Chính sách thuế, đất đai, bảo hiểm vượt trội so với một số trung tâm khác
Trước khi Quốc hội biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình cho biết, các cơ chế, chính sách tại dự thảo nghị quyết có tính đột phá, cạnh tranh.
Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. |
Trong đó, chính sách thuế, đất đai, hạ tầng nhân lực, bảo hiểm đã vượt trội so với một số trung tâm tài chính quốc tế khác. Một số chính sách tiệm cận với thông lệ quốc tế như là mô hình quản lý, ngôn ngữ xuất nhập cảnh, kế toán, lao động, fintech và sandbox. Một số chính sách thì có lộ trình mở cửa có kiểm soát điều chỉnh dần như là ngoại hối, giải quyết tranh chấp.
Về căn cứ thành lập một trung tâm tài chính tại hai thành phố, qua nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế và xuất phát từ chủ trương phát triển trung tâm tài chính một cách toàn diện, có tính chiến lược, căn cứ trên tiềm năng, lợi thế riêng của từng địa phương và yêu cầu phát triển, cân đối, hài hòa vùng miền, Chính phủ đã báo cáo và Bộ Chính trị đồng ý về việc thành lập một trung tâm tài chính đặt tại hai địa phương là thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng, có sự phân công chức năng và định hướng rõ ràng.
Để chuẩn bị hạ tầng và nguồn lực cho trung tâm tài chính, hai thành phố đã có sự chuẩn bị về bố trí và đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn cao, đội ngũ quản lý cho trung tâm tài chính; chuẩn bị cơ sở vật chất hạ tầng để xây dựng và phát triển Trung tâm tài chính; xúc tiến đầu tư, tiếp xúc các nhà đầu tư chiến lược, tiềm năng,
Chính sách vượt trội đi kèm cơ chế kiểm soát rủi ro
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, yêu cầu của việc xây dựng Trung tâm tài chính là phải có chính sách đặc thù vượt trội, tiệm cận thông lệ quốc tế nhưng phải đi kèm với cơ chế kiểm soát rủi ro, đảm bảo an toàn hệ thống. Do đó, đối tượng áp dụng của Nghị quyết là các thành viên trung tâm tài chính, nhà đầu tư, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động của trung tâm tài chính. Quá trình thực hiện, Chính phủ sẽ tổng kết và có kiến nghị về mở rộng đối tượng và phạm vi điều chỉnh nếu điều kiện cho phép.
Về áp dụng luật tại trung tâm tài chính, theo Bộ trưởng, trung tâm tài chính là vấn đề mới, khó và chưa có tiền lệ tại Việt Nam. Thực tế triển khai sẽ có vấn đề phát sinh khác với luật, nghị quyết, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Do đó, để bảo đảm cho sự linh hoạt cần có quy định cho phép Chính phủ được ban hành nghị định để xử lý các vấn đề nêu trên. “Cơ chế này không phải là mới mà đã có tiền lệ và được quy định trong một số văn bản như Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định.
Các đại biểu Quốc hội tham gia dự phiên họp sáng 27/6. |
Về cơ cấu tổ chức bộ máy của Trung tâm tài chính, cơ quan, tổ chức thuộc Trung tâm tài chính bao gồm Cơ quan điều hành chịu trách nhiệm quản lý, điều hành hoạt động tại Trung tâm tài chính. Cơ quan giám sát thực hiện chức năng giám sát, kiểm tra, phòng ngừa và xử lý vi phạm Cơ quan giải quyết tranh chấp tại Trung tâm tài chính gồm: Tòa án chuyên biệt và Trung tâm trọng tài quốc tế. Mối quan hệ, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan sẽ được quy định cụ thể tại Nghị định của Chính phủ.
Từ bỏ quyền yêu cầu Tòa án hủy quyết định công nhận phán quyết của trọng tài
Việc giám sát tại Trung tâm tài chính được thực hiện theo thông lệ quốc tế và dựa trên rủi ro. Trong giai đoạn đầu, cơ quan giám sát, trung tâm tài chính sẽ giám sát một số lĩnh vực cốt lõi và từng bước mở rộng phạm vi hoạt động. Đồng thời các cơ quan liên quan vẫn thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát theo thẩm quyền, bảo đảm nguyên tắc một đầu mối tiếp nhận, xử lý. Chính phủ sẽ ban hành quy định chi tiết, phân công rõ ràng trách nhiệm, thẩm quyền và cơ chế phối hợp nhằm tránh chồng chéo, trùng lắp nhiệm vụ, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả.
Liên quan đến các chính sách đặc thù và cơ chế quản lý rủi ro, Bộ trưởng nêu rõ, việc xây dựng các chính sách ưu đãi tại dự thảo Nghị quyết đã bám sát chỉ đạo của Bộ Chính trị, được áp dụng cơ chế đặc thù vượt trội cạnh tranh nhưng phải kèm theo các cơ chế giám sát, quản lý rủi ro.
Chính phủ cũng đã nhận thức về một số rủi ro tiềm ẩn có thể bị lợi dụng để hợp thức hóa dòng tiền bất hợp pháp, đầu cơ thổi giá. Theo đó, các nghị định hướng dẫn Nghị quyết sẽ tạo khung pháp lý đồng bộ, thiết chế giám sát chặt chẽ, minh bạch, có hệ thống theo chuẩn mực quốc tế để kiểm soát các giao dịch hoạt động.
Về cơ chế giải quyết tranh chấp, Chính phủ đánh giá quyền từ bỏ yêu cầu Tòa án hủy quyết định công nhận phán quyết của trọng tài là chính sách phù hợp. Để đảm bảo quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư, Chính phủ đã báo cáo và được cơ quan có thẩm quyền đồng ý quy định việc từ bỏ quyền yêu cầu Tòa án hủy quyết định công nhận phán quyết của Trung tâm trọng tài quốc tế thuộc Trung tâm tài chính quốc tế là đối tượng được thành lập theo Nghị quyết này. Các Trung tâm trọng tài khác không được thành lập theo nghị quyết sẽ được xem xét trong quá trình tổng kết sửa đổi Luật Trọng tài thương mại.
