Hải quan ưu tiên xuất khẩu nông lâm thuỷ sản, đặc biệt sầu riêng Thay đổi tư duy quản lý để ngành hàng sầu riêng phát triển bền vững

Đây là lần đầu tiên, Việt Nam có một quy trình thống nhất, mang tính bắt buộc đối với toàn bộ chuỗi từ sản xuất, thu hoạch, vận chuyển, bảo quản, đóng gói đến xuất khẩu sầu riêng tươi, trong bối cảnh mặt hàng này đang gia tăng mạnh sản lượng xuất khẩu và mở rộng thị phần tại các thị trường đòi hỏi tiêu chuẩn cao như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và châu Âu.k

Theo đó, quy trình này hệ thống hóa các yêu cầu về kiểm soát an toàn thực phẩm (ATTP) đối với quả sầu riêng tươi trong toàn bộ quá trình sản xuất từ trồng trọt, thu hoạch, vận chuyển, bảo quản, đóng gói, xuất khẩu; hoạt động đăng ký, thẩm định, chứng nhận ATTP cho các lô hàng quả sầu riêng tươi dùng làm thực phẩm xuất khẩu.

Đối tượng áp dụng là các tổ chức, cá nhân (gọi chung là cơ sở) tham gia chuỗi sản xuất, xuất khẩu quả sầu riêng tươi dùng làm thực phẩm xuất khẩu, bao gồm cả thương nhân thương mại (không có hoạt động đóng gói, chế biến) đứng tên là chủ hàng xuất khẩu.

Các cơ quan thẩm quyền quản lý về điều kiện bảo đảm ATTP đối với cơ sở tham gia chuỗi sản xuất, xuất khẩu quả sầu riêng tươi xuất khẩu; thẩm định và chứng nhận ATTP cho lô hàng quả sầu riêng tươi xuất khẩu. Cơ sở kiểm nghiệm thực hiện phân tích, kiểm nghiệm đối với quả sầu riêng tươi phục vụ cho hoạt động chứng nhận ATTP xuất khẩu.

Chuẩn hóa kiểm soát an toàn thực phẩm cho sầu riêng tươi xuất khẩu
Chuẩn hóa kiểm soát an toàn thực phẩm cho sầu riêng tươi xuất khẩu. Ảnh minh họa

Theo quyết định, cơ quan được Chủ tịch UBND cấp tỉnh giao thẩm quyền chịu trách nhiệm thẩm định, kiểm tra, giám sát ATTP, kiểm tra việc thực hiện ký cam kết sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn đối với cơ sở trồng trọt, vùng trồng, cơ sở đóng gói, bảo quản, vận chuyển sầu riêng tươi xuất khẩu. Cơ quan được Chủ tịch UBND cấp tỉnh giao thực hiện kiểm tra, chứng nhận nhà nước về ATTP đối với lô hàng có nguồn gốc thực vật xuất khẩu theo quy định của Việt Nam và thị trường nhập khẩu trong trường hợp có yêu cầu của cơ quan thẩm quyền thị trường nhập khẩu.

Quyết định cũng nêu rõ yêu cầu đối với cơ sở trồng trọt và vùng trồng; bảo quản, vận chuyển đến cơ sở đóng gói; cơ sở đóng gói; thương nhân thương mại; cơ sở kiểm nghiệm.

Theo yêu cầu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, toàn bộ vùng trồng và cơ sở đóng gói phải được kiểm tra, giám sát, cấp mã số và nằm trong danh sách được phía nước nhập khẩu công nhận, nếu có yêu cầu. Dù đã có các chứng nhận quốc tế như VietGAP, GlobalGAP, HACCP hay ISO 22000, các cơ sở vẫn phải trải qua thẩm định định kỳ hoặc ký cam kết và chịu kiểm tra việc thực hiện những nội dung đã cam kết. Khâu bảo quản và vận chuyển sầu riêng cũng lần đầu tiên được quy định trách nhiệm cụ thể, trong đó cơ sở đóng gói chịu trách nhiệm chính về kiểm tra điều kiện an toàn chuỗi nguyên liệu đầu vào.

Đối với các lô hàng xuất khẩu, nếu nước nhập khẩu yêu cầu cơ quan chức năng của Việt Nam cấp chứng nhận nhà nước về an toàn thực phẩm, doanh nghiệp bắt buộc phải đăng ký kiểm tra và được xác nhận đạt yêu cầu trước khi xuất khẩu.

Trường hợp không có yêu cầu của cơ quan thẩm quyền thị trường nhập khẩu, chủ hàng thực hiện đăng ký, chứng nhận ATTP cho lô hàng xuất khẩu theo yêu cầu của nhà nhập khẩu (nếu có).