Hệ thống đăng ký, lưu ký và thanh toán đã sẵn sàng
Lãnh đạo HNX, VSD và VCB ký kết thỏa thuận phối hợp thực hiện hoạt động giao dịch và thanh toán giao dịch TPDNRL. Ảnh: Duy Thái.

Về đích đúng hạn

Theo thông tin từ VSD, triển khai Nghị định số 153/2020/ NĐ-CP, Nghị định số 65/2022/ NĐ-CP, Nghị định số 08/2023/ NĐ-CP và Thông tư 30/2023/ TT-BTC hướng dẫn việc đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch TPDN chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước, VSD đã phối hợp cùng với các đơn vị chức năng của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) và các thành viên thị trường để xây dựng hệ thống đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ (TPDNRL).

Sẵn sàng hoạt động

“Mặc dù thời gian chuẩn bị rất ngắn, nhưng các mặt công tác về hệ thống đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch TPDNRL của VSD đến nay đã hoàn tất và sẵn sàng hoạt động theo đúng quy định. Điều này có được là nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ Tài chính, UBCKNN, sự chủ động của VSD trong việc nắm bắt và triển khai các kế hoạch, nhiệm vụ đề ra, đồng thời là sự phối hợp hiệu quả với các đơn vị liên quan, nhất là HNX, thành viên lưu ký và VCB” - ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch HĐQT VSD nhấn mạnh.

Theo đó, VSD đã bắt tay ngay vào việc xây dựng hệ thống kỹ thuật về đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch TPDNRL. Công tác này cơ bản đã được VSD triển khai đúng phương án và kế hoạch đề ra. Cụ thể, VSD đã hoàn thành phiên bản đầu tiên của hệ thống phần mềm “Xây dựng, bổ sung chức năng đăng ký, lưu ký, thanh toán giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ” cũng như kết nối kỹ thuật với hệ thống giao dịch TPDNRL của HNX và các thành viên thị trường.

Trong quá trình xây dựng hệ thống đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch, VSD đã tiến hành tổ chức 3 đợt kiểm thử tích hợp giữa hệ thống của VSD, HNX, thành viên và Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank/VCB - Ngân hàng thanh toán) với đầy đủ luồng nghiệp vụ khép kín và tổng thể. Theo đó, tất cả các khâu từ đăng ký tài khoản nhà đầu tư tham gia giao dịch TPDNRL, gửi danh sách tài khoản cho HNX, giao dịch, thông báo kết quả giao dịch, đối chiếu, xác nhận kết quả giao dịch, thông báo nghĩa vụ thanh toán, ngân hàng thanh toán thanh toán tiền và VSD chuyển giao TPDNRL… đều được kiểm thử chi tiết, cẩn trọng.

“Kết quả kiểm thử cho thấy hệ thống của VSD đã hoàn thành về mặt chức năng và tích hợp thông suốt với hệ thống của các bên liên quan. Đến nay hệ thống đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch TPDNRL của VSD đã sẵn sàng để đi vào hoạt động khi thị trường giao dịch TPDNRL chính thức vận hành” - ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch HĐQT VSD nhấn mạnh.

Cùng với việc xây dựng hệ thống kỹ thuật, Quy chế đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch TPDNRL cũng đã được VSD hoàn thành đúng kế hoạch. Cụ thể, ngay sau khi Thông tư 30/2023/TT-BTC được ban hành, VSD đã dự thảo Quy chế, lấy ý kiến các thành viên thị trường, tổ chức liên quan để hoàn thiện và trình UBCKNN thông qua vào ngày 3/7/2023. Trên cơ sở đó, VSD cũng đã xây dựng và ban hành các quy định, quy trình hoạt động nội bộ và quản lý rủi ro hoạt động đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch TPDNRL.

Chu kỳ thanh toán cho trái phiếu riêng lẻ là T+0

Theo quy định của Nghị định 65/2020/NĐ- CP và Thông tư 30/2023/TT-BTC, doanh nghiệp chào bán TPDNRL phải đăng ký, lưu ký tập trung tại VSD thông qua Thành viên lưu ký trước khi giao dịch, chuyển quyền sở hữu. Trên cơ sở các nguyên tắc này, Quy chế của VSD đã có hướng dẫn việc thực hiện đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch TPDNRL.

Cụ thể, đối với việc đăng ký, lưu ký TPDNRL, các hoạt động đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, điều chỉnh thông tin, chuyển quyền sở hữu TPDNRL… về cơ bản thực hiện tương tự như đối với chứng khoán cơ sở hiện nay. Theo quy định, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp phải mở tài khoản lưu ký tại thành viên lưu ký để lưu ký TPDNRL tại VSD trước khi giao dịch, chuyển quyền sở hữu hoặc có thể sử dụng lại tài khoản đang có sẵn nhưng phải đăng ký thông tin với thành viên lưu ký để sử dụng cho TPDNRL. Thành viên lưu ký phải đăng ký thông tin tài khoản lưu ký của nhà đầu tư cho VSD.

Về việc thanh toán giao dịch TPDNRL, VSD thực hiện thanh toán giao dịch trên cơ sở kết quả giao dịch nhận được từ HNX với chu kỳ thanh toán T+0 và phương thức thanh toán tức thời theo từng giao dịch trong khung thời gian từ 9h đến 16h ngày giao dịch.

Ngay sau khi VSD hoàn tất thanh toán giao dịch, thành viên lưu ký có trách nhiệm phân bổ tiền, TPDNRL cho nhà đầu tư và thông báo cho VSD kết quả phân bổ vào cuối ngày. Theo đó, trường hợp được thành viên lưu ký phân bổ tiền, TPDNRL trước khi kết thúc phiên giao dịch tại HNX, nhà đầu tư có thể thực hiện bán/mua TPDNRL ngay trong phiên giao dịch.

Quy trình thanh toán giao dịch của VSD chỉ mang ý nghĩa đảm bảo hoàn tất nghiệp vụ thanh toán giao dịch cho các bên tham gia mua bán trên hệ thống giao dịch tập trung của Sở giao dịch nhưng không hàm ý VSD xác nhận và đảm bảo cho tính hợp pháp của đợt chào bán trái phiếu của doanh nghiệp và việc thanh toán đầy đủ lãi, gốc của TPDNRL.

Nhiều hội nghị hướng dẫn đã được triển khai

Thời gian qua UBKNN đã chỉ đạo, phối hợp với HNX, VSD tổ chức các hội nghị phổ biến kế hoạch triển khai thị trường TPDNRL, cập nhật nội dung chính sách, văn bản pháp luật liên quan và trao đổi, thảo luận với các thành viên thị trường về thực tiễn hoạt động của thị trường TPDNRL.

Đồng thời, để phổ biến, hướng dẫn thành viên tham gia thị trường nội dung các quy chế hướng dẫn nghiệp vụ về thị trường TPDNRL, VSD, HNX, VNX đã tổ chức Hội nghị phổ biến các quy chế, quy định về hoạt động đăng ký, lưu ký, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch TPDNRL.

Các hội nghị này đều nhận được sự quan tâm và tham dự đông đảo của các thành viên thị trường và các đơn vị có liên quan. Cũng tại các hội nghị, nhiều ý kiến trao đổi đều đã được các bên ghi nhận, trao đổi và giải đáp cụ thể.

Vừa qua, VSD, HNX và VCB cũng đã tổ chức ký kết Biên bản phối hợp tổ chức hoạt động giao dịch và thanh toán giao dịch TPDNRL giữa VSD và HNX; Thỏa thuận phối hợp tổ chức hoạt động thanh toán tiền giao dịch TPDNRL giữa VSD và VCB.