"Nắn dòng" kiều hối vào các lĩnh vực chiến lược
Trong hơn 30 năm qua, dòng kiều hối đổ về Việt Nam liên tục gia tăng. Thống kê cho thấy, tổng lượng kiều hối chuyển về trong nước trong hơn 3 thập kỷ qua đạt khoảng 230 tỷ USD, tương đương với lượng giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong thời gian này.
Ảnh minh họa |
Theo số liệu từ Ngân hàng Thế giới, năm 2023, kiều hối chảy về Việt Nam vào khoảng 16 tỷ USD, riêng TP. Hồ Chí Minh là khoảng 9,46 tỷ USD, tăng 43,3% so với năm 2022.
Thống kê từ Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP. Hồ Chí Minh cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2024, kiều hối chuyển về TP. Hồ Chí Minh đạt 5,178 tỷ USD, bằng 54,7% so với cả năm 2023 và tăng 19,5% so với cùng kỳ.
Tại Hà Nội, 6 tháng đầu năm, kiều hối từ nước ngoài chuyển về qua các đơn vị kinh tế ước đạt 30 triệu USD. Riêng trong tháng 7/2024, kiều hối từ nước ngoài chuyển về qua các đơn vị kinh tế đạt 10 triệu USD.
Kiều hối có vai trò rất quan trọng đối với nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển như Việt Nam. Tuy nhiên, việc thiếu thông tin cụ thể về dòng tiền kiều hối đang chảy vào các lĩnh vực cụ thể là một lỗ hổng lớn trong việc quản lý và tối ưu hóa nguồn lực này.
Theo TS. Bùi Duy Tùng - giảng viên Kinh tế, Đại học RMIT Việt Nam, trước đây, khi kiều hối được thống kê cụ thể, chúng ta có thể xác định được những lĩnh vực nào đang thu hút được dòng tiền nhiều nhất và từ đó đưa ra các chính sách, giải pháp phù hợp. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, việc thiếu các thống kê chi tiết đã gây ra khó khăn trong việc "nắn dòng” kiều hối vào những lĩnh vực cần thiết, có thể tạo ra giá trị gia tăng cao.
Việc thống kê cụ thể dòng kiều hối không chỉ giúp Chính phủ và các tổ chức tài chính hiểu rõ hơn về các lĩnh vực đang được kiều hối quan tâm, mà còn tạo ra cơ sở dữ liệu quan trọng để hoạch định chính sách. Ví dụ, nếu thống kê cho thấy một lượng lớn kiều hối đang đổ vào bất động sản, Chính phủ có thể điều chỉnh các chính sách về thuế hoặc đưa ra các biện pháp khuyến khích để chuyển hướng dòng tiền này vào các lĩnh vực khác như công nghệ cao, nông nghiệp sạch hoặc giáo dục.
"Nắn" dòng kiều hối vào các lĩnh vực chiến lược như sản xuất, y tế, giáo dục, và công nghệ cao có thể tạo ra những cú hích lớn cho nền kinh tế. Chẳng hạn, tại Ấn Độ và Philippines, các chính sách ưu đãi và khuyến khích đầu tư đã giúp chuyển hướng một phần lớn dòng kiều hối vào các ngành sản xuất và dịch vụ, từ đó tạo ra việc làm và thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Phát triển các sản phẩm tài chính linh hoạt
"Nắn" dòng kiều hối là giải pháp được nhiều chuyên gia đề cập để huy động nguồn lực vàng từ kiều hối. Nhưng câu hỏi đặt ra là cần “nắn" dòng kiều hồi này như thế nào để lượng tài chính này có thể đổ vào những lĩnh vực chiến lược một cách thuận lợi?
"Việt Nam có thể phát triển các sản phẩm tài chính như quỹ đầu tư kiều hối, trái phiếu kiều bào. Đây là một chiến lược hiệu quả để không chỉ thu hút dòng kiều hối về Việt Nam mà còn "nắn" dòng tiền này vào những lĩnh vực chiến lược, phục vụ cho mục tiêu phát triển" - TS. Bùi Duy Tùng nhấn mạnh.
Phát hành trái phiếu kiều bào để huy động “nguồn lực vàng” từ kiều hối. Ảnh minh họa |
Theo ông, trái phiếu kiều bào có thể được thiết kế để gắn kết trực tiếp với các dự án cụ thể, như xây dựng hệ thống giao thông công cộng, bệnh viện, trường học hoặc các khu công nghiệp công nghệ cao. Như vậy, dòng tiền kiều hối được đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tạo ra tác động tích cực và bền vững.
Israel đã rất thành công với chương trình trái phiếu Israel, chương trình đã huy động được hàng tỷ USD từ các cộng đồng Do Thái trên toàn cầu, đặc biệt là để phát triển cơ sở hạ tầng và tài trợ của chính phủ. Ấn Độ cũng đã phát hành trái phiếu khôi phục Ấn Độ (Resurgent India Bonds) và trái phiếu phát triển Ấn Độ (India Development Bonds) để huy động tiền tiết kiệm của những người Ấn Độ không thường trú (NRI) trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế. |
Vì trái phiếu thường có thời hạn dài, dòng tiền từ kiều hối sẽ được cam kết sử dụng trong khoảng thời gian dài, giúp đất nước có nguồn vốn ổn định để thực hiện các dự án lớn. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các dự án cơ sở hạ tầng và phát triển cần thời gian để hoàn thành và mang lại lợi ích.
Để khuyến khích kiều bào đầu tư, trái phiếu kiều bào có thể được phát hành với lãi suất cạnh tranh.
Cũng theo vị chuyên gia của Đại học RMIT, quỹ đầu tư kiều hối là một sản phẩm tài chính mà trong đó kiều bào có thể đóng góp vốn vào một quỹ chung để đầu tư vào các dự án phát triển. Các quỹ này có thể được quản lý bởi các tổ chức tài chính có uy tín, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc sử dụng vốn. Quỹ có thể được thiết kế để đầu tư vào nhiều lĩnh vực khác nhau, từ bất động sản, cơ sở hạ tầng đến công nghệ cao và năng lượng tái tạo, không chỉ giúp giảm rủi ro cho nhà đầu tư mà còn đảm bảo rằng các lĩnh vực cần ưu tiên đều nhận được sự đầu tư cần thiết.
Với quỹ đầu tư, kiều bào có thể đóng góp một số tiền nhỏ và vẫn tham gia vào các dự án lớn. Điều này mở rộng cơ hội đầu tư cho nhiều người hơn, thay vì chỉ tập trung vào những người có vốn lớn. Đồng thời, nó cũng giúp huy động vốn nhanh chóng và hiệu quả hơn. Thông qua việc đầu tư vào quỹ, kiều bào cảm thấy mình đang góp phần trực tiếp vào sự phát triển của quê hương, không chỉ tạo ra sự gắn kết mạnh mẽ hơn mà còn có thể kích thích thêm nhiều dòng kiều hối khác chảy về trong tương lai./.
Xây dựng một Cổng thông tin kiều hối Theo TS. Bùi Duy Tùng, cộng đồng kiều bào Việt Nam là một lực lượng kinh tế mạnh mẽ. Để huy động hiệu quả lực lượng này đòi hỏi phải có sự giao tiếp nhất quán, rõ ràng và có chiến lược. Có thể xây dựng một Cổng thông tin kiều hối, trong đó liên tục cập nhật các thông tin về dự án, chính sách, đầu tư để giúp cho kiều bào có một kênh thông tin minh bạch, chính xác. |