Kỷ nguyên mới, cần dòng vốn thế hệ mới
Một bản đề án mới về thu hút vốn FDI thế hệ mới đang được Bộ Tài chính xây dựng. Đề án này sẽ là “kim chỉ nam” cho hợp tác đầu tư nước ngoài giai đoạn tới đây, khi đất nước bước vào kỷ nguyên mới, cần nguồn vốn lớn để tăng tốc phát triển.
“Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa các nền kinh tế, Việt Nam đang định hình một chiến lược cạnh tranh riêng để thu hút vốn FDI vào phát triển bền vững”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã nói như vậy hôm trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XV mới đây.
 |
| Ảnh: Đức Thanh. |
Người đứng đầu ngành Tài chính cũng cho biết, xu hướng đầu tư toàn cầu hiện nay là tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ lõi, bán dẫn, AI, R&D, đổi mới sáng tạo... - và do vậy, Việt Nam cũng sẽ chuyển dịch trọng tâm thu hút đầu tư sang các lĩnh vực này.
Chuyển dịch trọng tâm thu hút FDI không phải chỉ vì xu thế chung của thế giới, mà còn vì những đòi hỏi chiến lược từ chính nội tại phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Việt Nam đang chuẩn bị bước vào kỷ nguyên phát triển mới, với một trong những mục tiêu hàng đầu là đạt mức tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn tới.
Để làm được điều này, nền kinh tế phải “trông” nhiều hơn vào các động lực tăng trưởng mới, như bán dẫn, AI, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, cũng như các mô hình trung tâm tài chính quốc tế, khu thương mại tự do… Vốn FDI từ các tập đoàn toàn cầu sẽ là nguồn lực quan trọng để Việt Nam có thể hiện thực hóa các mục tiêu này.
Trên thực tế, những năm qua, dòng vốn FDI vào Việt Nam đã có sự chuyển dịch mạnh mẽ, khi ngày càng nhiều các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới tìm đến. Sự xuất hiện của Samsung, LG, Amkor, Qualcomm, Marvell, Intel, Apple, NVIDIA…, với các dự án quy mô hàng tỷ USD, là một minh chứng rõ nét.
“Việt Nam đang trở thành cứ điểm chiến lược cho các tập đoàn công nghệ lớn hàng đầu thế giới” - Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nói.
Điều này cũng đã nhiều lần được Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định. Báo cáo Chính phủ, Bộ trưởng thường xuyên nhấn mạnh về chất lượng dòng vốn FDI vào Việt Nam thời gian gần đây, khi nhiều doanh nghiệp lớn của Mỹ, EU, như Qualcomm, LEGO, SYRE…, tiếp tục đầu tư mới và mở rộng đầu tư, xây dựng chuỗi cung ứng tại Việt Nam.
Bước chuyển mình chiến lược
Việt Nam, như khẳng định của các nhà đầu tư quốc tế, luôn là một điểm đến an toàn và hấp dẫn. Đó là lý do vì sao, bất chấp việc dòng đầu tư toàn cầu vẫn đang suy giảm, FDI vào Việt Nam vẫn tăng tốc.
“Việt Nam tiếp tục được đánh giá là điểm đến hấp dẫn đối với dòng vốn đầu tư quốc tế nhờ chiến lược thu hút FDI phù hợp. Chúng ta có chính trị ổn định, có vị thế cao và môi trường đầu tư thuận lợi. Dòng vốn FDI vào Việt Nam đang duy trì rất tích cực, bất chấp những tác động bất lợi bên ngoài” - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói.
 |
| Ảnh tư liệu. |
Số liệu từ Bộ Tài chính, 6 tháng đầu năm 2025, hơn 21,51 tỷ USD vốn FDI đăng ký vào Việt Nam, tăng 32,6% so với cùng kỳ năm trước, vốn thực hiện đạt trên 11,7 tỷ USD, tăng 8,1%. Lũy kế đến ngày 30/6/2025, tổng vốn FDI đăng ký còn hiệu lực là 519,5 tỷ USD, còn vốn thực hiện ước đạt 334,28 tỷ USD.
