| Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chất vấn Bộ trưởng Lê Thành Long và Bộ trưởng Lê Minh Hoan |
Nợ đọng văn bản khó xử lý dứt điểm
Chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long, đại biểu Trần Thị Vân (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh) cho rằng, tình trạng nợ, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật đã diễn ra trong nhiều năm mà chưa được khắc phục, gây khoảng trống pháp luật. Với trách nhiệm của mình, Bộ trưởng có giải pháp gì để khắc phục tình trạng trên? Đây cũng là vấn đề đại biểu Điểu Huỳnh Sang (đoàn Bình Phước) nêu tại phiên chất vấn.
 |
| Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long |
Trả lời hai đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, việc nợ chậm ban hành văn bản là vấn đề từ lâu chưa được giải quyết dứt điểm. Số văn bản nợ, chậm của từng năm có sự tăng giảm nhất định, tuy nhiên, năm 2021, số lượng văn bản nợ, chậm tăng.
| Dù số liệu qua giám sát và qua báo cáo của các cơ quan chưa tương đồng, song Bộ trưởng Lê Thành Long khẳng định tình trạng chậm, nợ văn bản là sự thật. Theo Bộ trưởng, dù đã rất cố gắng, nhưng có những nghị định nợ lâu, chưa xử lý được, ví dụ như Nghị định về tổ chức đại diện của người lao động và thương lượng tập thể, xử lý cho Bộ luật Lao động; Nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực thủy sản, an ninh mạng… |
Phân tích nguyên nhân, Bộ trưởng cho biết, do có quá nhiều nội dung giao quy định chi tiết, hoặc một số nghị quyết có hiệu lực ngắn, cần cấp tốc ban hành nghị quyết thay thế… Nêu một số giải pháp cho vấn đề này, Bộ trưởng cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nghị quyết về một số giải pháp khắc phục vướng mắc, bất cập trong công tác xây dựng văn bản pháp luật, trong đó có các quy định đảm bảo tính kỷ luật hành chính trong việc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng cho hay Quy định 69 về xử lý, kỷ luật của tổ chức Đảng đối với Đảng viên là công cụ rất mạnh. Bộ Chính trị cũng đang chỉ đạo trình quy định của Bộ Chính trị về một số giải pháp phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong công tác xây dựng văn bản. Về lâu dài, Bộ trưởng cho rằng cần tính toán trong xây dựng pháp luật để quy định rõ nhiều vấn đề ngay trong luật, không nên dựa vào việc xây dựng văn bản giải thích, hướng dẫn.
 |
| Các đại biểu tham dự phiên chất vấn |
Khó lượng hóa tình trạng cán bộ sợ trách nhiệm, né việc
Dẫn thông tin từ báo cáo của Bộ Tư pháp, đại biểu Trịnh Minh Bình (đoàn Vĩnh Long) nêu tình trạng còn một số nơi cán bộ có biểu hiện sợ trách nhiệm, né tránh công việc trong công tác tham mưu xây dựng thể chế. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng chỉ rõ nguyên nhân chính của vấn đề trên và giải pháp khắc phục trong thời gian tới.
Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Lê Thành Long khẳng định có tình trạng này, nhưng để lượng hóa rất khó. Thực tế, có tình trạng không làm được, ngại làm thì đổ lỗi cho hệ thống pháp luật hoặc do khâu tổ chức thực hiện. “Trong đánh giá giữa nhiệm kỳ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã nói khâu yếu của chúng ta chính là tổ chức thi hành pháp luật” - Bộ trưởng nói.
Về nguyên nhân, Bộ trưởng cho rằng, nhiều khi cán bộ không xem xét vấn đề trong tổng thể nên nói là do pháp luật, một số nơi có xu hướng giải thích theo hướng “tiện cho mình”, hoặc hiểu về pháp luật còn chưa thống nhất, có tình trạng hành chính hóa.
“Những yếu tố đó cộng với ảnh hưởng của việc nọ, việc kia nên các bộ ngành chưa chủ động, nên có những trường hợp cực đoan như đáng lẽ ban hành thông tư, như trình tự bình thường cứ trao đi đổi lại làm để theo thủ tục rút gọn, mất 4-5 tháng để quyết định xem có rút gọn hay không, thì thà làm chính thức ngay từ đầu” - Bộ trưởng cho hay.
Để khắc phục vấn đề này, Bộ trưởng Lê Thành Long cho hay Bộ Nội vụ đang nghiên cứu ban hành nghị định về bảo vệ cán bộ dám nghĩ dám làm, tuy nhiên cũng còn nhiều vấn đề liên quan cần giải quyết, trong đó có những vấn đề liên quan đến luật.
Đại biểu Phạm Hùng Thắng |
Từ điểm cầu tại Đoàn đại biểu Hà Nam, đại biểu Phạm Hùng Thắng nêu rõ, hiện nay, việc ban hành một số văn bản quy phạm pháp luật, nội dung vẫn còn chồng chéo, mâu thuẫn, thậm chí có dấu hiệu trái với pháp luật quy định. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết việc quy định cụ thể chế tài xử lý đối với cơ quan, người có thẩm quyền ban hành văn bản có dấu hiệu trái pháp luật được thực hiện như thế nào?
Theo Bộ trưởng Lê Thành Long, về chế tài xử lý việc ban hành văn bản pháp luật sai, trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định chủ thể soạn thảo phải chịu trách nhiệm, tuy nhiên đó mới chỉ là cơ bản, còn chế tài cụ thể phải đi vào pháp luật chuyên ngành. Đơn cử, nếu soạn thảo văn bản sai, trừ trường hợp chứng minh được lỗi cố ý thì sẽ xử lý theo pháp luật hình sự, còn nếu không cho đến nay chúng ta chưa đặt vấn đề bồi thường, xử lý về mặt dân sự.
Về mặt hành chính, nếu làm không đủ chức trách, nhiệm vụ của cán bộ công chức thì sẽ xử lý qua biện pháp hành chính. Về mặt hình sự, nếu chứng minh được lỗi cố ý, gây thiệt hại, đặc biệt có yếu tố vụ lợi thì sẽ xử lý theo hình sự, điều này đã có quy định. “Tôi hy vọng vào các quy định siết chặt thêm của các cơ quan của Đảng để xem xét, xử lý vấn đề này nghiêm túc hơn” - Bộ trưởng Lê Thành Long bày tỏ./.
