Căng mình chống hàng giả, hàng lậu đợt cao điểm cuối năm

Đối tượng vi phạm không ngừng biến tướng

Dịp cuối năm, nắm bắt nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng cao, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới thường có chiều hướng gia tăng. Đơn cử tại Hà Nội, trong tháng 11/2025, các lực lượng thuộc Ban Chỉ đạo 389 đã kiểm tra và phát hiện 2.498 vụ vi phạm, xử lý 2.447 vụ với gần 250 vụ hàng cấm, hàng nhập lậu, gần 200 vụ hàng giả; 2.015 vụ gian lận thương mại. Tổng số tiền thu nộp ngân sách trên 330 tỷ đồng. Trong đó, riêng Sở Công thương, lực lượng Quản lý thị trường Hà Nội đã kiểm tra, xử lý 502 vụ và chuyển cơ quan điều tra 2 vụ, với tổng số tiền xử phạt, truy thu, lãi nộp 6,487 tỷ đồng.

Lực lượng quản lý thị trường kiểm tra một kho hàng vi phạm. Ảnh tư liệu

Liên quan tới công tác đấu tranh phòng, chống hàng giả, hàng nhái, buôn lậu và gian lận thương mại trong dịp cao điểm cuối năm 2025, ông Trần Việt Hùng - Trưởng phòng Nghiệp vụ quản lý thị trường, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) cho biết, trong bối cảnh Nhà nước mở các đợt cao điểm quyết tâm đẩy lùi buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại, các đối tượng vi phạm cũng không ngừng biến tướng hoạt động dưới nhiều hình thức ngày càng kín kẽ, tinh vi và mang tính chuyên nghiệp hơn. Không còn chủ yếu buôn bán nhỏ lẻ như trước, nhiều đường dây lớn, liên tỉnh, thậm chí xuyên quốc gia đã hình thành, có sự phân công vai trò rõ ràng từ khâu sản xuất, vận chuyển đến phân phối tiêu thụ.

Thủ đoạn gian lận của các đối tượng xuyên suốt các khâu từ làm giả, hợp thức hóa các giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ đến làm giả, cung cấp thông tin không đúng sự thật trên nhãn mác, bao bì; nghiêm trọng hơn là gian lận về chất lượng, thành phần bên trong hàng hoá.

Những vụ việc gần đây do lực lượng Quản lý thị trường phát hiện cho thấy thủ đoạn vi phạm ngày càng tinh xảo, như: làm giả tem, nhãn, bao bì rất giống hàng thật; thu mua, sử dụng lại bao bì chính hãng để sang chiết, đóng gói thành phần bên trong là giả; làm thực phẩm giả thông qua sử dụng hoá chất làm thay đổi tính chất, công dụng hàng hóa, diện mạo giống hàng thật; thay thế, rút bớt các thành phần sản xuất so với thành phần công bố...

Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của mô hình thương mại xuyên biên giới gắn với hệ sinh thái website, ứng dụng thương mại điện tử, logistics và dịch vụ chuyển phát nhanh đã vô tình tạo điều kiện cho các đối tượng ẩn danh lợi dụng để tiêu thụ hàng hóa vi phạm trực tiếp đến tay người tiêu dùng. Trong khi đó, dữ liệu giao dịch trên không gian mạng mang yếu tố xuyên biên giới có thể bị xóa hoặc thay đổi nhanh chóng, gây nhiều khó khăn cho công tác xác minh, truy vết và xử lý vi phạm trong phạm vi thị trường nội địa.

Siết chặt kiểm soát nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa

Mới đây, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã ký văn bản ban hành Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026. Thời gian triển khai Kế hoạch diễn ra từ ngày 16/12/2025 đến ngày 15/3/2026. Ngay lập tức, các địa phương đồng loạt vào cuộc triển khai kế hoạch cao điểm, trong đó có lực lượng quản lý thị trường.

Theo đó, Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội vừa yêu cầu các lực lượng chức năng triển khai cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên toàn địa bàn trước, trong và sau Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026.

Trong đó, yêu cầu Chi cục Quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi buôn bán, tàng trữ, vận chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ; sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng vi phạm chất lượng, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, không bảo đảm an toàn thực phẩm và các vi phạm trong thương mại điện tử. Trọng tâm kiểm tra là các mặt hàng thiết yếu, tiêu dùng nhiều trong dịp Tết và các mặt hàng thuộc ngành Công thương quản lý, kiên quyết ngăn chặn hành vi lợi dụng nhu cầu tiêu dùng tăng cao để thu lợi bất chính.

Tương tự Hà Nội, nhằm chủ động bình ổn thị trường và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dịp cuối năm, đầu tháng 10/2025, UBND TP. Hải Phòng đã ban hành kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trên toàn địa bàn. Các lực lượng chức năng được yêu cầu phối hợp chặt chẽ, tập trung kiểm tra, kiểm soát tại các khu vực trọng điểm như cảng biển, cửa khẩu, tuyến vận chuyển lớn, chợ đầu mối, trung tâm thương mại, siêu thị và hoạt động kinh doanh trên môi trường mạng. Trọng tâm là các nhóm hàng có nhu cầu tiêu thụ lớn dịp Tết như rượu bia, thuốc lá, thực phẩm, hàng điện tử, mỹ phẩm, thời trang và hàng gia dụng.

Ông Mạc Thế Phương - Phó Giám đốc Sở Công thương Hải Phòng cho biết, hiện nay, trên địa bàn TP. Hải Phòng có khoảng 342 chợ, 14 trung tâm thương mại, 34 siêu thị cùng hàng nghìn cửa hàng tiện ích, việc siết chặt kiểm soát nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa được xác định là giải pháp then chốt nhằm giữ ổn định thị trường, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh và củng cố niềm tin của người tiêu dùng dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026.

Cùng với Hà Nội, Hải Phòng, các địa phương có đường biên giới như Hà Tĩnh, Lào Cai… cũng đang siết chặt vành đai chống hàng giả, gian lận thương mại. Việc triển khai cao điểm cũng nhằm góp phần giữ vững ổn định kinh tế, xã hội, bảo đảm an ninh, trật tự, giúp tỉnh chủ động trong mọi tình huống, không để bị động, bất ngờ trong dịp Tết.

Tuy nhiên, theo ông Trần Việt Hùng, để nâng cao hiệu quả phòng, chống buôn lậu, hàng giả, bên cạnh sự nỗ lực của các lực lượng chức năng, đòi hỏi phường, xã phải chủ động nắm tình hình, tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; tập trung kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các tuyến, địa bàn, lĩnh vực trọng điểm, kho hàng, điểm tập kết, mặt hàng thiết yếu, từ đó tạo đột phá trong kiểm soát thương mại điện tử.

Ngoài ra, sự chung tay của cộng đồng, người dân và doanh nghiệp rất quan trọng. Theo đó, mỗi người dân cần chủ động mua sắm tại các cửa hàng, siêu thị, sàn thương mại điện tử uy tín, cảnh giác với hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Doanh nghiệp cần tuân thủ quy định pháp luật, minh bạch hóa nguồn gốc hàng hóa, tránh tiếp tay cho hoạt động gian lận thương mại.