Không chỉ là số lượng, chất lượng dòng FDI cũng ngày càng được nâng cao. Đặc biệt, những năm gần đây, Việt Nam còn trở thành một mắt xích quan trọng của chuỗi cung ứng ngành công nghiệp điện tử, bán dẫn, AI.
“Việt Nam đang dần chuyển mình từ một công xưởng giá rẻ thành điểm đến của dòng vốn chất lượng, có giá trị gia tăng cao và mang tính bền vững” - ông Sven David, Tổng giám đốc VIET Transformation Advisor, nhận xét.
Có được những thành công đó, có thể nói, là nhờ bước chuyển mình chiến lược về tư duy, định hướng và thể chế, chính sách thu hút FDI của Việt Nam. Và tất cả đều được khởi thảo từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nay là Bộ Tài chính.
Ban đầu là dự luật lịch sử - Luật Đầu tư nước ngoài 1987, sau đó là các Luật Đầu tư, và dấu ấn mạnh mẽ nhất, chính là Nghị quyết 50-NQ/TW về Định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030.
Đây là lần đầu tiên, Bộ Chính trị ban hành một nghị quyết riêng đầu tư nước ngoài, từ đó mở đường cho kỷ nguyên “hợp tác đầu tư nước ngoài” tại Việt Nam, với dòng đầu tư có chất lượng hơn, hiệu quả hơn, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ nguồn, có sức lan tỏa tới kinh tế - xã hội Việt Nam, hướng tới các tập đoàn lớn, đặc biệt là các tập đoàn Âu - Mỹ…
Sau Nghị quyết 50-NQ/TW, là Chiến lược Hợp tác đầu tư nước ngoài giai đoạn 2021 - 2030; là hàng loạt cơ chế, chính sách mới, từ ưu đãi đầu tư đặc biệt, cơ chế “luồng xanh” cho các dự án ưu tiên, đến việc hình thành Quỹ Hỗ trợ đầu tư, rồi Đề án Phát triển nguồn nhân lực cho công nghiệp bán dẫn… Và bây giờ, là một đề án mới về thu hút FDI thế hệ mới. Vẫn là Bộ Tài chính, với bản lĩnh, trí tuệ và bề dày 80 năm phát triển, đang dày công xây dựng.
Sẵn sàng đón sóng FDI thế hệ mới
Để thu hút được nhiều hơn nữa dòng FDI chất lượng cho phát triển kinh tế - xã hội, Việt Nam đã và đang chuẩn bị sẵn sàng nhiều yếu tố, như đất đai, hạ tầng chiến lược… Một số khu công nghiệp chuyên biệt về phát triển AI, các khu công nghiệp thông minh đang được đề xuất phát triển. Nhân lực chất lượng cao, nhất là trong các ngành bán dẫn, AI đang được tập trung đào tạo. Thể chế, chính sách, môi trường đầu tư, kinh doanh cũng đang tiếp tục được cải thiện…
“Toàn bộ những giải pháp này nhằm đảm bảo cho dòng vốn FDI vào Việt Nam thực sự sẽ trở thành những cú hích mạnh mẽ cho đổi mới sáng tạo nội địa và giúp cho doanh nghiệp Việt Nam có thể vươn lên trong chuỗi giá trị” - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói.
Tuy vậy, để Việt Nam là “ngôi nhà thứ hai” của các nhà đầu tư nước ngoài, nhất là các “đại bàng”, vẫn còn những vấn đề cần tiếp tục được cải cách. Chắc chắn, sẽ có những định hướng và giải pháp quan trọng được Bộ Tài chính đưa ra tại đề án về thu hút FDI thế hệ mới. Đề án này sẽ là nền tảng quan trọng để Việt Nam bước vào một giai đoạn mới của hợp tác đầu tư nước ngoài, qua đó, giúp nền kinh tế có được dòng vốn chất lượng cao để tăng tốc, phát triển, bước vào kỷ nguyên thịnh vượng của dân tộc.
