Sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch theo yêu cầu phát triển mới

Giảm 42% số lượng quy hoạch

Trình bày tờ trình của Chính phủ về dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) tại phiên họp sáng 14/10 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cho biết, quá trình thực thi luật hiện hành còn nhiều vướng mắc.

Nhiều loại quy hoạch chưa có cơ sở pháp lý rõ ràng; chưa có quy định thống nhất về việc lập đồng thời, thẩm quyền phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch; quy trình thủ tục còn phức tạp, kéo dài; phân cấp, phân quyền thiếu linh hoạt; nội dung quy hoạch còn quá chi tiết, làm giảm tính linh hoạt khi triển khai. Bên cạnh đó, sự thay đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh đang tác động mạnh đến toàn bộ hệ thống quy hoạch.

Do đó, Chính phủ đề xuất sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch với mục tiêu tạo khung pháp lý thống nhất cho các loại quy hoạch phát triển; đơn giản hóa quy trình, giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính; tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với cơ chế kiểm soát quyền lực chặt chẽ; thúc đẩy ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số trong hoạt động quy hoạch.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương báo cáo tại phiên họp sáng 14/10 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh tư liệu

Dự thảo tập trung vào 3 nhóm nội dung lớn: hoàn thiện hệ thống quy hoạch, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và đơn giản hóa quy trình thủ tục.

Về hệ thống và quan hệ giữa các quy hoạch, dự thảo luật xác định hệ thống quy hoạch gồm 6 cấp: quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch chi tiết ngành, quy hoạch đô thị và nông thôn, quy hoạch đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.

Trong đó, quy hoạch cấp quốc gia bao gồm quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia và các quy hoạch ngành. Nguyên tắc mới được đề xuất là “quy hoạch thấp hơn phải phù hợp với quy hoạch cao hơn” và “quy hoạch chi tiết ngành phải bảo đảm hài hòa với định hướng sắp xếp, phân bố không gian của quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh có liên quan”.

Số lượng quy hoạch được rà soát, thu gọn từ 78 xuống còn 45, giảm 42% theo nguyên tắc “một cơ quan thực hiện nhiều việc, một việc chỉ giao một cơ quan chủ trì và chịu trách nhiệm chính”.

Tháo gỡ dứt điểm mâu thuẫn giữa các quy hoạch

Thảo luận tại phiên họp, nhiều ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm đến các nội dung như sự cần thiết sửa đổi luật; việc tăng phân cấp, phân quyền về quy hoạch; mối quan hệ giữa các quy hoạch; điều chỉnh quy hoạch; sự đồng bộ, thống nhất với các luật liên quan…

Phát biểu giải trình, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho biết, trong lần sửa đổi này, Ban soạn thảo và Chính phủ bám sát chỉ đạo của Bộ Chính trị để tập trung xử lý 3 nhóm vấn đề trọng tâm: tháo gỡ dứt điểm những khó khăn, vướng mắc và điểm nghẽn trong thực tiễn; bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật về quy hoạch; có quy định về chuyển tiếp để kế thừa tối đa các quy hoạch đã lập trong các thời kỳ trước. Phương pháp tiếp cận trong xây dựng và thực hiện quy hoạch thời gian qua đều theo hướng “đúng dần”, vừa làm vừa hoàn thiện, bởi đây là vấn đề lớn, mới và chưa có tiền lệ.

Phó Thủ tướng đồng tình với các ý kiến phát biểu rằng, mâu thuẫn lớn nhất hiện nay là về quy hoạch chi tiết ngành. Hiện có 2 nhóm quy hoạch trong phụ lục của Luật là quy hoạch ngành quốc gia và quy hoạch chi tiết ngành. Sau rà soát, số lượng quy hoạch ngành quốc gia được rút từ 39 xuống còn 32; nhóm quy hoạch chi tiết ngành được điều chỉnh giảm từ 39 xuống còn 13. Tuy nhiên, 13 quy hoạch chi tiết ngành chưa được xác định trong hệ thống quy hoạch quốc gia. Trong lần sửa đổi này, các quy hoạch đó sẽ được đưa vào hệ thống quy hoạch để đảm bảo đồng bộ, thống nhất.

Đối với vấn đề nhiều ý kiến trong Thường vụ Quốc hội quan tâm là phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch, Phó Thủ tướng cho biết, đây là nội dung Chính phủ đã cân nhắc kỹ. “Việc phân cấp có thể rút gọn được thời gian và đơn giản hóa mà vẫn đảm bảo quản lý nhà nước”, Phó Thủ tướng cho hay.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh ghi nhận nỗ lực của Chính phủ, Bộ Tài chính và các cơ quan hữu quan trong việc khẩn trương chuẩn bị đầy đủ hồ sơ dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi).

Để bảo đảm chất lượng dự án trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo tập trung vào 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, bao gồm bảo đảm tính thống nhất giữa Luật Quy hoạch (sửa đổi) với các dự án luật được trình cùng kỳ họp; hoàn thiện danh mục quy hoạch trong hệ thống quy hoạch, xác định rõ vai trò của từng loại quy hoạch; hoàn thiện quy định về mối quan hệ giữa các loại quy hoạch, làm rõ khái niệm “sự phù hợp” giữa các quy hoạch và nguyên tắc xử lý khi phát hiện mâu thuẫn.