Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, Hội thảo được tổ chức xuất phát từ yêu cầu thực tiễn sau khi hợp nhất Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cùng một số đơn vị liên quan từ ngày 1/3/2025. Ngay sau khi hợp nhất, lãnh đạo Bộ đã chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện một quy chế mới về hoạt động đối ngoại.

Trước đây, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng như các cơ quan liên quan đều là những đơn vị có hoạt động đối ngoại rất phong phú. Khi thống nhất lại, quy mô, tính đa dạng và mức độ phức tạp của hoạt động đối ngoại càng gia tăng.

Quản lý thống nhất, chặt chẽ hoạt động đối ngoại của Bộ Tài chính
Thứ trưởng Trần Quốc Phương chủ trì và điều phối phiên thảo luận. Ảnh: Đức Minh

Thứ trưởng cho biết, trước đây mỗi Bộ đều có quy chế đối ngoại riêng, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của từng đơn vị và từng đối tượng đối tác.

Tuy nhiên, khi hợp nhất, cơ cấu tổ chức nội bộ đã thay đổi đáng kể, hoạt động đối ngoại của Bộ Tài chính diễn ra rất sôi động, nhưng việc triển khai trên nền các quy chế cũ bộc lộ những hạn chế nhất định.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương đã đề cập đến một yếu tố mới có tác động lớn đến công tác đối ngoại của Bộ Tài chính, như việc tiếp nhận chức năng quản lý đối với 18 tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Điều này đồng nghĩa với việc Bộ Tài chính không chỉ thực hiện đối ngoại ở cấp cơ quan nhà nước, mà còn gắn với hoạt động đối ngoại của doanh nghiệp nhà nước. Trong bối cảnh các nghị quyết của Quốc hội và đặc biệt là Nghị quyết của Bộ Chính trị về tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại đã xác định rõ khái niệm “đối ngoại doanh nghiệp”, yêu cầu đặt ra là quy chế mới phải bao quát được nội dung này.

Theo Thứ trưởng, các quy định, định hướng mới của Trung ương, cùng với sự điều chỉnh trong phân công, phối hợp giữa các bộ, ngành, đặc biệt là vai trò của Bộ Ngoại giao, đòi hỏi Bộ Tài chính phải kịp thời sửa đổi, hoàn thiện quy chế quản lý hoạt động đối ngoại cho phù hợp với vị trí, vai trò mới.

Từ kinh nghiệm thực tiễn, Thứ trưởng chia sẻ, trong các hoạt động đối ngoại, đặc biệt là khi tổ chức sự kiện ở nước ngoài, nếu không có đầu mối chủ trì rõ ràng, không có “người chịu trách nhiệm chính” thì rất dễ lúng túng, phát sinh rủi ro, ảnh hưởng đến hình ảnh và uy tín của Bộ.

Vì vậy, việc ban hành một quy chế thống nhất, quy định rõ thẩm quyền, trách nhiệm, cơ chế phối hợp giữa các đơn vị là yêu cầu hết sức cần thiết, dù điều này có thể đặt ra thách thức ban đầu cho một số đơn vị chưa có nhiều kinh nghiệm tổ chức hoạt động đối ngoại.

Trên tinh thần đó, Thứ trưởng khẳng định, hội nghị được tổ chức nhằm lắng nghe ý kiến góp ý đối với dự thảo quy chế, với tinh thần xây dựng, cầu thị, làm rõ vai trò của từng đơn vị, đặc biệt là trong việc tham mưu nội dung, thẩm quyền quyết định và tổ chức các hoạt động đối ngoại. Mục tiêu là xây dựng một quy chế phù hợp với bối cảnh mới, có tính ổn định, lâu dài, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác đối ngoại trong điều kiện hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Quản lý thống nhất, chặt chẽ hoạt động đối ngoại của Bộ Tài chính
Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Đức Minh

Theo ông Phạm Tuấn Anh - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại, việc xây dựng quy chế mới là cần thiết, không chỉ đáp ứng các quy định pháp luật, mà còn làm rõ vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ Bộ Tài chính, xác định thẩm quyền và trách nhiệm của từng cấp trong quản lý và thực hiện các hoạt động đối ngoại; tạo khuôn khổ để công tác đối ngoại của Bộ Tài chính được triển khai hiệu quả, đúng quy định.

Tại hội thảo, các đại biểu đại diện các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Tài chính đã thảo luận, đóng góp ý kiến một cách thực chất, thẳng thắn, tập trung về những nội dung đang vướng trong thực tiễn, đồng thời đề xuất các giải pháp cụ thể, khả thi để đơn vị chủ trì soạn thảo có thể tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Quy chế.

Quản lý thống nhất, chặt chẽ hoạt động đối ngoại của Bộ Tài chính
Các đại biểu đóng góp ý kiến thực chất, thẳng thắn, tập trung vào những nội dung đang vướng trong thực tiễn. Ảnh: Đức Minh

Trong đó, tập trung vào các nội dung: Tổ chức đoàn ra, đoàn vào; khen thưởng đối ngoại; trao đổi văn bản giữa Bộ Tài chính với các tổ chức và cá nhân nước ngoài; phân công trách nhiệm tổ chức thực hiện; thẩm quyền, trách nhiệm trong quản lý và tổ chức thực hiện các hoạt động đối ngoại; phân cấp phân quyền trong quy trình duyệt hoạt động đối ngoại phát sinh ngoài kế hoạch; phân công chủ trì/phối hợp trong tổ chức thực hiện các hoạt động đối ngoại.../.