CPI năm 2022 tăng 3,15%

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, năm 2022, tình hình thế giới có nhiều biến động rất nhanh, phức tạp, xuất hiện nhiều yếu tố mới, đã tác động đa chiều đến nền kinh tế nước ta nói chung và đặt ra rất nhiều thách thức cho công tác điều hành giá, kiểm soát lạm phát năm 2022. Tuy nhiên, để chủ động ứng phó với áp lực lạm phát gia tăng, từ đầu năm đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng - Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tổ chức triển khai quyết liệt nhiều giải pháp kinh tế vĩ mô như bảo đảm nguồn cung hàng hóa tiêu dùng thiết yếu và nguyên vật liệu đầu vào quan trọng của sản xuất.

Công tác quản lý điều hành giá được thực hiện thận trọng, cơ bản giữ ổn định giá các mặt hàng Nhà nước định giá, điều hành giá xăng dầu sát với diễn biến giá thế giới nhưng với mức tăng thấp hơn; ban hành kịp thời các chính sách về thuế giúp giảm áp lực lên mặt bằng giá, từ đó giúp hạn chế những tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân.

Nguồn: Tổng cục Thống kê     				              Đồ họa: TL
Nguồn: Tổng cục Thống kê

Kết quả, CPI năm 2022 tăng 3,15% so với năm 2021, thấp hơn mục tiêu Quốc hội đề ra. Trong điều hành năm 2022, một trong những thành công đó là áp lực lạm phát rất lớn đến từ kinh tế thế giới, nhưng chúng ta vẫn điều hành linh hoạt, nhịp nhàng, kiểm soát được lạm phát thấp hơn mục tiêu đề ra. Năm 2022, phải kể đến biến động của giá xăng dầu. Giá bán lẻ xăng dầu trong nước tăng liên tục từ đầu năm và đạt đỉnh vào tháng 6. Giá mặt hàng thiết yếu này chỉ giảm trong 4 tháng tiếp theo và nhích tăng trở lại trong tháng 11 và giảm mạnh trở lại trong tháng 12. Đối với nhóm hàng lương thực, thực phẩm trong bối cảnh nhiều quốc gia có sự khan hiếm nguồn hàng thì nước ta vẫn chủ động sản xuất được, nguồn cung dồi dào đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân nên giá cả tương đối ổn định, chỉ tăng nhẹ vào một số thời điểm lễ tết.

Chủ động, linh hoạt điều hành giá năm 2023

Nhìn lại công tác điều hành giá năm 2022, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái khẳng định, trong năm 2022, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương theo sát tình hình, cơ bản kiểm soát được lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn. Đó là thành công lớn, là nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương; trong đó, Ban Chỉ đạo điều hành giá đã góp phần tích cực trong kiểm soát lạm phát. Theo Phó Thủ tướng, năm 2022, trước những diễn biến phức tạp, khó lường, khó dự báo, tác động nhanh tới tình hình kinh tế- xã hội đất nước và điều hành lạm phát, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá và các bộ, ngành địa phương đã hết sức quyết liệt, thực hiện tốt nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao.

Phó Thủ tướng cho rằng, các bộ, ngành, địa phương đã “chủ động, linh hoạt, nắm bắt kịp thời, phản ứng nhanh, phối hợp tốt”. Trong chỉ đạo điều hành, kiểm soát giá, các bộ, ngành, địa phương đã làm tốt chức năng, nhiệm vụ được giao. Đồng thời, đã thực hiện đồng bộ các giải pháp, cân đối cung - cầu, sử dụng nhiều công cụ để kiểm soát giá kịp thời. Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cũng thẳng thắn đề nghị các bộ, ngành cần rút kinh nghiệm trong điều hành, cần phải “nhanh nhạy, kịp thời, thống nhất trong chỉ đạo xử lý” trước những vấn đề mới phát sinh, tránh để ảnh hưởng tới cân đối cung - cầu và giá cả thị trường.

Kiểm soát giá cả thị trường dịp cuối năm

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị, trước mắt, đặc biệt lưu tâm đến kiểm soát giá cả thị trường dịp cuối năm, dịp lễ tết sắp tới, đảm bảo nhân dân đón Tết vui tươi, lành mạnh. Đối với giá các mặt hàng thiết yếu, giá lương thực, thực phẩm, giá vận tải cần được các bộ, ngành kiểm soát chặt, tránh tăng giá ảnh hưởng tới đời sống người dân.

