Việt Nam cần quan tâm mở rộng tiếp cận thị trường vốn quốc tế

PV: Ông đánh giá như thế nào về diễn biến xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam trong thời gian qua?

Ông Ngô Đăng Khoa: Trong 8 năm thực hiện Đề án nâng cao xếp hạng tín nhiệm quốc gia, kể từ năm 2013, Việt Nam đã ổn định được kinh tế vĩ mô trước những tác động tiêu cực của thế giới, lạm phát được kiểm soát tốt, tăng dự trữ ngoại hối, tiền Đồng ổn định, ký kết nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA) với các quốc gia và vùng kinh tế lớn trên toàn cầu, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa giai đoạn 2011 – 2020 đạt 14,6%, vượt mục tiêu 11 – 12% đặt ra; tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng CPI giai đoạn 2016 – 2020 được duy trì ở mức 3,15%,…

Ông Ngô Đăng Khoa

Đặc biệt, năm 2020 đã cân bằng được cán cân thương mại, với mức xuất siêu đạt 19,1 tỷ USD, đồng thời mức tăng dự trữ ngoại hối nhà nước đạt 16 tuần nhập khẩu, vượt mức mục tiêu 12 tuần nhập khẩu đã đề ra trước đó. Đó là một số thành tựu tiêu biểu đã giúp nâng cao vị thế của Việt Nam, khiến cả ba tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc gia uy tín toàn cầu là Moody’s Investors Service (Moody’s), S&P Global Ratings (S&P) và FitchRatings (Fitch) nâng triển vọng lên mức Tích cực kể từ khi Covid-19 hoành hành, trong khi nhiều nền kinh tế khác lần lượt bị hạ mức tín nhiệm.

Nâng cao xếp hạng tín nhiệm, Việt Nam sẽ thu hút tốt hơn dòng vốn quốc tế.

Năm 2021, Chủ tịch Quốc hội đã ký ban hành Nghị quyết số 16/2021/QH15 về Kế hoạch phát triển kinh tế–xã hội 5 năm, giai đoạn 2021–2025. Theo đó, mục tiêu tổng quát là bảo đảm tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững trên cơ sở tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của đất nước, đạt tốc độ tăng trưởng GDP bình quân 5 năm vào khoảng 6,5 – 7%, GDP bình quân đầu người đến năm 2025 đạt khoảng 4.700 – 5.000 USD, phấn đấu đến năm 2025 là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp.

PV: Theo ông, việc một quốc gia được nâng xếp hạng tín nhiệm ở mức “Đầu tư” là gì? Ông đánh giá như thế nào về triển vọng của Việt Nam trong việc đạt mức “Đầu tư” đến năm 2030?

Ông Ngô Đăng Khoa: Kể từ khi Việt Nam gia nhập vào nhóm các quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp, các nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi cũng giảm dần và dự kiến sẽ kết thúc trong tương lai gần. Hơn nữa, với Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm, giai đoạn 2021 – 2025 của Chính phủ như đã đề cập ở trên, nếu hoàn thành mục tiêu, Việt Nam có thể gia nhập nhóm các nước có thu nhập trung bình cao trong vòng 4 hoặc 5 năm nữa.

Do vậy, Việt Nam cần quan tâm đến việc mở rộng sự tiếp cận thị trường vốn quốc tế, vay thương mại quốc tế, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài. Việc nâng xếp hạng tín nhiệm lên mức “Đầu tư” của Việt Nam là một vấn đề mang ý nghĩa chiến lược, giúp cải thiện hiệu quả chi phí huy động vốn nước ngoài hoặc phát hành trái phiếu ra thị trường quốc tế của Chính phủ và doanh nghiệp. Mặt khác, xếp hạng tín nhiệm quốc gia cũng là chỉ số tham khảo quan trọng, được đánh giá là đáng tin cậy, chuẩn mực và mang tính cập nhật cao mà nhiều tổ chức đầu tư và các nhà đầu tư quốc tế sử dụng trong quá trình xem xét, thẩm định.

Mặc dù, do tác động nặng nề của Covid-19 tại các vùng kinh tế trọng điểm khiến Việt Nam tăng trưởng âm trong quý III/2021, quý IV đã tìm lại được đà tăng trưởng tích cực khi tỷ lệ tiêm chủng tăng cao và các tỉnh, thành dần mở cửa trở lại. Mới đây, Tổng cục Thống kê công bố mức tăng trưởng cả năm 2021 là 2,58%, thấp nhất trong một thập kỷ gần đây. Tuy nhiên, Khối Nghiên cứu Toàn cầu HSBC vẫn lạc quan về triển vọng của Việt Nam cho năm 2022.

Chúng tôi nhận định Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng 6,8% trong năm 2022, khi tỷ lệ phủ vắc-xin cao và kế hoạch tiêm mũi vắc-xin tăng cường đang được thực hiện khẩn trương.

Nhờ hưởng lợi từ các FTA mà Việt Nam đã tham gia, nguồn vốn đầu tư FDI trở lại mạnh mẽ, tập trung nhiều vào lĩnh vực sản xuất, từ đó thúc đẩy xuất khẩu cho Việt Nam. Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng của Việt Nam cũng vừa được các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế uy tín điều chỉnh Chỉ số môi trường vận hành (operating environment – OE) trở lại mức trước đại dịch là “bb-”.

Điểm OE cao hơn cùng với tình hình kinh doanh ổn định của ngân hàng trong bối cảnh kinh doanh thuận lợi đã góp phần nâng cao các chỉ số đánh giá hồ sơ tài chính cũng như khả năng sinh lời (Viability Rating - VR). Với những yếu tố kể trên, cùng với việc Chính phủ đưa ra các chính sách ổn định kinh tế vĩ mô hiệu quả, tôi tin rằng Việt Nam sẽ sớm được nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia lên mức “Đầu tư” trong tương lai không xa.

PV: Những nhóm vấn đề nào Việt Nam cần tập trung cải thiện để đạt được mục tiêu nâng xếp hạng tín nhiệm, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn còn diến biến khó lường, thưa ông?

Ông Ngô Đăng Khoa: Mặc dù hiện có nhiều thuận lợi cho triển vọng đạt mức xếp hạng tín nhiệm “Đầu tư” của Việt Nam trong giai đoạn 2021 – 2030, chúng ta vẫn nên thận trọng trước những tác động bất ngờ của yếu tố khách quan, nhất là phải khẩn trương giải quyết một số vấn đề nội tại còn tồn đọng hiện nay.

Theo quan điểm của chúng tôi, các chính sách điều hành kinh tế vĩ mô sẽ cần thêm các công cụ, nhằm dự báo và giảm thiểu những tác động tiêu cực bên ngoài để đảm bảo sự tăng trưởng của nền kinh tế; thu nhập bình quân đầu người cần được cải thiện và nâng cao như kế hoạch Chính phủ đã đưa ra.

Bên cạnh đó, công tác xếp hạng tín nhiệm cần phân công tổ phụ trách chính thức, có trách nhiệm giám sát, kiểm tra và đưa ra các hướng dẫn kịp thời để giải quyết các vấn đề tồn đọng, hoàn thành các mục tiêu của Đề án cũng như đáp ứng các tiêu chí cần thiết để đạt mức xếp hạng tín nhiệm “Đầu tư”…

PV: Xin cảm ơn ông!