Rà soát, ngăn chặn doanh nghiệp chia khống thu nhập để trốn thuế
Cơ quan thuế đã nâng cấp các chức năng tổng hợp dữ liệu quyết toán, tra cứu quản lý nguồn thu nhập trên các ứng dụng. Ảnh tư liệu

Chú trọng công tác kiểm tra thuế thu nhập cá nhân

Trong thời gian qua, cơ quan thuế nhận được một số phản ánh liên quan đến trường hợp doanh nghiệp (DN) sử dụng thông tin của cá nhân như: tên, mã số thuế, số căn cước công dân (CCCD) để kê khai, tính chi phí tiền lương, tiền công, khi xác định nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), trong khi trên thực tế không phát sinh chi trả thu nhập cho cá nhân đó.

Nâng cấp các chức năng trên các ứng dụng thuế

Tổng cục Thuế đã triển khai nâng cấp các chức năng tổng hợp dữ liệu quyết toán, tra cứu quản lý nguồn thu nhập,... trên các ứng dụng TMS, eTax Mobile để hỗ trợ cơ quan thuế các cấp trong quá trình xử lý, giải quyết hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân,

Để đảm bảo quyền lợi của người nộp thuế (NNT) và ngăn chặn, xử lý nghiêm minh đối với DN có hành vi gian lận, lợi dụng thông tin của cá nhân để khai, tính chi phí tiền lương, tiền công nhằm mục đích trốn thuế, giảm nghĩa vụ thuế phải nộp vào ngân sách nhà nước (NSNN), Tổng cục Thuế đã chỉ đạo cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Cục Thuế doanh nghiệp lớn chú trọng công tác kiểm tra thuế thu nhập cá nhân (TNCN), trong quá trình triển khai công tác thanh tra, kiểm tra thuế.

Cùng với đó, Tổng cục Thuế đề nghị các cục thuế đẩy mạnh tuyên truyền, cảnh báo tới các DN về việc tự ý sử dụng thông tin của cá nhân để kê khống số lượng người lao động, hạch toán khống chi phí nhân công,... là hành vi vi phạm pháp luật dân sự, hành chính và pháp luật hình sự. Đồng thời, Tổng cục Thuế tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền để cá nhân được biết về lợi ích của việc rà soát, chuẩn hóa mã số thuế cá nhân theo CCCD/CMND/số định danh cá nhân và lợi ích của việc sử dụng tài khoản giao dịch thuế điện tử do cơ quan thuế cấp; cài đặt ứng dụng eTax Mobile trên điện thoại thông minh và tra cứu thông tin về các nguồn thu nhập trên ứng dụng eTax Mobile để tự đảm bảo kiểm soát được đầy đủ, chính xác các nguồn thu nhập của bản thân.

Tổng cục Thuế cho biết, đã triển khai nâng cấp các chức năng tổng hợp dữ liệu quyết toán, tra cứu quản lý nguồn thu nhập,... trên các ứng dụng TMS, eTax Mobile để hỗ trợ cơ quan thuế các cấp trong quá trình xử lý, giải quyết hồ sơ quyết toán thuế TNCN. Do đó, Tổng cục Thuế đề nghị các cục thuế nghiên cứu để khai thác, sử dụng các chức năng trên hệ thống công nghệ thông tin (CNTT), từ đó phục vụ công tác kiểm tra, giám sát hồ sơ quyết toán thuế TNCN cũng như để hỗ trợ, phục vụ tốt hơn đối với NNT.

Trường hợp nhận được phản ánh của NNT về việc DN, tổ chức trả thu nhập tự ý sử dụng thông tin của cá nhân để kê khai, tính chi phí khi xác định nghĩa vụ thuế TNDN (trong khi thực tế không chi trả), cơ quan thuế kịp thời có biện pháp kiểm tra, phối hợp với các cơ quan thuế có liên quan để xác minh thông tin và xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế theo đúng quy định pháp luật.

eTax Mobile giúp người dân xác minh nguồn thu nhập

Thực hiện chỉ đạo của Tổng cục Thuế, cơ quan thuế các địa phương đã có thư ngỏ gửi đến NNT trên địa bàn, hướng dẫn NNT tra cứu, xác minh nguồn thu nhập trên ứng dụng eTax Mobile để tránh bị lợi dụng.

