Ổn định, tinh gọn bộ máy
Trong gần 70 năm hình thành và phát triển, mô hình tổ chức của ngành Dự trữ Nhà nước đã có nhiều lần thay đổi cho phù hợp với mỗi giai đoạn phát triển của đất nước. Đó là một quá trình không ngừng đổi mới, thường xuyên củng cố tổ chức bộ máy để đáp ứng tốt hơn nữa yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao của ngành Dự trữ trong mỗi thời kỳ.
Từ khi thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra lời kêu gọi, huy động đưa vào dự trữ lương thực, tiền vàng, muối ăn, đạn dược… để phục vụ các yêu cầu cấp thiết của cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và kịp thời hỗ trợ cứu đói cho nhân dân.
Tháng 9/1955, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá I nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ra Nghị quyết phiên họp, trong đó có đoạn: “Phải xây dựng được một lực lượng dự trữ hùng hậu để ứng phó với mọi tình huống bất trắc xảy ra”.
Bùi Tuấn Minh - Cục trưởng Cục Dự trữ Nhà nước |
Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 663/TTg ngày 13/1/1956 về tổ chức lực lượng dự trữ vật tư nhà nước với danh mục 27 loại hàng hóa thiết yếu, phân công cho các bộ trực tiếp bảo quản và giao Ủy ban Kế hoạch quốc gia theo dõi chung.
Tuy nhiên, để thống nhất việc quản lý hoạt động của lực lượng dự trữ vật tư, ngày 7/8/1956, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 997-TTg về việc thành lập Cục Quản lý Dự trữ vật tư, gồm có 4 phòng chuyên môn và 18 cơ quan đại diện tại các địa bàn quan trọng của đất nước.
Trong các giai đoạn lịch sử phát triển của ngành Dự trữ có thể thấy rõ sự lớn mạnh nổi bật từ khi cơ quan Dự trữ quốc gia chuyển về ngôi nhà chung ngành Tài chính. Ngày 24/8/2000, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 102/2000/QĐ-TTg chuyển Cục Dự trữ Quốc gia trực thuộc Bộ Tài chính.
Tiếp đó, ngày 20/8/2009, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 106/2009/QĐ-TTg nâng cấp Cục Dự trữ Quốc gia thành Tổng cục Dự trữ Nhà nước, được tổ chức theo hệ thống dọc gồm 9 đơn vị tham mưu, 1 đơn vị sự nghiệp và 22 Cục Dự trữ Nhà nước khu vực. Tổ chức và nhiệm vụ của Tổng cục Dự trữ Nhà nước tiếp tục được kiện toàn sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 36/QĐ-TTg ngày 25/12/2019.
Đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả là vấn đề luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay. Triển khai các Nghị quyết của Đảng, văn bản của Nhà nước, Chính phủ, Bộ Tài chính, kể từ ngày 1/3/2025, sau sắp xếp, tổ chức Tổng cục Dự trữ Nhà nước (3 cấp) chuyển đổi thành mô hình Cục Dự trữ Nhà nước (2 cấp); chuyển đổi mô hình Vụ, Cục và tương đương thuộc Tổng cục thành Ban và tương đương thuộc Cục; chuyển đổi 22 Cục Dự trữ Nhà nước khu vực thành 15 Chi cục Dự trữ Nhà nước khu vực. Chi cục Dự trữ Nhà nước khu vực có bình quân 4 phòng chuyên môn và các điểm kho. Tổng số điểm kho của các Chi cục Dự trữ Nhà nước khu vực không quá 171 điểm kho.
Kể từ 1/7/2025, các Chi cục Dự trữ Nhà nước khu vực tiếp tục được sắp xếp lại địa bàn quản lý theo 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới; đi vào hoạt động ổn định, đảm bảo bộ máy tinh gọn, thông suốt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị được giao...
Thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao
Phát huy truyền thống 69 năm hình thành và phát triển, toàn ngành Dự trữ Nhà nước đã có bước phát triển và trưởng thành về mọi mặt, từ xây dựng, hoàn thiện chính sách pháp luật, xây dựng lực lượng dự trữ nhà nước có tiềm lực vững mạnh, với cơ cấu hợp lý, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu cấp bách về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh; đảm bảo quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội.
