Nghịch lý dòng vốn ngoại

Nghịch lý dòng vốn ngoại: Bán ròng trên thị trường chứng khoán thứ cấp, mạnh tay giải ngân đầu tư và mua cổ phiếu phát hành mới. Ảnh minh họa

Bán ròng kỷ lục trong tháng 8

Sau khi vốn ngoại đảo chiều mua ròng trong tháng 7/2025, nhà đầu tư nước ngoài đã quay lại trạng thái bán ròng quyết liệt, chỉ có 2 phiên mua ròng hiếm hoi trong tháng 8 vừa qua. Tổng giá trị bán ròng của khối ngoại đạt mức cao kỷ lục, với hơn 42.000 tỷ đồng.

Theo ông Nguyễn Trọng Đình Tâm - Phó Giám đốc Khối Phân tích, Công ty cổ phần Chứng khoán ASEAN, việc khối ngoại gia tăng bán ròng trong hơn một tháng qua chủ yếu xuất phát từ động thái chốt lời ngắn hạn sau giai đoạn chứng khoán Việt Nam tăng bùng nổ kể từ đáy tháng 4/2025. Bên cạnh đó, tỷ giá VND/USD là biến số trong ngắn hạn tạo ra hiệu ứng tâm lý thận trọng trên thị trường chứng khoán. Yếu tố phân bổ tài sản liên thị trường cũng ảnh hưởng đáng kể, khi giá vàng và tiền mã hóa đều bước vào xu hướng tăng, hút một phần dòng vốn đầu tư toàn cầu.

Chuyên gia này lưu ý thêm, việc khối ngoại bán ròng có thể tạo ra hiệu ứng tâm lý thận trọng và tác động tới triển vọng ngắn hạn của một số cổ phiếu bị bán mạnh. Tuy nhiên, đây không phải là yếu tố duy nhất tác động tới thị trường. Xét về cơ cấu giao dịch, dòng vốn nội vẫn áp đảo. Điển hình, riêng trong tháng 8, tổng giá trị giao dịch của khối ngoại chỉ chiếm 10,16% toàn thị trường.

Bất chấp áp lực bán ròng mạnh mẽ từ khối ngoại, thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp tục xác lập những kỷ lục mới. Lực cầu đến từ nhà đầu tư trong nước giúp thị trường giữ cân bằng trong những nhịp điều chỉnh. Trong tháng 8, chỉ số VN-Index tăng gần 12%, tiếp tục dẫn đầu đà tăng trưởng so với các thị trường quốc tế và các kênh đầu tư khác. Thanh khoản bùng nổ, giá trị giao dịch bình quân trên HoSE đạt 49.556 tỷ đồng/ngày, tăng 41,62% so với tháng 7/2025.

VN-Index tăng gần 12% trong tháng 8/2025 - Nguồn: Trading View

Dòng tiền lớn vẫn sẵn sàng giải ngân

Dù mạnh tay “chốt lời” trên thị trường chứng khoán, song hoạt động đầu tư trực tiếp và đầu tư trên thị trường chứng khoán sơ cấp tiếp tục ghi nhận dòng tiền lớn từ các nhà đầu tư ngoại. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là một trong những điểm sáng kinh tế nổi bật trong 8 tháng đầu năm. Theo số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), FDI đăng ký vào Việt Nam trong 8 tháng qua đạt 26,14 tỷ USD, tăng 27,3% so với cùng kỳ năm 2024. Lượng vốn thực hiện cũng lên mức cao nhất của 8 tháng trong 5 năm qua, với 15,4 tỷ USD được giải ngân, tăng 8,8% so với cùng kỳ.

Khối ngoại cũng là nhân tố tích cực tham gia các đợt phát hành cổ phiếu mới trên thị trường chứng khoán sơ cấp. Đợt chào bán cổ phiếu riêng lẻ của Công ty cổ phần Chứng khoán SSI cuối tháng 8 vừa qua đã phân phối thành công 100% lượng cổ phiếu phát hành cho 18 nhà đầu tư. Trong đó, 63,3% được phân bổ cho khối ngoại, tương ứng giá trị giải ngân mới lên tới hơn 2.000 tỷ đồng. Cổ đông lớn từ Nhật Bản - Daiwa Securities Group Inc. - cũng tham gia đợt phát hành này, để giữ nguyên sở hữu SSI ở mức 15,26%

Trong danh sách 15 nhà đầu tư đăng ký mua cổ phiếu riêng lẻ của Taseco Land sắp tới, nhóm quỹ ngoại thuộc Dragon Capital cũng đăng ký mua gần 42% lượng cổ phiếu chào bán. Tại đợt tăng vốn của Công ty cổ phần Chứng khoán TP.HCM (HSC) thông qua chào bán cho cổ đông hiện hữu, Dragon Capital vừa hoàn tất mua cổ phiếu mới phát hành đầu tháng 9/2025, với tổng giá trị giải ngân hơn 1.134 tỷ đồng.

Mới đây, ngày 8/9, Công ty cổ phần Chứng khoán Kỹ thương (TCBS) đóng cổng đăng ký mua cổ phiếu trong đợt IPO. Trước thềm đăng ký mua chính thức, Dragon Capital đã ký thỏa thuận trở thành cổ đông của TCBS. Chia sẻ về lý do tham gia đợt tăng vốn trên, ông Dominic Scriven - Chủ tịch Dragon Capital cho biết, Dragon Capital lựa chọn đầu tư vào TCBS không chỉ vì vị thế trọng yếu trong hệ sinh thái Techcombank, mà còn bởi định hướng “WealthTech”, văn hóa doanh nghiệp cùng đội ngũ nhân sự. Số lượng đăng ký trong những ngày qua đã sớm vượt lượng cổ phiếu chào bán, mở ra khả năng thành công cao cho thương vụ và hứa hẹn sự sôi động trong ngày chào sàn chứng khoán TP.HCM của công ty chứng khoán này.

Giải thích về những hướng đi khác nhau của dòng vốn ngoại, ông Tâm cũng nhấn mạnh dòng vốn gián tiếp (FII) trên thị trường chứng khoán mang tính đầu tư tài chính với quyết định đầu tư chịu ảnh hưởng từ rào cản pháp lý và phân loại thị trường. Điều này khác với dòng vốn FDI thường đi trực tiếp vào sản xuất kinh doanh, được hưởng ưu đãi về thuế và môi trường đầu tư. Theo chuyên gia của ASEANSC, Việt Nam hiện vẫn được xếp vào nhóm cận biên, kém hấp dẫn hơn so với các thị trường mới nổi. Tuy vậy, triển vọng thay đổi đang đến gần. Dự báo FTSE Russell có thể nâng hạng Việt Nam lên thị trường mới nổi thứ cấp ngay trong kỳ đánh giá tháng 10/2025, qua đó hút thêm dòng vốn ETF với ước tính khoảng 680 triệu USD trong năm 2026, chưa kể dòng tiền từ các quỹ chủ động.

Ngoài ra, loạt cải cách chính sách gần đây cũng củng cố niềm tin của nhà đầu tư. Các thay đổi về quy định pháp luật, gần nhất là việc NHNN đã ban hành Thông tư 25/2025/TT-NHNN trong tháng 8/2025 vừa qua, sẽ giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho dòng vốn đầu tư nước ngoài gián tiếp tại Việt Nam. Cùng đó, môi trường kinh doanh ngày càng cải thiện, kỳ vọng tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam mở rộng lên mức hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030 cũng là những điểm nhấn trong việc thu hút dòng vốn nước ngoài.