Nâng mức giảm trừ gia cảnh, giảm bớt nghĩa vụ thuế cho người nộp thuế

Giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế nâng lên 15,5 triệu đồng

Sáng ngày 17/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất nâng mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng; với mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng.

Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, Chính phủ đề xuất 2 phương án về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân.

Phương án 1: Mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 21,24% so với mức hiện hành). Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 5,3 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 21,24% so với mức hiện hành).

Nguồn: Ủy ban Thường vụ Quốc hội Đồ họa: Phương Anh

Thực hiện phương án này, dự kiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 12.000 tỷ đồng/năm so với mức thu và số lượng người nộp thuế theo quy định hiện hành.

Phương án 2: Mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 15,5 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9 % so với mức hiện hành). Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên khoảng 6,2 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9 % so với mức hiện hành).

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết, theo phương án này, cá nhân là người nộp thuế (nếu không có người phụ thuộc) có mức thu nhập là 17 triệu đồng/tháng, thì sau khi trừ các khoản bảo hiểm, người này vẫn chưa phải nộp thuế (phần thu nhập vượt trên 17,285 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).

Trường hợp cá nhân người nộp thuế có 1 người phụ thuộc với mức thu nhập là 24 triệu đồng/tháng, thì sau khi trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ cho 1 người phụ thuộc, người này vẫn chưa phải nộp thuế (phần thu nhập vượt trên 24,22 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).

Còn trường hợp cá nhân người nộp thuế có 2 người phụ thuộc với mức thu nhập là 31 triệu đồng/tháng, thì sau khi trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ cho 2 người phụ thuộc, người này cũng chưa phải nộp thuế (phần thu nhập vượt trên 31,155 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).

Thực hiện phương án này, dự kiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 21.000 tỷ đồng/năm so với mức thu và số lượng người nộp thuế theo quy định hiện hành.

Chính phủ đề xuất, hiệu lực thi hành áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới từ kỳ tính thuế năm 2026.

Thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính thống nhất với định hướng nâng mức giảm trừ gia cảnh và cơ bản nhất trí với mức giảm trừ gia cảnh mà Chính phủ đề xuất.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, mức giảm trừ gia cảnh đề xuất có thể phù hợp tại thời điểm hiện nay, nhưng mới chỉ tính toán theo tốc độ tăng của các chỉ tiêu năm 2025 so với năm 2020 là chưa đáp ứng thực tiễn. Do đó, đề nghị Chính phủ cân nhắc để có khoảng dư địa cần thiết. Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị quy định mức giảm trừ gia cảnh cao hơn so với phương án dự kiến của Chính phủ. Về thời gian áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới, ông Mãi cho hay, nhiều ý kiến đề nghị áp dụng ngay tại kỳ tính thuế năm 2025.

Sau khi thảo luận, 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân. Theo đó, điều chỉnh nâng mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế lên 15,5 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ với mỗi người phụ thuộc lên 6,2 triệu đồng/tháng. Thời gian áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.

Chị Nguyễn Ngân - công nhân may Công ty Dệt Kim Đông Xuân tỏ ra khá vui mừng khi biết tin Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý nâng mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân. Theo chị Ngân, được nâng mức giảm trừ gia cảnh, người lao động như chị không phải nộp thuế từ thu nhập ít ỏi, cuộc sống sẽ bớt áp lực hơn, hy vọng sẽ tích lũy được một phần thu nhập để phòng khi trái gió trở giời.

Kích thích tiêu dùng xã hội

Theo Báo cáo khảo sát mức sống dân cư năm 2024 của Cục Thống kê, thu nhập bình quân đầu người/tháng của Việt Nam trong năm 2024 (theo giá hiện hành) là 5,4 triệu đồng và nhóm hộ có thu nhập cao nhất (nhóm gồm 20% dân số giàu nhất - nhóm 5) có thu nhập bình quân là 11,8 triệu đồng/tháng/người.

Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế theo Phương án 2 (15,5 triệu đồng/tháng) gấp gần 3 lần so với mức thu nhập bình quân đầu người (cao hơn nhiều so với mức phổ biến mà các nước đang áp dụng từ 0,5 đến 1 lần); đồng thời cũng cao hơn mức thu nhập bình quân của nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất. Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc của Phương án 2 (6,2 triệu đồng/tháng) cao hơn mức thu nhập bình quân đầu người năm 2024 (là 5,4 triệu đồng/người/tháng).

Việc điều chỉnh nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế theo phương án nêu trên sẽ góp phần giảm bớt nghĩa vụ cho người nộp thuế trong bối cảnh giá cả tăng so với thời điểm năm 2020. Số thuế phải nộp sẽ được giảm cho mọi người nộp thuế, trong đó tỷ lệ giảm số thuế phải nộp trên thu nhập của nhóm người nộp thuế ở bậc thuế thấp sẽ nhiều hơn so với những người nộp thuế ở bậc thuế cao.

Nếu áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới cao hơn mức giảm trừ gia cảnh hiện hành, thì toàn bộ người nộp thuế hiện nay tại các bậc thuế (cùng với số lượng người phụ thuộc đã đăng ký giảm trừ gia cảnh) sẽ giảm đi số thuế thu nhập cá nhân phải nộp. Cá nhân càng có nhiều người phụ thuộc thì số thuế giảm càng nhiều.

Yêu cầu đặt ra đối với việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh là đảm bảo phù hợp với sự biến động của giá cả và sự gia tăng mức sống dân cư trong giai đoạn vừa qua cũng như dự báo cho thời gian tới đây, đồng thời không làm giảm vai trò của chính sách thuế thu nhập cá nhân trong hệ thống thuế.

Việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tốc độ tăng GDP bình quân đầu người và thu nhập bình quân đầu người sẽ góp phần giảm nghĩa vụ thuế cho người nộp thuế ở mức cao hơn so với việc điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng, người dân được hưởng thành quả phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và đời sống xã hội được nâng lên.

Với mức giảm trừ dự kiến, những người có thu nhập thấp hơn sẽ được hưởng lợi nhiều hơn. Mặc dù việc điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh sẽ có tác động làm giảm thu ngân sách nhà nước từ thuế thu nhập cá nhân trong một số năm đầu, nhưng khi mức giảm trừ gia cảnh cao hơn, đồng nghĩa với số thuế phải nộp ít đi, thu nhập khả dụng của người dân sẽ tăng lên, qua đó, sẽ góp phần kích thích tăng chi tiêu hộ gia đình, tăng tiêu dùng xã hội, góp phần phát triển sản xuất - kinh doanh, qua đó có thể gián tiếp làm tăng thu ngân sách nhà nước từ các nguồn thu khác trong trung và dài hạn.

Theo Chính phủ, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh tại Nghị quyết được áp dụng thống nhất đối với tất cả cá nhân trên cơ sở nguyên tắc bình đẳng, không phân biệt đối xử. Theo đó, các nội dung tại Nghị quyết không quy định các vấn đề liên quan đến bình đẳng giới, chính sách dân tộc, nên không có tác động về giới, chính sách dân tộc, không ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách bình đẳng giới và chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước.