Thu nhập cao, giới trẻ thành đối tượng mua nhà chủ lực

Đa số người trẻ vẫn gặp rất nhiều rào cản khi thu nhập bình quân chậm hơn tốc độ tăng giá nhà, áp lực trả nợ vay kéo dài trong khi chi phí sinh hoạt ngày càng cao... Ảnh: Phạm Thái

Người trẻ không ngừng tìm kiếm cơ hội sở hữu nhà

Theo dữ liệu từ Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE), chỉ số giá căn hộ chung cư tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP. HCM hiện đã tăng lần lượt 87,7%; 69,8% và 48,3% so với năm 2019. Giá bán trung bình hiện tại đã đạt 75,5 triệu đồng/m2 ở Hà Nội, 66,4 triệu đồng/m2 ở Đà Nẵng và 77,1 triệu đồng/m2 ở TP. HCM. Điều này đặt ra một thách thức lớn cho những người trẻ đang tìm kiếm một mái ấm cho riêng mình.

Mặc dù giá nhà tăng cao, tỷ lệ người trẻ tham gia vào thị trường nhà ở lại có xu hướng gia tăng. Từ năm 2019, tỷ lệ giao dịch từ nhóm khách hàng trong độ tuổi 25-35 đã chiếm trung bình khoảng 40% tổng lượng giao dịch, và tại một số dự án, con số này thậm chí lên tới 70%. Điều này cho thấy mặc dù gặp nhiều khó khăn, người trẻ vẫn không ngừng tìm kiếm cơ hội sở hữu nhà.

Các chuyên gia của VARS IRE đánh giá, một trong những lý do chính cho sự gia tăng này là Việt Nam đang trong thời kỳ dân số vàng, với hơn 50% dân số dưới 35 tuổi. Thế hệ trẻ hiện nay có nhiều cơ hội làm giàu nhanh chóng hơn nhờ vào sự bùng nổ công nghệ và các mô hình kinh tế mới như thương mại điện tử và đầu tư tiền mã hóa. Nhiều người trẻ đã đạt được mức thu nhập cao hơn so với thế hệ trước, tạo điều kiện thuận lợi để họ sở hữu bất động sản ở độ tuổi còn rất trẻ.

Bên cạnh đó, sự hỗ trợ tài chính từ gia đình cũng đóng vai trò quan trọng. Nhiều người trẻ có thể mua nhà nhờ sự trợ giúp từ bố mẹ, ông bà, giúp họ rút ngắn con đường sở hữu nhà. Hơn nữa, việc tận dụng các chính sách tài chính và tín dụng với kỳ vọng giá trị bất động sản tăng theo thời gian cũng là một yếu tố thúc đẩy họ mạnh dạn tham gia giao dịch. Nhiều người trẻ đã tiếp cận các gói ưu đãi tài chính kéo dài, cho phép thanh toán thành nhiều đợt của chủ đầu tư hay các gói vay ưu đãi dành cho người mua nhà lần đầu.

"Một bộ phận người trẻ đã tiếp cận các gói ưu đãi tài chính kéo dài, như miễn lãi, ân hạn nợ gốc, cho phép thanh toán thành nhiều đợt của chủ đầu tư hay các gói vay ưu đãi dành cho người mua nhà lần đầu do Ngân hàng triển khai để “xuống tiền” sớm thay vì chờ đợi đến khi có đủ tiềm lực tài chính" VARS IRE nhận định.

Tỷ lệ người trẻ mua nhà gia tăng so với thế hệ trước với “khẩu vị” chọn nhà cũng khác biệt. Khác với thế hệ cha mẹ, người trẻ ít có xu hướng tích lũy lâu dài để mua đất nền hay nhà phố trung tâm. Họ ưu tiên lựa chọn căn hộ chung cư ở các khu vực ven đô, có kết nối hạ tầng tốt, giá cả “dễ thở” hơn và phù hợp với phong cách sống hiện đại cùng hệ thống tiện ích nội khu đồng bộ (siêu thị, phòng gym, trường học, công viên...).

Ngay cả ngành có thu nhập thuộc nhóm cao nhất cả nước - ngân hàng, cũng không theo kịp tốc độ tăng giá nhà. Ảnh: Việt Dương

Vẫn cần thêm các chính sách hỗ trợ

Mặc dù tỷ lệ người trẻ mua nhà tăng lên, tuy nhiên đây chỉ là một bộ phận nhất định, chiếm tỷ lệ phần trăm rất nhỏ trong tổng nhu cầu nhà ở. Đa số người trẻ vẫn gặp rất nhiều rào cản khi thu nhập bình quân chậm hơn tốc độ tăng giá nhà, áp lực trả nợ vay kéo dài trong khi chi phí sinh hoạt ngày càng cao,...

Trong điều kiện giá nhà và thu nhập không đổi, nếu tính toán theo năm 2014, một gia đình có thu nhập trung bình và dành toàn bộ thu nhập để mua nhà có thể tích lũy đủ để sở hữu căn hộ 2 phòng ngủ (70m2, trị giá khoảng 1,75 tỷ đồng) sau khoảng gần 18 năm.

Tuy nhiên, nếu áp dụng nguyên tắc chi phí nhà ở không vượt quá 1⁄3 thu nhập, thời gian tích lũy sẽ kéo dài gấp ba lần. Đến giữa năm 2025, với mức thu nhập bình quân đầu người hiện tại, và căn hộ 2 phòng ngủ 70m2 đã lên tới 5,3 tỷ đồng, gia đình trên phải mất tới gần 27 năm nếu dành toàn bộ thu nhập và tới 80 năm nếu theo nguyên tắc 1⁄3 thu nhập để mua nhà.

Ngay cả ngành có thu nhập thuộc nhóm cao nhất cả nước - ngân hàng, cũng không theo kịp tốc độ tăng giá nhà. Năm 2014, mức lương cao nhất trong hệ thống ngân hàng đạt 22,5 triệu đồng/tháng. Đến giữa năm 2025, con số này đã tăng lên 55,44 triệu đồng/tháng, tức tăng gấp 2 lần sau hơn một thập kỷ. Trong khi đó, giá căn hộ chung cư tại các đô thị lớn lại tăng hơn 3 lần trong cùng kỳ.

Hiện tại, một gia đình có hai vợ chồng cùng làm ngân hàng, nếu “không dùng gì đến tiền” thì chỉ cần khoảng 3,5 năm để mua một căn hộ. Nhưng để đảm bảo chi tiêu theo nguyên tắc chi phí nhà ở không vượt quá 1⁄3 thu nhập, thời gian tích lũy sẽ kéo dài tới khoảng 10 năm. Và trên thực tế số năm tích lũy để có thể mua nhà còn cao hơn do giá nhà luôn tăng nhanh hơn thu nhập.

TS. Lê Xuân Nghĩa - chuyên gia kinh tế nhận định, thị trường bất động sản nói chung và Hà Nội nói riêng đã tiến hóa đến một giai đoạn mới: Chỉ còn nhà ở xã hội và phân khúc cao cấp. Việc giá nhà tăng quá cao đang khiến nhiều người mua nhà lần đầu nản lòng.

Do đó, cần tiếp có các chính sách mạnh hơn như hỗ trợ người mua nhà mua nhà lần đầu, đặc biệt là người trẻ, bằng các chính sách ưu đãi như đơn giản hóa tiêu chí mua nhà ở xã hội, hỗ trợ vay vốn lãi suất thấp trong thời gian dài…