Ghi nhận tại Hà Nội cho thấy, Cục Thuế TP. Hà Nội vừa có thư ngỏ gửi đến DN, tổ chức trên địa bàn về việc cập nhật ứng dụng eTax Mobile; ứng dụng eTax Mobile cho phép tra cứu chi tiết các nguồn thu nhập và dự kiến số thuế nộp thừa/phải nộp thêm sau quyết toán. Đồng thời, để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho NNT là cá nhân thuộc đối tượng phải quyết toán thuế với cơ quan thuế, Cục Thuế TP. Hà Nội đã nâng cấp chức năng tra cứu thông tin quyết toán, theo đó cho phép cá nhân tra cứu các nguồn thu nhập đã nhận của từng năm, số thuế đã khấu trừ/tạm nộp và dự kiến số thuế phải nộp thêm/nộp thừa sau quyết toán. Cục Thuế TP. Hà Nội cũng đã nâng cấp chức năng tra cứu người phụ thuộc, theo đó cho phép NNT tra cứu được tất cả thời gian giảm trừ của người phụ thuộc đã từng gắn với NNT.

Cục Thuế Thanh Hóa, Cục Thuế Cao Bằng và nhiều cục thuế khác cũng đã gửi thư ngỏ về việc rà soát thuế TNCN và chi phí từ tiền lương, tiền công đến DN, NNT trên địa bàn. Tại thư ngỏ, Cục Thuế Thanh Hóa đề nghị các DN tự giác rà soát và loại bỏ các khoản chi phí liên quan đến tiền lương, tiền công thực tế không phát sinh tại DN mình. Trường hợp không điều chỉnh, cơ quan thuế sẽ theo dõi, rà soát, đối chiếu, kiểm tra, phát hiện và xử lý theo quy định; nếu có dấu hiệu hình sự, sẽ phối hợp với cơ quan công an điều tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật.

Đối với các cá nhân, để tránh trường hợp bị lợi dụng sử dụng mã số thuế, Cục Thuế Thanh Hóa khuyến nghị tới NNT cần nâng cao ý thức tự bảo mật các thông tin cá nhân về CMND/CCCD, mã số thuế cá nhân,… trong quá trình tham gia các hoạt động giao dịch liên quan, mua bán hàng hóa,…; tự kiểm soát các nguồn thu nhập của bản thân bằng cách cài đặt ứng dụng eTax Mobile trên điện thoại thông minh để tra cứu thông tin về các nguồn thu nhập trên ứng dụng.

Trường hợp phát hiện mã số thuế của mình bị lợi dụng, đánh cắp hoặc bị tính thuế TNCN cho những khoản thu nhập mà thực chất mình không nhận được, cần thông tin kịp thời cho cơ quan thuế nơi cấp mã số thuế và cơ quan thuế nơi đang quản lý đơn vị khai khống thu nhập về việc không có thu nhập tại cơ quan chi trả thu nhập, để cơ quan thuế có cơ sở kiểm tra, xác minh xử lý hành vi vi phạm đối với tổ chức chi trả thu nhập theo quy định, không làm ảnh hưởng đến cá nhân NNT.

Cần xử lý nghiêm minh khi doanh nghiệp có hành vi vi phạm

Theo ông Nguyễn Văn Được - Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín, “Khoản 5 Điều 143 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 quy định: Hành vi sử dụng chứng từ, tài liệu không phản ánh đúng bản chất giao dịch hoặc giá trị giao dịch thực tế xác định sai số tiền thuế phải nộp…, được coi là hành vi trốn thuế. Như vậy, hành vi sử dụng tên, mã số thuế, số CCCD để kê khai, tính chi phí tiền lương, tiền công khi xác định nghĩa vụ thuế TNDN, trong khi không phát sinh trả thu nhập trên thực tế cho cá nhân, là hành vi trốn thuế”.

Việc DN sử dụng thông tin của cá nhân để kê khai, tính chi phí tiền lương, tiền công khi xác định nghĩa vụ thuế TNDN trong khi không phát sinh trả thu nhập trên thực tế cho cá nhân đó, ông Nguyễn Văn Được cho rằng, đây là hành vi vi phạm pháp luật cần được xử lý nghiêm minh.

Theo ông Được, đứng ở góc độ người dân, khi bị DN có hành vi “sử dụng thông tin cá nhân” không đúng quy định là một sự phiền hà, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các quyền và lợi ích hợp pháp. Hành vi này không chỉ làm mất thời gian, chi phí, công sức để giải quyết các vấn phát sinh, mà còn gây khó khăn, gây cản trở cho người dân trong công tác thực thi pháp luật thuế như quyết toán thuế, hoàn thuế của chính họ.

Vì vậy, cần có các cơ chế để bảo vệ người dân trong các trường hợp này. Trong đó, việc cho phép tra cứu và truy cập dữ liệu lịch sử và nguồn gốc thu nhập, nơi phát sinh và kê khai thu nhập sẽ giúp cho quá trình phát hiện, ngăn chặn các hành vi gian lận, trốn thuế và vi phạm pháp luật được hạn chế. Bên cạnh đó, cần xử lý nghiêm minh các DN có hành vi vi phạm pháp luật nêu trên, để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người dân đồng thời trả lại sự công bằng cho các DN làm ăn chân chính, từ đó tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, là giải pháp hạn chế thất thu NSNN.