Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền: Cần nghiên cứu hoàn thiện quy định pháp luật hướng đến bắt buộc

PV: Bộ Tài chính và Bộ Công an vừa phối hợp tổ chức Hội nghị triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đối với một số hoạt động kinh doanh cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng, ông đánh giá ra sao về động thái này của Bộ Tài chính?

PGS.TS Lê Xuân Trường

PGS.TS Lê Xuân Trường: Bộ Tài chính đã chỉ đạo Tổng cục Thuế chuẩn bị các điều kiện cần thiết và chính thức vận hành hệ thống phát hành hóa đơn điện tử từ máy tính tiền từ ngày 15/12/2022. Mặc dù đã đạt được những kết quả bước đầu quan trọng với sự tham gia của gần 4.000 cơ sở kinh doanh, nhưng số lượng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền còn ít.

Muốn triển khai nhanh chóng và hiệu quả việc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, cần sự phối hợp của nhiều cơ quan nhà nước có liên quan. Bởi vậy, việc tổ chức hội nghị này là cần thiết để giúp tổng kết toàn diện và đầy đủ quá trình triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền trong thời gian qua. Từ đó, thảo luận và thống nhất các giải pháp triển khai có hiệu quả hơn trong thời gian tới. Đặc biệt, thông qua hội nghị, các hoạt động phối hợp sẽ nhịp nhàng hơn nhờ được trao đổi để tháo gỡ những vướng mắc trong công tác phối hợp giữa cơ quan thuế với các cơ quan nhà nước có liên quan trong thời gian qua.

PV: Theo ông, hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền sẽ có lợi ích gì cho người dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý thuế?

PGS.TS Lê Xuân Trường: Trong thực tiễn hoạt động kinh doanh, nhiều cơ sở kinh doanh đã sử dụng máy tính tiền để bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, đặc biệt là ở các nhà hàng, khách sạn, cơ sở kinh doanh thương mại. Nhờ sử dụng máy tính tiền mà các giao dịch bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ của các cơ sở kinh doanh được nhanh chóng, thuận tiện, chính xác và tiết kiệm chi phí.

Trước khi áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền thì hai quá trình lập hóa đơn điện tử và tính tiền tách rời nhau. Tức là, cơ sở kinh doanh cần nhiều thao tác hơn khi bán hàng. Khi áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền thì hai quá trình này được ghép làm một nên thao tác bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ sẽ nhanh chóng, thuận tiện hơn và giảm chi phí nhân lực.

Về phía người dân với tư cách là người mua hàng, khi người bán áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền thì giao dịch mua bán được minh bạch. Người mua hàng nhận hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có căn cứ pháp lý để ràng buộc trách nhiệm của người bán về nguồn gốc và chất lượng hàng hóa, dịch vụ.

Sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền, các giao dịch của cơ sở kinh doanh được thuận tiện, chính xác và tiết kiệm chi phí.

Về phía cơ quan thuế, việc mở rộng hình thức hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền giúp cơ quan thuế giám sát tốt hơn quá trình cung ứng hàng hóa, dịch vụ của các cơ sở kinh doanh, góp phần đảm bảo quản lý thuế hiệu quả và công bằng hơn giữa các cơ sở kinh doanh.

PV: Triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền sẽ có những khó khăn, thách thức gì, theo ông cần có giải pháp như thế nào để phủ sóng rộng rãi ứng dụng này đến hầu hết các hoạt động kinh doanh?

PGS.TS Lê Xuân Trường: Có hai khó khăn cơ bản. Một là, tâm lý không muốn áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền của một số cơ sở kinh doanh. Đây là những cơ sở kinh doanh hiện đang không phản ánh đầy đủ giao dịch kinh doanh để kê khai thuế. Theo đó, những cơ sở kinh doanh này muốn tách biệt quá trình sử dụng máy tính tiền khi bán hàng với quá trình lập hóa đơn để không xuất hóa đơn nhằm trốn thuế khi người mua hàng không lấy hóa đơn.

Hai là, khó khăn về hạ tầng công nghệ thông tin chưa hiện đại ở một số địa phương. Để khắc phục những khó khăn này, theo tôi cần làm tốt các công việc sau đây:

Thứ nhất, tăng cường công tác tuyên truyền để các cơ sở kinh doanh hiểu rõ hơn về lợi ích của sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Cùng với đó, đẩy mạnh tuyên truyền để người mua hàng thấy được lợi ích khi yêu cầu người bán xuất hóa đơn điện tử.

Thứ hai, tiếp tục mở rộng và làm tốt hơn chương trình “Hóa đơn may mắn” nhằm góp phần khuyến khích người mua hàng lấy hóa đơn khi mua hàng hóa, dịch vụ. Theo đó, cần tuyên truyền sâu rộng hơn chương trình này, tăng số lượng giải thưởng và duy trì thường xuyên chương trình này.

Thứ ba, cần nghiên cứu hoàn thiện quy định pháp luật về quản lý thuế và quản lý hóa đơn theo hướng quy định bắt buộc các cơ sở kinh doanh có sử dụng máy tính tiền khi bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ thì phải sử dụng và sử dụng duy nhất một hình thức hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Thứ tư, tăng cường công tác phối hợp giữa cơ quan thuế và các cơ quan nhà nước có liên quan để thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về quản lý hóa đơn.

PV: Xin cảm ơn ông!