PV: Vừa qua Tổng cục Thuế được vinh danh ở hạng mục "Cơ quan nhà nước chuyển đổi số xuất sắc" tại Lễ trao giải thưởng chuyển đổi số Việt Nam năm 2022 - Vietnam Digital Awards 2022 với sản phẩm "Hệ thống hóa đơn điện tử - giải pháp góp phần thúc đẩy chuyển đổi số". Ông đánh giá thế nào về kết quả trên?

Cải cách để việc kê khai và nộp thuế đơn giản, dễ thực hiện
PGS.TS Lê Xuân Trường

PGS.TS Lê Xuân Trường: Đây là kết quả ấn tượng và hoàn toàn xứng đáng với nỗ lực của toàn ngành Thuế trong triển khai hóa đơn điện tử (HĐĐT), đặc biệt là những kết quả tích cực và các lợi ích mà HĐĐT mang lại cho cộng đồng doanh nghiệp (DN) và hiệu quả quản lý thuế. Trong đó, những lợi ích quan trọng và thiết thực nhất mà giải pháp HĐĐT mang lại cho DN là giảm chi phí sử dụng hóa đơn, tạo điều kiện để các giao dịch kinh doanh được nhanh chóng, thuận tiện. Về phía cơ quan thuế, HĐĐT góp phần minh bạch hóa thông tin giao dịch kinh doanh của DN, giảm bớt một số hành vi gian lận về hóa đơn…

Điều ấn tượng hơn ở đây là việc thực hiện thành công HĐĐT trong bối cảnh tâm lý níu giữ sử dụng hóa đơn giấy để tránh bị kiểm soát giao dịch kinh doanh của một bộ phận DN; HĐĐT cũng đòi hỏi cao về trình độ công nghệ và hạ tầng kỹ thuật ở một lĩnh vực mới với cả cơ quan thuế, các DN cung cấp dịch vụ chứng thư số và cộng đồng người nộp thuế…

PV: Nhiều ý kiến cho rằng, trong thời điểm dịch Covid-19, ngành Thuế đã ứng dụng công nghệ thông tin kịp thời trong cải cách, đơn giản hóa các thủ tục hành chính (TTHC) thuế, nâng cao chất lượng phục vụ... Dưới góc độ nghiên cứu, ông thấy hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý thuế như thế nào?

PGS.TS Lê Xuân Trường: Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý thuế không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế. Điều này càng được khẳng định khi dịch Covid-19 bùng phát thời gian qua. Hiện nay ngành Thuế đã triển khai rất tốt các dịch vụ thuế điện tử như: kê khai thuế điện tử, nộp thuế điện tử, hoàn thuế điện tử, mở rộng dịch vụ nộp thuế điện tử cho nhà cung cấp nước ngoài…

Những nỗ lực cải cách TTHC thuế trong thời gian qua luôn gắn chặt với việc ứng dụng công nghệ thông tin, hướng đến nền tài chính số và đặt trong tổng thể lộ trình xây dựng chính phủ điện tử. Từ đó, một mặt hỗ trợ giải quyết nhanh chóng TTHC thuế, giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế; mặt khác, việc thực hiện tốt tiến trình cải cách TTHC thuế cũng giúp cơ quan thuế nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý thuế, giảm chi phí thời gian và nhân lực thực hiện các chức năng quản lý thuế, nâng cao hiệu quả chống thất thu thuế.

Doanh nghiệp được hưởng nhiều lợi ích từ cải cách thủ tục hành chính thuế.
Doanh nghiệp được hưởng nhiều lợi ích từ cải cách thủ tục hành chính thuế.

PV: Những kết quả cải cách TTHC thời gian qua của ngành Thuế đã được cộng đồng DN ghi nhận. Tuy nhiên, để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa, theo ông ngành Thuế cần tiếp tục cải cách như thế nào?

PGS.TS Lê Xuân Trường: Mặc dù đã rất cố gắng và đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhưng so với yêu cầu phát triển kinh tế đất nước, công tác cải cách TTHC thuế vẫn cần được đẩy mạnh hơn nữa. Trong đó, trọng tâm là các vấn đề sau: Tiếp tục cắt giảm các TTHC thuế; tiếp tục đơn giản hóa mẫu biểu thuế; thiết kế lại thông tin về cách giới thiệu nghĩa vụ của người nộp thuế trên cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế theo hướng dễ hiểu hơn nữa; đa dạng hóa các tiện ích của E-Taxmobile và iHTKK… Đặc biệt, về lâu dài cần nghiên cứu đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế và Luật Ngân sách nhà nước để giảm tải những công việc không cần thiết về kê khai thuế của nước ngoài, chẳng hạn như cắt bỏ nhóm thủ tục về phân bổ thuế cho địa phương mà hiện nay các DN đang phải thực hiện.

PV: Để tận dụng những cơ hội mới trong chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả cải cách hành chính trong thời gian tới, ngành Thuế cần chú trọng gì, thưa ông?

PGS.TS Lê Xuân Trường: Có nhiều việc phải làm, trong đó cần tập trung vào những hoạt động chủ yếu sau: Trước hết, cần nghiên cứu đề xuất cơ quan có thẩm quyền tiếp tục hoàn thiện thể chế và quy định pháp luật để tạo nền tảng cho chuyển đổi số theo hướng xây dựng hệ thống pháp luật thuế đáp ứng yêu cầu xác định nghĩa vụ thuế tự động gắn với thời gian thực của giao dịch, giảm bớt việc người nộp thuế phải kê khai thuế (kể cả kê khai điện tử).

Hai là, tiếp tục mở rộng các tiện ích của hệ thống kê khai, nộp thuế điện tử theo hướng sử dụng nhiều loại thiết bị công nghệ thông tin có kết nối internet với những thao tác đơn giản nhất để kê khai thuế và nộp thuế điện tử, hoàn thuế điện tử. Tăng cường đầu tư để nâng cao tốc độ đường truyền và xử lý dữ liệu, đảm bảo an toàn thông tin mạng và bảo vệ dữ liệu thông tin của cơ quan thuế và người nộp thuế.

Ba là, tiếp tục mở rộng hoạt động phối hợp kết nối dữ liệu thông tin giữa cơ quan thuế và cơ quan nhà nước có thẩm quyền để nhanh chóng có hệ thống chính phủ số thực sự hiện đại, để DN thực hiện nghĩa vụ thuế được thuận lợi nhất, đi đôi với việc cơ quan thuế kiểm soát hoạt động kinh tế tốt hơn, ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật thuế, đảm bảo môi trường đầu tư và kinh doanh thuận lợi và bình đẳng.

PV: Xin cảm ơn ông!