Mở rộng cơ sở thuế hợp lý sẽ đạt nhiều mục tiêu

Khuyến khích người tiêu dùng chọn các loại sản phẩm có dung tích hoặc nồng độ cồn thấp. Ảnh: TL

PV: Bộ Tài chính đang lấy ý kiến vào dự thảo hồ sơ báo cáo Chính phủ về đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) sửa đổi, phù hợp với xu hướng cải cách thuế của quốc tế; khuyến khích sử dụng sản phẩm thân thiện môi trường; hạn chế tiêu dùng hàng hoá có hại cho sức khoẻ cộng đồng… Ông có bình luận gì về mục tiêu đặt ra trong hồ sơ dự thảo luật?

Ông Phan Hoài Nam

Ông Phan Hoài Nam: Về việc Bộ Tài chính đưa ra dự thảo hồ sơ báo cáo Chính phủ để sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), tôi thấy đây là một bước tiến tích cực với mục tiêu quan trọng. Việc cải cách cơ chế thuế và thúc đẩy tiêu thụ các sản phẩm lành mạnh cũng đồng nghĩa với việc bảo vệ môi trường, điều mà nhiều quốc gia đang chú trọng.

Trong đó, việc chọn thời điểm thích hợp cho sửa đổi luật thuế cũng vô cùng quan trọng. Điều này yêu cầu sự cân nhắc kỹ lưỡng và tính toán tỉ mỉ để đảm bảo sự thay đổi thuế không gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế và cuộc sống của người dân. Cần thời gian để người dân, doanh nghiệp và các bên liên quan có thể hiểu rõ và sẵn lòng thích ứng với những thay đổi này.

Tôi cho rằng, thời điểm hiện tại có thể là thời điểm phù hợp để tiến hành thảo luận, lấy ý kiến và xây dựng dự thảo. Tuy nhiên, chúng ta phải cẩn trọng trong việc áp dụng chính sách thuế mới, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế đang đối mặt với nhiều khó khăn, doanh nghiệp đang chịu áp lực lớn để tồn tại sau đại dịch Covid-19. Việc tạo nguồn thu hữu ích và hỗ trợ tốt hơn cũng quan trọng như việc bổ sung các nguồn thu mới.

PV: Trong hồ sơ dự thảo luật sửa đổi lần này bổ sung 4 đối tượng chịu thuế TTĐB, bao gồm: nước giải khát có đường; thức uống đại mạch và nước giải khát không cồn; sản phẩm thuốc lá mới và thiết bị, bộ phận, dung dịch của thuốc lá mới; kinh doanh trò chơi điện tử trên mạng. Quan điểm của ông ra sao về việc mở rộng cơ sở thuế TTĐB đối với các đối tượng này?

Ông Phan Hoài Nam: Mở rộng cơ sở thuế đối với thuế TTĐB bằng cách bổ sung 4 đối tượng chịu thuế mới là một cách hợp lý để tăng thu ngân sách và đồng thời thúc đẩy việc sử dụng các sản phẩm thân thiện môi trường. Tuy nhiên, để đảm bảo tính công bằng và hiệu quả của các biện pháp này, cần nghiên cứu kỹ lưỡng về tác động của chính sách thuế đối với người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Mở rộng cơ sở thuế để phù hợp với thông lệ quốc tế là một bước đi đáng chú ý. Các quốc gia phát triển và tiên tiến đã áp dụng các biện pháp thuế TTĐB đa dạng để đạt được các mục tiêu kinh tế và môi trường. Tuy nhiên, trong quá trình mở rộng cơ sở thuế này, Việt Nam cần xem xét kỹ lưỡng để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến doanh nghiệp trong ngành nước giải khát cũng như các ngành kinh tế khác có liên quan.

Một khi được ban hành, chính sách thuế mới không chỉ ảnh hưởng đến ngành nước giải khát mà còn có thể tác động đến các ngành kinh tế khác như ngành mía đường, bán lẻ, bao bì và toàn bộ nền kinh tế. Điều này đòi hỏi nhà làm chính sách phải có những tính toán phù hợp để đảm bảo chính sách không gây ra tác động tiêu cực không mong muốn.

PV: Một điểm trong dự án Luật Thuế TTĐB sửa đổi lần này của Bộ Tài chính đang được dư luận chú ý là đề xuất bổ sung căn cứ tính thuế TTĐB theo phương pháp thuế tuyệt đối, phương pháp thuế hỗn hợp, bên cạnh phương pháp tương đối truyền thống mà Việt Nam vẫn áp dụng từ trước đến nay, đặc biệt là đối với các sản phẩm rượu bia. Các phương pháp này, theo ông, đã bao quát hết các căn cứ để tính thuế hay chưa?

Ông Phan Hoài Nam: Đề xuất bổ sung căn cứ tính thuế TTĐB theo phương pháp thuế tuyệt đối, phương pháp thuế hỗn hợp, bên cạnh phương pháp tương đối truyền thống là một bước đi mang tính tiến bộ. Điều này cho phép Việt Nam định hình lại hệ thống thuế TTĐB để có thể tăng thu ngân sách, đồng thời khuyến khích sử dụng các sản phẩm thân thiện môi trường.

Phương pháp thuế tuyệt đối có thể giúp đảm bảo mức thuế ổn định và dễ dàng tính toán. Phương pháp thuế hỗn hợp có thể kết hợp những ưu điểm của cả hai phương pháp trước đó và giúp hạn chế những hạn chế của từng phương pháp.

Tuy nhiên, để áp dụng phương pháp thuế hiệu quả và phù hợp với Việt Nam, cần nghiên cứu kỹ lưỡng về các yếu tố kinh tế liên quan. Cần cân nhắc các tác động của việc áp dụng phương pháp thuế mới đối với cả doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc thu thuế.

PV: Xin cảm ơn ông!