Giải bài toán vật liệu đắp nền cao tốc Đồng bằng sông Cửu Long
Thi công cao tốc Hậu Giang - Cà Mau. Ảnh: Hoàn Minh

Nguồn cung lớn cho các dự án từ cát nhập khẩu

Trong báo cáo gửi Quốc hội về tình hình cung ứng nguồn vật liệu cho các dự án cao tốc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), Bộ Giao thông vận tải (GTVT) thông tin dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng có tổng nhu cầu cát khoảng 29 triệu m3. Hiện nay, các địa phương đã xác định nguồn cung 23 triệu m3, còn lại khoảng 6 triệu m3 chưa xác định được nguồn.

Còn dự án đường bộ cao tốc Cao Lãnh - An Hữu có tổng nhu cầu cát khoảng 3,2 triệu m3. Tỉnh Đồng Tháp cam kết cung ứng và đã xác định nguồn khoảng 2,8 triệu m3, đang hoàn thiện các thủ tục để khai thác; còn thiếu 0,4 triệu m3. Dự án đường bộ cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh có tổng nhu cầu cát khoảng 3,1 triệu m3. Hiện nay, Tỉnh Đồng Tháp đã có kế hoạch cung ứng, tuy nhiên chưa xác định được nguồn cụ thể. Dự án Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh có tổng nhu cầu cát khoảng 9,3 triệu m3. UBND TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, Long An đã phối hợp rà soát, điều phối nguồn vật liệu để thực hiện.

Đối với nguồn cát thương mại nhập khẩu, lãnh đạo Bộ GTVT cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã giao các bộ, ngành nghiên cứu phương án nhập khẩu cát làm vật liệu xây dựng cho các công trình hạ tầng.

Theo báo cáo của Hiệp hội bất động sản TP. Hồ Chí Minh, phía Campuchia có thiện chí xuất khẩu cát sang Việt Nam với trữ lượng khoảng 100 triệu m3, thời gian khai thác trong 15 năm. Hiệp hội cũng đã đề nghị UBND TP. Hồ Chí Minh là đầu mối làm việc với phía bạn để thực hiện các thủ tục, đồng thời giao cho một đơn vị doanh nghiệp quân đội phía Nam làm đầu mối ký hợp đồng để phân phối.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan liên quan tổ chức đoàn công tác đi Campuchia và đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, trữ lượng cát của Campuchia phục vụ san lấp, xây dựng là dồi dào, cung cấp đủ cho nhu cầu trước mắt và lâu dài của các tỉnh phía Nam, hoạt động cung cấp cát không có vướng mắc về chủ trương, chính sách của Chính phủ hai nước và đây là nguồn cung lớn cho các dự án.

Tiếp tục mở rộng thí điểm cát biển đắp nền đường cao tốc

Cũng theo Bộ GTVT, đối với vấn đề sử dụng cát biển, Bộ GTVT đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành thí điểm sử dụng cát biển làm nền đường, kết quả đã được báo cáo Thủ tướng. Trên cơ sở đó, bộ đã có văn bản hướng dẫn các địa phương trong việc sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường cho các dự án giao thông.

Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ GTVT cũng thừa nhận việc thí điểm sử dụng cát biển làm nền đường mới chỉ thực hiện với quy mô nhỏ, cấp thiết kế thấp hơn đường bộ cao tốc, chất lượng cát biển mới được nghiên cứu cho một khu vực (mỏ cát biển tỉnh Trà Vinh).

Vì vậy, Bộ GTVT đề nghị và được Chính phủ cho phép tiếp tục thí điểm mở rộng. Hiện nay, Bộ GTVT đang triển khai thí điểm mở rộng sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường tại dự án thành phần đoạn Hậu Giang - Cà Mau thuộc tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam, với lượng cát biển dự kiến sử dụng 2 triệu m3 cát. Ngoài ra, tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương cũng đang thí điểm sử dụng cát biển làm đường giao thông, san nền.

Từ kết quả ban đầu này, Bộ GTVT đang tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, các đơn vị liên quan đẩy nhanh việc thí điểm cát biển làm nền đường; tập trung thí nghiệm chỉ tiêu cơ lý, hoá học của cát biển tại một số khu vực khác như Hải Phòng, Vũng Tàu… và tổ chức thi công thí điểm mở rộng tại một số dự án tại các khu vực này như Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng.

Cạnh đó, Bộ sẽ phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn về ngưỡng chịu mặn của cây trồng vật nuôi để áp dụng thí điểm mở rộng phù hợp với điều kiện thực tế tại các địa phương đồng thời phối hợp với Bộ Xây dựng trong xây dựng định mức để áp dụng.

Ngoài ra, Bộ GTVT có văn bản gửi các chủ đầu tư rà soát, tổng hợp nhu cầu sử dụng cát biển gửi UBND tỉnh Sóc Trăng để triển khai các thủ tục theo quy định.

Thí điểm mở rộng sử dụng cát biển thay thế cát sông

Để phòng, chống sạt lở, sụt trượt do tác động, ảnh hưởng của việc khai thác cát sông, đồng thời tìm các nguồn vật liệu thay thế cát sông, hiện tại Bộ GTVT đã và đang các giải pháp để thích ứng khá hữu hiệu với tác động biến đổi khí hậu tại khu vực ĐBSCL. Việc triển khai thí điểm mở rộng sử dụng cát biển là một trong những giải pháp như vậy.