưng ngay cả khi lạm phát giảm hoặc họ từ bỏ cuộc chiến chống lại nó, thì các nhà hoạch định chính sách cũng khó có thể thực hiện một chính sách xoay trục hoàn hảo. Cho dù đó là vì lãi suất vẫn ở mức cao, suy thoái kinh tế xảy ra hay chính sách bước vào giai đoạn chuyển đổi lộn xộn, các nhà đầu tư đều tự chuốc lấy thất vọng.

Lịch sử có đầy những ví dụ về việc các nhà đầu tư dự đoán sai về sự tăng trưởng mạnh mẽ khi kết thúc đợt thắt chặt tiền tệ, bởi thay vào đó là một cuộc suy thoái ập đến. Điều đó đã đúng ngay cả trong điều kiện ít lạm phát hơn ngày nay. Nếu Mỹ là nền kinh tế duy nhất rơi vào suy thoái, thì phần lớn phần còn lại của thế giới vẫn sẽ bị kéo xuống, đặc biệt nếu một “chuyến bay đến nơi an toàn” đã củng cố đồng USD.

Cũng có khả năng các ngân hàng trung ương, đối mặt với vấn đề lạm phát dai dẳng, không đủ can đảm để chịu đựng một cuộc suy thoái. Thay vào đó, họ có thể cho phép lạm phát vượt quá mục tiêu một chút. Trong ngắn hạn, điều đó sẽ mang lại một “cơn sốt đường” kinh tế. Nó cũng có thể mang lại lợi ích trong dài hạn: Cuối cùng lãi suất sẽ ổn định cao hơn do lạm phát cao hơn, giúp chúng tránh xa mức 0 một cách an toàn và mang lại cho các ngân hàng trung ương nhiều tiền hơn trong cuộc suy thoái tiếp theo. Vì lý do này, nhiều nhà kinh tế cho rằng mục tiêu lạm phát lý tưởng là trên 2%.