Sử dụng nguồn lực dự trữ quốc gia góp phần đảm bảo an sinh xã hội

Hỗ trợ cho học sinh tại vùng đặc biệt khó khăn

Nghị định số 116/2016/NĐ-CP ngày 18/7/2016 của Chính phủ quy định chính sách hỗ trợ học sinh và trường phổ thông ở xã, thôn đặc biệt khó khăn và Nghị định số 66/2025/NĐ-CP ngày 12/3/2025 (có hiệu lực từ ngày 1/5/2025 và thay thế Nghị định số 116/2016/NĐ-CP), theo đó học sinh thuộc đối tượng thụ hưởng theo quy định của Nghị định số 116/2016/NĐ-CP và Nghị định số 66/2015/NĐ-CP sẽ được hỗ trợ 15kg gạo/tháng với thời gian hỗ trợ không quá 9 tháng/năm học.

Theo Cục Dự trữ Nhà nước (DTNN), thực hiện quy định tại Nghị định số 116/2016/NĐ-CP (Nghị định số 116), căn cứ báo cáo của UBND các tỉnh về nhu cầu hỗ trợ gạo học sinh năm học, trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay, Cục DTNN đã xuất cấp khoảng 304.540 tấn gạo cho học sinh của các tỉnh, thành phố trong cả nước (học kỳ II năm học 2020 - 2021 là 34.821 tấn; năm học 2021 - 2022 là 65.063 tấn; năm học 2022 - 2023 là 67.398 tấn; năm học 2023 - 2024 là 68.573 tấn; năm học 2024 - 2025 là 68.685 tấn).

Kiểm tra chất lượng gạo dự trữ quốc gia trước khi xuất cấp hỗ trợ người dân. Ảnh: ĐỨC MINH

Việc xuất cấp gạo cho học sinh vùng khó khăn là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng nên được Cục DTNN chuẩn bị rất chu đáo. Theo Cục DTNN, để bảo đảm có gạo hỗ trợ cho các em học sinh trước thời điểm khai giảng năm học, căn cứ quyết định của Bộ Tài chính, Cục DTNN sẽ ban hành quyết định giao nhiệm vụ cho các Chi cục DTNN khu vực xuất cấp gạo cho các địa phương. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị dự trữ được giao nhiệm vụ xuất gạo triển khai tổ chức vận chuyển, giao gạo cho các địa phương đảm bảo số lượng, chất lượng và thời gian quy định. Ngoài ra, để đảm bảo chất lượng gạo xuất cấp, các chi cục DTNN khu vực đã chủ động hướng dẫn các địa phương (các trường được tiếp nhận gạo) thực hiện công tác bảo quản tại nơi sử dụng, thông qua đó chất lượng gạo hỗ trợ học sinh khi đưa vào sử dụng luôn được đảm bảo.

Bên cạnh đó, lãnh đạo các chi cục DTNN khu vực đã quán triệt các đơn vị chủ động làm việc và đề nghị các sở giáo dục và đào tạo phối hợp với các cơ quan có liên quan sớm trình UBND các tỉnh, thành phố có quyết định phân bổ và thống nhất lịch giao nhận gạo, kịp thời giao gạo hỗ trợ cho các em học sinh.

Các chi cục DTNN khu vực cũng đã thành lập ban chỉ đạo, tổ giao nhận theo quy định; thực hiện công tác lấy mẫu, kiểm tra chất lượng gạo trước khi xuất kho; chuẩn bị trang thiết bị, nhân lực, phương tiện vận chuyển để đảm bảo kế hoạch xuất hỗ trợ được thực hiện đúng thời gian, tiến độ. Hầu hết các địa phương tiếp nhận gạo đều là vùng khó khăn, vùng núi, địa hình hiểm trở… tuy nhiên, các chi cục DTNN được giao nhiệm vụ đều nỗ lực hết mình, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Giúp người dân an tâm chăm sóc, phát triển rừng

Sử dụng lương thực dự trữ để phục vụ một số dự án trồng rừng là một trọng những nhiệm vụ an sinh xã hội được Cục DTNN triển khai có hiệu quả trong nhiều năm qua.

Theo Cục DTNN, qua thực tiễn triển khai chính sách hỗ trợ gạo từ nguồn dự trữ quốc gia cho các hộ nghèo để chăm sóc, bảo vệ rừng đã cho thấy, đây là một chủ trương đúng, mang lại lợi ích “kép”, vừa nâng cao diện tích, giá trị rừng, vừa tạo việc làm, tăng thu nhập và giải quyết tình trạng thiếu lương thực cho người dân vùng sâu, vùng xa. Vì vậy, các đơn vị thuộc Cục DTNN luôn coi đây là nhiệm vụ quan trọng, chuẩn bị sẵn sàng về nhân lực, gạo DTQG, phương tiện để tổ chức xuất cấp đúng đối tượng.

Trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến nay, thực hiện các quyết định của Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Tài chính, Cục DTNN đã xuất cấp khoảng 30.589 tấn gạo từ nguồn dự trữ quốc gia để hỗ trợ nhân dân các tỉnh theo các chương trình, dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, gồm: Thanh Hóa: 26.847 tấn; Bắc Giang là 577 tấn; Bắc Kạn là 3.165 tấn. Đây là nguồn gạo hỗ trợ cho các hộ nghèo nhận khoán chăm sóc, bảo vệ rừng, được giao rừng và giao đất để trồng rừng sản xuất; hộ gia đình nghèo tham gia trồng rừng sản xuất và phát triển lâm sản ngoài gỗ, trồng rừng phòng hộ thay thế nương rẫy trên diện tích đất lâm nghiệp được giao trong thời gian chưa tự túc được lương thực.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), việc thực hiện chính sách hỗ trợ gạo từ nguồn dự trữ quốc gia được người dân và chính quyền các địa phương nhiệt tình ủng hộ; mang lại hiệu quả thiết thực về mọi lĩnh vực: kinh tế - xã hội, môi trường, an ninh quốc phòng. Người dân vùng cao được hỗ trợ gạo đã làm thay đổi tập quán từ khai thác gỗ, phá rừng sang trồng, giữ rừng, sử dụng sản phẩm từ rừng trồng để thay thế cây rừng tự nhiên; góp phần bảo vệ, nâng cao tỷ lệ che phủ rừng.

Đồng thời, đã thu hút được các hộ gia đình tại các địa phương tham gia vào các hoạt động sản xuất lâm nghiệp, tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, từng bước cải thiện đời sống cho đồng bào, góp phần xóa đói giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội; giảm tình trạng di cư tự do gây mất trật tự tại một số địa phương vùng biên giới.