Trong giai đoạn 2020 - 2025, Đảng ủy và Lãnh đạo Cục Dự trữ Nhà nước đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách, pháp luật về dự trữ quốc gia; tạo ra khuôn khổ pháp lý đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về dự trữ quốc gia cũng như quản lý, điều hành trực tiếp trong hệ thống Dự trữ Nhà nước.
Trong giai đoạn 2021 - 2025 toàn ngành Dự trữ đã được Quốc hội, Chính phủ bố trí bình quân 1.557 tỷ đồng/năm, với mức tăng bình quận khoảng 14%/năm; đồng thời được bố trí vốn mua bù, mua bổ sung để mua bù hàng dự trữ quốc gia đã xuất cấp không thu tiền hỗ trợ cho các mục tiêu.
Hàng năm, ngành Dự trữ đã phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý hàng và bảo quản hàng dự trữ quốc gia, tổ chức quản lý kho hàng dự trữ quốc gia đảm bảo chặt chẽ, an toàn, đủ số lượng, tốt về chất lượng theo quy định; trang bị đầy đủ các phương tiện, kỹ thuật cần thiết phục vụ cho việc giám sát, quản lý hệ thống kho và hàng dự trữ quốc gia.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận chúc mừng các đồng chí lãnh đạo Cục Dự trữ Nhà nước, 15 Chi cục Dự trữ Nhà nước khu vực và Ban Kiểm tra chuyên ngành. Ảnh: Đức Minh |
Bên cạnh đó, ngành Dự trữ luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ xuất cấp hàng dự trữ quốc gia, đảm bảo hàng dự trữ quốc gia xuất cấp đến đúng đối tượng thụ hưởng theo quyết định của cấp có thẩm quyền.
Trong giai đoạn 2020 - 2025, đã xuất cấp xuất hàng dự trữ quốc gia để cứu trợ, hỗ trợ cho nhân dân để khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, trị giá trên 3.747 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, xuất cấp hàng hóa, vật tư, thiết bị với tổng trị giá khoảng 307 tỷ đồng. Ngành Dự trữ cũng đã xuất cấp trên 337.609 tấn gạo, trị giá trên 4.300 tỷ đồng để hỗ trợ học sinh tại các vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn, hỗ trợ các dự án trồng rừng tại Bắc Kạn, Bắc Giang và Thanh Hóa. Ngành Dự trữ xuất cấp các mặt hàng dự trữ quốc gia, trị giá khoảng 460 tỷ đồng để thực hiện nhiệm vụ quốc tế.
Tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang
Để xây dựng ngành Dự trữ Nhà nước có tiềm lực vững mạnh, đáp ứng mọi nhiệm vụ, yêu cầu cấp bách được giao, trong thời gian tới, cán bộ, công chức, người lao động ngành Dự trữ tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo để hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chính trị được Đảng, Nhà nước giao. Trong đó, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách về dự trữ quốc gia, làm cơ sở cho việc quản lý, điều hành hoạt động dự trữ quốc gia ngày càng hiệu quả, phù hợp với mục tiêu dự trữ quốc gia trong giai đoạn tới.
Đồng thời, mở rộng phạm vi tăng cường tiềm lực dự trữ quốc gia, nâng cao vai trò của dự trữ quốc gia, không chỉ phục vụ mục tiêu cứu trợ trong tình huống khẩn cấp mà thực sự trở thành dự trữ chiến lược, là công cụ điều tiết thị trường để đảm bảo nền kinh tế vận hành ổn định, hiệu quả theo quy luật của thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, quản lý chặt chẽ hàng dự trữ quốc gia đảm bảo về số lượng, chất lượng; bố trí ngân sách nhà nước để đầu tư, xây dựng, hoàn chỉnh hệ thống kho dự trữ quốc gia theo quy hoạch được duyệt.
Bên cạnh đó, tăng cường nghiên cứu, chủ động tham mưu cho Chính phủ, Bộ Tài chính về quản lý hàng dự trữ quốc gia để có các kịch bản ứng phó khi có tình huống đột xuất, cấp bách xảy ra; tham gia điều tiết thị trường để đảm nền kinh tế vận hành ổn định; tiếp tục chỉ đạo, rà soát sắp xếp lại tổ chức bộ máy tinh gọn, đảm bảo hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
