Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, ứng dụng ngân hàng số đã trở thành kênh giao dịch chủ đạo của người dân và doanh nghiệp. Song hành với sự tiện lợi là nguy cơ gia tăng các hình thức lừa đảo, gian lận công nghệ cao với thủ đoạn ngày càng tinh vi, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản và làm xói mòn niềm tin xã hội.
Thông tin từ Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước, từ đầu năm đến nay, thông qua hệ thống SIMO đã phát hiện 592.000 bản ghi tài khoản thanh toán và ví điện tử có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo. Hệ thống đã kịp thời cảnh báo khách hàng và ngăn chặn hàng trăm nghìn lượt giao dịch, qua đó bảo vệ hơn 2.570 tỷ đồng khỏi nguy cơ rủi ro.
 |
| Hội thảo “Báo chí với công tác nhận diện và phòng, chống lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số”. |
Trong khi đó, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05 - Bộ Công an) cho biết, chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, cả nước ghi nhận hơn 1.500 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, với tổng thiệt hại ước tính trên 1.660 tỷ đồng. Đáng chú ý, phần lớn các vụ việc liên quan trực tiếp đến giao dịch tài chính và ứng dụng ngân hàng số.
Tại hội thảo, Thiếu tướng Lê Minh Mạnh - Chi hội trưởng Chi hội Phía Nam - Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia nhấn mạnh, tội phạm công nghệ cao không tấn công trực diện vào hệ thống lõi của ngân hàng, mà chủ yếu khai thác yếu tố con người - từ sự thiếu cảnh giác của khách hàng đến các lỗ hổng trong nhận thức an toàn thông tin. Lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số hiện nay không còn là hiện tượng cá biệt, mà đã trở thành một thách thức an ninh phi truyền thống, tác động trực tiếp đến an ninh tài chính, trật tự xã hội và niềm tin của người dân.
Ông Lê Minh Mạnh cho rằng, báo chí không chỉ là kênh phản ánh các vụ việc sau khi xảy ra, mà cần trở thành lực lượng đồng hành trong công tác cảnh báo sớm, tuyên truyền, giáo dục cộng đồng, góp phần hình thành “lá chắn nhận thức” cho xã hội. Mỗi bài viết, mỗi bản tin chính xác, kịp thời và có trách nhiệm sẽ góp phần bảo vệ người dân trước những rủi ro trên không gian mạng
Cũng tại hội thảo, các chuyên gia đã chỉ ra nhiều hình thức lừa đảo phổ biến như phishing, smishing, vishing, cài cắm mã độc trên thiết bị di động, cũng như các thủ đoạn mới sử dụng AI và deepfake.
Đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Khu vực II (NHNN) chia sẻ, Ngân hàng Nhà nước luôn xác định an toàn, bảo mật hệ thống và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng dịch vụ tài chính là yêu cầu xuyên suốt trong quá trình chuyển đổi số của ngành ngân hàng.
Ngân hàng số mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế và người dân, nhưng chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi đi kèm với sự an toàn và niềm tin. Ngân hàng Nhà nước đã và đang ban hành nhiều quy định, tiêu chuẩn nhằm nâng cao mức độ an toàn hệ thống thông tin, đồng thời yêu cầu các tổ chức tín dụng tăng cường biện pháp phòng, chống gian lận, lừa đảo trong giao dịch điện tử.
Qua thảo luận, các chuyên gia thống nhất, công tác phòng, chống lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số cần triển khai đồng bộ trên ba trụ cột: công nghệ - quy trình - con người, trong đó báo chí giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đưa cảnh báo đến người dân nhanh chóng và hiệu quả nhất./.
