Tăng cường chế tài xử lý với hành vi chậm đóng và trốn đóng bảo hiểm xã hội

Phân định rõ ràng hơn hành vi chậm đóng và trốn đóng

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 số 41/2024/QH15 (Luật BHXH 2024) và Luật số 51/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (Luật BHYT sửa đổi 2024) có những điều chỉnh theo hướng quy định rõ ràng hơn về hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và tăng cường các biện pháp xử lý, đặc biệt là bổ sung khả năng truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi trốn đóng BHXH.

Một trong những điểm mới của Luật BHXH 2024 và Luật BHYT sửa đổi 2024 là phân định rõ ràng hơn giữa hành vi chậm đóng và trốn đóng, tạo cơ sở pháp lý vững chắc hơn cho việc xử lý các hành vi vi phạm này.

Tăng cường chế tài xử lý với hành vi chậm đóng và trốn đóng các loại bảo hiểm xã hội. Ảnh minh họa

Theo đó, chậm đóng BHXH, BHYT được hiểu là hành vi chưa đóng hoặc đóng chưa đầy đủ số tiền phải đóng BHXH, BHYT kể từ sau ngày đóng BHYT chậm nhất; Không lập danh sách hoặc lập danh sách không đầy đủ số người phải tham gia BHXH, BHYT trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định.

Trốn đóng BHXH, BHYT là người sử dụng lao động không lập danh sách hoặc lập danh sách không đầy đủ số người phải tham gia BHXH, BHYT sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định; Không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký BHXH, BHYT sau 60 ngày kể từ ngày đóng BHXH, BHYT chậm nhất theo quy định và đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định.

Ngoài việc phân định rõ hành vi trốn đóng và chậm đóng, luật mới cũng tăng cường chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm này.

Đối với chậm đóng BHXH, BHYT, chế tài xử lý là bắt buộc người sử dụng lao động đóng đủ số tiền chậm đóng; Nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp trốn đóng và số ngày trốn đóng vào quỹ BHXH, BHYT; Xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật; Không xét tặng các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng.

Đối với trốn đóng BHXH, BHYT: Bắt buộc đóng đủ số tiền trốn đóng; Nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp trốn đóng và số ngày trốn đóng vào quỹ BHXH, BHYT; Xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật (đây là một điểm mới đáng chú ý, đặc biệt đối với BHXH); Không xét tặng các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng.

Bảo vệ quyền lợi người lao động

Theo BHXH Việt Nam, các quy định mới về chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHYT; các chế tài xử lý trong Luật BHXH sửa đổi có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội. Tăng cường kỷ luật, bảo vệ quyền lợi người lao động và đảm bảo sự bền vững của hệ thống an sinh xã hội

Các quy định về hành vi chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội có ý nghĩa rất lớn trong bảo vệ quyền lợi của người lao động. Ảnh minh họa

Trước hết là tăng cường tính răn đe và tuân thủ pháp luật. Việc phân định rõ hành vi và tăng cường chế tài, đặc biệt là khả năng truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, sẽ tạo ra sức răn đe mạnh mẽ hơn đối với các hành vi vi phạm. Điều này kỳ vọng sẽ nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các đơn vị sử dụng lao động.

Bên cạnh đó, những quy định này còn có ý nghĩa rất lớn trong bảo vệ quyền lợi của người lao động. Việc đóng đầy đủ và kịp thời BHXH, BHYT là yếu tố then chốt để đảm bảo quyền lợi về an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cho người lao động. Các quy định mới này góp phần bảo vệ tốt hơn quyền lợi chính đáng của người lao động, đảm bảo họ được hưởng các chế độ BHXH, BHYT khi cần thiết.

Đồng thời, các quy định về hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHYT còn đảm bảo sự bền vững của các quỹ bảo hiểm. Hành vi chậm đóng, trốn đóng làm ảnh hưởng tiêu cực đến sự cân đối và bền vững của các quỹ BHXH và BHYT. Các quy định mới, đặc biệt là các biện pháp xử lý nghiêm khắc, sẽ góp phần ổn định nguồn thu cho các quỹ, đảm bảo khả năng chi trả các chế độ cho người tham gia.

Ngoài ra, việc quy định rõ ràng các hành vi vi phạm và chế tài xử lý sẽ tạo ra một môi trường minh bạch và công bằng hơn cho tất cả các đơn vị sử dụng lao động. Các đơn vị tuân thủ pháp luật sẽ không bị thiệt thòi so với những đơn vị cố tình vi phạm.