Thanh tra chuyên ngành kho bạc: Phát hiện nhiều sai phạm, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách

Điều chỉnh kế hoạch thanh tra phù hợp với thực tế

Đầu năm 2016, Thanh tra Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã chính thức bước vào thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành (TTCN) do Chính phủ và Bộ Tài chính giao phó. Gần 6 năm thực hiện, TTCN KBNN đã dần hoàn thiện về cơ chế, chính sách và chức năng, nhiệm vụ. Đồng thời, đội ngũ cán bộ công chức làm công tác TTCN ngày càng trưởng thành, lớn mạnh về mọi mặt, được đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ, đã từng bước khẳng định về chuyên môn và vị thế TTCN của hệ thống KBNN.

Thực hiện TTCN, KBNN đặc biệt chú trọng vào thanh tra, kiểm tra công tác chi NSNN cho hoạt động thường xuyên và đầu tư xây dựng cơ bản; kiểm tra công tác quản lý tài chính, tài sản, xây dựng cơ bản nội ngành… của các đơn vị sử dụng ngân sách.

Thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, hướng dẫn của KBNN và phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương, nội dung các cuộc TTCN của KBNN luôn đảm bảo có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những vấn đề bức xúc, dễ phát sinh các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng để phòng ngừa và phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật.

Trong quá trình thực thi nhiệm vụ, TTCN KBNN đã phát hiện nhiều sai phạm từ các đơn vị được giao quản lý và sử dụng vốn ngân sách nhà nước (NSNN), đồng thời kiến nghị cấp thẩm quyền xử lý hành chính nhiều tổ chức, đơn vị và cá nhân liên quan. Qua công tác thanh tra chuyên ngành, KBNN đã giúp nhiều đơn vị thấy được những tồn tại, sai sót trong việc quản lý, sử dụng nguồn vốn NSNN, kịp thời có biện pháp khắc phục để vốn NSNN được sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả hơn.

Thống kê giai đoạn từ 2016 - 2020, Thanh tra KBNN đã tiến hành 1.215 cuộc TTCN tại các đơn vị sử dụng ngân sách, đạt 100% kế hoạch. Đã kiến nghị thu hồi nộp NSNN trên 41,7 tỷ đồng; ban hành 205 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền trên 586,8 triệu đồng.

Riêng trong năm 2021, do diễn biến của dịch bệnh Covid-19 hết sức phức tạp, KBNN đã điều chỉnh kế hoạch TTCN tại các đơn vị sử dụng ngân sách để phù hợp với hoàn cảnh thực tế. Theo đó, KBNN chỉ triển khai thực hiện 115 cuộc, đạt 80% kế hoạch (144 cuộc). Qua thanh tra, các đơn vị KBNN đã kịp thời kiến nghị sửa đổi, bổ sung cơ chế chính sách và kiến nghị thu hồi nộp NSNN 1,9 tỷ đồng; ban hành 30 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 122,5 triệu đồng.

Nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước

Hiện nay, dịch vụ công trực tuyến của KBNN đã được vận hành trên diện rộng, 100% đơn vị sử dụng ngân sách đã thực hiện (trừ khối an ninh, quốc phòng, quân đội và tổ chức nghề nghiệp) với tỷ lệ hồ sơ giao dịch bình quân đạt 98%.

Ông Đinh Mạnh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh tra Kiểm tra, KBNN cho biết, nhằm hỗ trợ công chức thanh tra, kiểm tra tiếp cận chứng từ, hồ sơ, tài liệu do đơn vị sử dụng ngân sách gửi qua dịch vụ công trực tuyến, từ cuối năm 2020, KBNN đã triển khai tiện ích tra cứu dữ liệu dịch vụ công trực tuyến phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra. Thông qua tiện tích này, công chức thanh tra, kiểm tra trong toàn hệ thống được cấp user có quyền tra cứu dữ liệu chương trình dịch vụ công trực tuyến, nhằm phát hiện những vấn đề bất thường để cảnh báo cho lãnh đạo đơn vị có biện pháp xử lý, đồng thời phục vụ tích cực và hiệu quả cho việc xây dựng kế hoạch và tiến hành các cuộc kiểm tra.

KBNN cũng đã ban hành công văn chỉ đạo KBNN tỉnh, thành phố yêu cầu kiểm tra, rà soát, xác định nguyên nhân và biện pháp xử lý trường hợp phát hiện những sai sót trong việc tiếp nhận, xử lý hồ sơ kiểm soát chi qua dịch vụ công trực tuyến và chứng thư số. Nhận diện cảnh báo kịp thời những trường hợp user đã lâu không sử dụng; chấn chỉnh nghiêm các đơn vị KBNN tỉnh, huyện rà soát, kiểm tra, yêu cầu theo dõi chặt chẽ các user không sử dụng và thu hồi user theo quy định.

“Việc khai thác dịch vụ công trực tuyến để phục vụ công tác kiểm tra giám sát là cách làm mới trong hoạt động thanh tra, kiểm tra của toàn hệ thống KBNN, là bước khởi đầu thực hiện điện tử hóa công tác kiểm tra, giám sát, hướng tới kiểm tra theo phương thức điện tử, phù hợp với lộ trình thực hiện KBNN điện tử, hướng tới KBNN số” - ông Tuấn nhấn mạnh.

Cũng theo Vụ trưởng Vụ Thanh tra - Kiểm tra KBNN, tiến tới Kho bạc số, công tác thanh tra, kiểm tra nói chung và công tác TTCN của KBNN nói riêng cũng sẽ được cải cách, hiện đại hóa để phù hợp với lộ trình phát triển của toàn hệ thống KBNN đến năm 2030.

Theo tiến trình phát triển, thời gian tới đây, KBNN sẽ chuyển dần phương thức kiểm soát thanh toán tiền kiểm sang hậu kiểm trong cơ chế quản lý rủi ro. Theo đó, nhiều khoản chi NSNN qua KBNN sẽ được thực hiện theo phương thức thanh toán trước, kiểm soát sau và công tác hậu kiểm được giao cho TTCN KBNN thực hiện.

Thực hiện mục tiêu của Chính phủ và ngành Tài chính đã đề ra “vốn NSNN phải được quản lý, sử dụng minh bạch, tiết kiệm, an toàn và hiệu quả”, công tác TTCN KBNN sẽ tiếp tục được tăng cường cả về lượng và chất. Đồng thời, TTCN của KBNN sẽ tập trung thanh tra vào các dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn NSNN, vốn trái phiếu chính phủ thực hiện kiểm soát chi NSNN qua KBNN; các khoản chi thường xuyên liên quan đến chi lương và có tính chất lương; thanh tra đối với các đơn vị sử dụng NSNN có biểu hiện nghi ngờ lợi dụng, chiếm đoạt tiền NSNN phát hiện qua công tác kiểm tra, tự kiểm tra của các đơn vị KBNN.

Đặc biệt, KBNN đã đặt ra kế hoạch đổi mới nội dung, phương pháp, quy trình kiểm tra, thanh tra phù hợp với sự phát triển của công nghệ thông tin và hiện đại hóa hoạt động KBNN, đảm bảo cảnh báo sớm các rủi ro và phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hiện tượng vi phạm chính sách chế độ quản lý của nhà nước trong lĩnh vực hoạt động KBNN; xây dựng tiện ích để khai thác dữ liệu đã được số hóa từ chương trình dịch vụ công trực tuyến của KBNN phục vụ công tác kiểm tra nội bộ.