Tín hiệu sáng từ thị trường

Gần 3 tuần sau khi FTSE Russell chính thức công bố nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp, đã có những dịch chuyển trong tâm thế chung của giới đầu tư trong và ngoài nước. Dù dòng vốn chưa kịp phản ánh vào con số thống kê, ông Bùi Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, đã có tín hiệu ban đầu cho thấy sức hút của Việt Nam trong mắt các định chế tài chính toàn cầu đang gia tăng mạnh mẽ.

“Chúng ta có thể chưa nhìn thấy ngay dòng vốn vào. Tuy nhiên, ở vị trí Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, chúng tôi cảm nhận rõ nét khả năng dòng tiền trên thế giới đang hướng sự chú ý về Việt Nam” - ông Hải chia sẻ tại sự kiện Đối thoại với chủ đề “Tiền mới, hàng mới và cơ hội trên thị trường mới nổi”, do Câu lạc bộ Nhà báo Chứng khoán Việt Nam tổ chức mới đây.

Tận dụng tối đa cơ hội từ bước chuyển nâng hạng
Nguồn: UBS. Đồ họa: Phương Anh

Đánh giá về diễn biến dòng vốn hiện tại, ông Nguyễn Minh Tuấn - Tổng Giám đốc AFA Capital nhấn mạnh, chính sách tiền tệ nới lỏng đang tạo dư địa lớn cho dòng vốn của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Còn theo ông Phạm Lưu Hưng - Giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn đầu tư SSI, tính toán sơ bộ cho thấy, dòng vốn có thể vào khoảng hơn 1 tỷ USD và con số này mới chỉ từ các quỹ thụ động.

Dòng vốn ngoại tiếp tục bán ròng thời gian qua, một phần bởi sự hồi phục của thị trường Trung Quốc kéo dòng tiền quốc tế dịch chuyển, không chỉ ảnh hưởng đến Việt Nam, mà là áp lực chung của toàn khu vực châu Á. Tuy nhiên, cơ hội từ phía cầu không chỉ đến từ bên ngoài, mà còn có thể hình thành mạnh mẽ ngay trong nội địa.

Chuyên gia của SSI nhấn mạnh, nhà đầu tư nội mới là động lực dẫn dắt chính của thị trường, nhất là khi tỷ lệ phân bổ tài sản vào chứng khoán của các nhà đầu tư Việt Nam vẫn còn thấp. Theo tính toán của SSI, tỷ lệ vốn hóa thị trường cổ phiếu so với tiền gửi ngân hàng hiện chỉ khoảng 0,57, thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực.

“Chỉ cần 5% trong tổng tiền gửi dân cư (tương ứng khoảng 15 tỷ USD) dịch chuyển sang chứng khoán, quy mô dòng tiền này đã vượt xa lượng vốn ngoại kỳ vọng từ nâng hạng” - chuyên gia của SSI ước tính.

Tận dụng tối đa cơ hội từ nâng hạng

Nhằm tận dụng tối đa cơ hội mở ra cho thị trường chứng khoán Việt Nam khi được nâng hạng, ông Bùi Hoàng Hải cho biết, cơ quan quản lý đã chuẩn bị các giải pháp đồng bộ từ cả phía cung lẫn phía cầu.

Về phía cầu, nhiệm vụ trọng tâm là tạo thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài. Các giải pháp đang được triển khai như công bố thông tin đồng thời bằng tiếng Việt và tiếng Anh, đảm bảo nhà đầu tư nước ngoài được tiếp cận thông tin công bằng; cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài giao dịch mà không phải chuyển tiền trước khi thanh toán; cho phép giao dịch trực tiếp thông qua các nhà môi giới toàn cầu, qua đó giảm thiểu rủi ro tỷ giá và rút ngắn thời gian thực hiện giao dịch.

Nâng hạng không phải chiếc "vương miện"

Việc được nâng hạng không phải là “vương miện” để thị trường có thể an tâm hưởng thụ thành quả. Đây chỉ là một cột mốc trên hành trình phát triển, mở ra kỳ vọng mới, nhưng cũng đặt ra trách nhiệm lớn hơn. Từ bước chuyển này, theo tôi, điều quan trọng hơn là xác định rõ cần làm gì để biến lợi thế thành động lực tăng trưởng thực chất cho nền kinh tế.

Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước

Một nội dung quan trọng khác là rà soát lại toàn bộ quy định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài trong các ngành nghề. Dựa trên mức room ngoại và tỷ lệ sở hữu nước ngoài thực tế, ước tính riêng tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HoSE), hiện khối ngoại còn được phép mua khoảng 80 tỷ USD.

Ở phía cung, hàng loạt giải pháp được đề ra như ban hành Nghị định 245/2025/NĐ-CP gắn liền IPO và niêm yết trên thị trường chứng khoán.... “Một trong những giải pháp đa dạng hàng hóa là đưa doanh nghiệp FDI niêm yết trên thị trường. Đến thời điểm hiện nay, đã nhận được sự đồng thuận từ các bộ, ngành liên quan, chúng ta có thể mong chờ thời gian tới, công ty có nguồn gốc FDI có thể IPO và niêm yết trên thị trường” - lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thông tin thêm.

Ngoài tăng cung cổ phiếu, cơ quan quản lý cũng sẽ hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường trái phiếu, đặc biệt là trái phiếu cho dự án phát triển hạ tầng... theo cách tiếp cận tương đối toàn diện để đảm bảo có thể tận dụng tối đa lợi thế khi được nâng hạng.

Không riêng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các sở giao dịch cũng đang khẩn trương chuẩn bị. Bà Nguyễn Thị Việt Hà - Quyền Chủ tịch HoSE cho biết, hạ tầng công nghệ đang được khẩn trương nâng cấp trên nền tảng hệ thống KRX, nhằm đáp ứng tốc độ tăng trưởng nhanh của thị trường.

Đối với thị trường trái phiếu, ông Nguyễn Anh Phong - Chủ tịch Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) cho hay, trái phiếu chính phủ là mảng quan trọng trong bối cảnh nền kinh tế đặt mục tiêu tăng trưởng cao, đẩy mạnh đầu tư công. HNX đang phối hợp với Kho bạc Nhà nước để xây dựng hạ tầng công nghệ, từ đó phát triển thị trường trái phiếu nhằm giúp Chính phủ huy động thêm nguồn lực phát triển kinh tế...

Sau Hợp đồng tương lai VN100, lãnh đạo HNX tiết lộ đang nghiên cứu triển khai hợp đồng quyền chọn chỉ số chứng khoán. Sản phẩm này có thể ra mắt trong 1 - 2 năm tới, theo lộ trình từ sản phẩm đơn giản đến phức tạp, giúp đa dạng hóa công cụ đầu tư và phòng ngừa rủi ro. Từ góc độ thành viên thị trường, ông Nguyễn Đức Thông - Tổng giám đốc SSI tin tưởng, những sản phẩm mới sẽ được nhà đầu tư đón nhận tích cực và quan trọng hơn là giúp thị trường hoạt động vững vàng hơn trong giai đoạn phát triển mới.