Lấy ý kiến nhân dân khi lập, giải thể, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính

Trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết cho biết, có 280.226.909 lượt ý kiến tham gia về tất cả các nội dung trong dự thảo Nghị quyết. Điều này cho thấy sự quan tâm, đồng tình ủng hộ và tinh thần trách nhiệm rất cao của các tầng lớp nhân dân đối với những công việc hệ trọng của đất nước.

Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa Hiến pháp, đánh dấu cột mốc lịch sử của đất nước
Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp

“Tất cả các ý kiến góp ý, dù là đa số hay thiểu số, đều được nghiên cứu, xem xét một cách đầy đủ, khách quan, kỹ lưỡng, không vì là ý kiến của thiểu số mà không được xem xét”, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Chính thức bỏ mô hình cấp huyện

Điều 110 Hiến pháp sửa đổi nêu các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức thành hai cấp, gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương do luật định. Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập.

Chính quyền địa phương sẽ gồm HĐND và UBND được tổ chức tại các đơn vị hành chính phù hợp với đặc điểm của nông thôn, đô thị, hải đảo. Riêng chính quyền địa phương tại đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt sẽ do Quốc hội quyết định khi thành lập đơn vị hành chính đó.

Ban đầu, Ủy ban đề nghị sửa đổi, bổ sung 8/120 điều, khoản của Hiến pháp năm 2013. Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu những ý kiến góp ý rất xác đáng, hợp tình, hợp lý, lập luận chặt chẽ, thuyết phục của các cơ quan, tổ chức, của nhân dân, các chuyên gia, nhà khoa học và của đại biểu Quốc hội, Ủy ban đã đề nghị tiếp thu, chỉ sửa đổi, bổ sung 5/120 điều, khoản, giữ lại 3 điều tiếp tục thực hiện theo quy định của Hiến pháp hiện hành.

Các nội dung vẫn giữ như hiện nay là quy định về việc lấy ý kiến nhân dân khi thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính (khoản 3 Điều 110); quy định về “chính quyền địa phương” và “cấp chính quyền địa phương” (các điều 111, 112 và 114); về quyền chất vấn của đại biểu Hội đồng nhân dân (khoản 2 Điều 115). Các nội dung mà nhân dân, đại biểu Quốc hội đã tham gia ý kiến nhưng chưa được tiếp thu cũng đã được nghiên cứu, cân nhắc, có giải trình cụ thể và được báo cáo đầy đủ với Quốc hội.

Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa Hiến pháp, đánh dấu cột mốc lịch sử của đất nước
Kết quả biểu quyết thông qua Nghị quyết.

So với bản dự thảo Nghị quyết được trình Quốc hội thảo luận tại phiên họp ngày 13/6/2025, bản dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội thông qua đã được tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, chỉnh lý, bổ sung quy định tại đoạn cuối khoản 3 Điều 2 của dự thảo Nghị quyết nhằm tạo cơ sở cho việc thực hiện chuyển tiếp một cách thuận lợi trong quá trình sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính trong cả nước khi chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đặc biệt là tại các phường thuộc thành phố Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng đang thực hiện mô hình chính quyền đô thị không tổ chức HĐND.

Khởi đầu cho cuộc cách mạng sâu sắc về thể chế

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được Quốc hội thông qua ngày hôm nay là dấu ấn lịch sử có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Đây là sự khởi đầu cho cuộc cách mạng sâu sắc về thể chế, thể hiện tư duy đổi mới cách mạng trong tổ chức hệ thống chính trị và quản trị quốc gia, là cơ sở hiến định cho việc thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng và Nhà nước, sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân về sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tạo nền tảng để kiến tạo một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, người dân hạnh phúc, yên vui.

Sau khi tiếp thu, chỉnh lý, dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội thông qua có 2 điều, trong đó, Điều 1 sửa đổi, bổ sung 5 điều, khoản của Hiến pháp hiện hành (gồm Điều 9, Điều 10, khoản 1 Điều 84, Điều 110 và Điều 111); Điều 2 quy định về hiệu lực thi hành của Nghị quyết, kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện và điều khoản chuyển tiếp (được rà soát, tiếp thu, chỉnh lý để cụ thể hóa các Kết luận số 150-KL/TW, số 163-KL/TW và số 167-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư).

Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa Hiến pháp, đánh dấu cột mốc lịch sử của đất nước

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp.

Sau khi Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) được Quốc hội thông qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành 34 nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã cùng với Nghị quyết số 202/2025/QH15 của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh. Qua đó, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ, bảo đảm để tất cả các đơn vị hành chính trên cả nước thực hiện thống nhất mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và các đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp chính thức hoạt động từ ngày 1/7/2025, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho hay.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, phiên họp sáng nay đánh dấu cột mốc lịch sử của đất nước. Thời gian qua, với sự quan tâm chỉ đạo sát sao, kịp thời của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư trực tiếp là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp đã trở thành đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, thể hiện tinh thần làm chủ, phát huy trí tuệ tập thể, trách nhiệm và lòng yêu nước của mọi tầng lớp nhân dân.

Dự kiến ngay trong buổi chiều hôm nay, Văn phòng Chủ tịch nước sẽ tổ chức họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước để kịp thời thông tin rộng rãi đến đông đảo cử tri và nhân dân cả nước.