Đối với năm 2023, Quốc hội quyết định lạm phát khoảng 4,5%, cao hơn so với những năm trước, do đó áp lực trong chỉ đạo, điều hành của Ban Chỉ đạo điều hành giá là rất lớn, cần hết sức nỗ lực để đạt mục tiêu đề ra.

Chủ động, linh hoạt điều hành giá cả, thị trường có vai trò quan trọng để kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra. Tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo điều hành giá, các thành viên Ban Chỉ đạo là lãnh đạo nhiều bộ, ngành đã hết sức trách nhiệm, đưa ra nhiều giải pháp nhằm kiểm soát lạm phát năm 2023 ngay từ những ngày đầu, tháng đầu năm.

Trong năm 2023, theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, công tác quản lý, điều hành giá cần tiếp tục thực hiện một cách chủ động và linh hoạt đảm bảo kiểm soát lạm phát. Các bộ, ngành, địa phương theo dõi sát diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới tác động đến Việt Nam để có những giải pháp ứng phó phù hợp. Đồng thời, điều hành chính sách tiền tệ theo mục tiêu đề ra phối hợp với chính sách tài khóa và các chính sách khác để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Đối với các mặt hàng nhà nước định giá, các dịch vụ công đang triển khai lộ trình thị trường, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương chủ động trong việc tính toán, chuẩn bị các phương án giá, phối hợp với Tổng cục Thống kê đánh giá tác động đến CPI bảo đảm ưu tiên kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.

Dự báo lạm phát bình quân năm 2023 khoảng 4,3%

Năm 2023, Quốc hội “quyết” CPI bình quân khoảng 4,5%. Có nhiều yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá năm 2023, như: Sau 3 năm chưa điều chỉnh giá các hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá, nên việc điều chỉnh giá các hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá theo thị trường tiếp tục là vấn đề cần xem xét thực hiện trong năm 2023. Sau thời điểm tăng lương cơ bản (từ tháng 7/2023) dự báo giá cả một số mặt hàng lương thực, thực phẩm có thể tăng. Đặc biệt lạm phát bình quân sẽ tăng ngay từ quý I/2023 do lạm phát được tích lũy theo xu hướng tăng trong năm 2023…

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều yếu tố dự báo sẽ hỗ trợ giúp ổn định mặt bằng giá, như: nguồn cung lương thực, thực phẩm vẫn dồi dào, đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu nên dự báo giá cả ổn định; chính sách thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu dự kiến có thể tiếp tục kéo dài trong năm 2023; sự kiên định trong kiểm soát lạm phát của Quốc hội và Chính phủ sẽ tiếp tục giúp neo giữ kỳ vọng lạm phát và hỗ trợ kiểm soát lạm phát năm 2023.

Báo cáo của Nhóm giúp việc Ban Chỉ đạo cũng đưa ra 3 kịch bản lạm phát năm 2023. Với các kịch bản đưa ra, Bộ Tài chính dự báo CPI năm 2023 tăng khoảng 4,2 - 4,98%. Tổng cục Thống kê dự báo CPI bình quân trong khoảng 4,4-4,8%, trong đó, có giả định giá xăng dầu ổn định tại 3 kịch bản. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam dự báo lạm phát bình quân năm 2023 tăng khoảng 4,3% (cộng trừ khoảng 0,5%).

Bộ Tài chính cho rằng, giả định năm 2023 nếu CPI mỗi tháng so với tháng trước tăng với tỷ lệ đều nhau thì CPI mỗi tháng có dư địa tăng khoảng 0,52% để đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát bình quân năm 2023 khoảng 4,5%.

Theo Bộ Tài chính, các kịch bản nêu trên xây dựng dựa trên cơ sở điều hành các mặt hàng do Nhà nước quản lý chủ yếu tăng vào quý III, IV/2023. Nếu việc điều chỉnh các mặt hàng vào đầu năm nhất là vào quý I có thể sẽ tác động làm CPI bình quân tăng cao hơn các kịch bản. Vì vậy, Bộ Tài chính kiến nghị trong quý I/2023 chỉ xem xét điều chỉnh những mặt hàng đã có phương án giá đánh giá được tác động; trình cấp có thẩm quyền cho ý kiến; cơ bản không xem xét điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước định giá. Trong quý II thực hiện việc điều hành giá thận trọng tùy vào diễn biến CPI các tháng đầu năm. Quý III, IV trên cơ sở tính toán, đánh giá tác động của việc điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước định giá thì xem xét điều chỉnh vào thời điểm thích hợp với mức độ phù hợp đảm bảo kiểm soát lạm phát mục tiêu.