Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã tổ chức lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan đối với hồ sơ dự thảo Nghị định về tổ chức và hoạt động của thanh tra ngành ngân hàng.
Các đơn vị được Ngân hàng Nhà nước gửi xin ý kiến góp ý gồm 10 bộ, ngành: Văn phòng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Công thương, Bộ Xây dựng, Kiểm toán nhà nước. Trong số 8 bộ, ngành tham gia ý kiến, có 02 bộ, ngành nhất trí; 06 bộ, ngành tham gia ý kiến đối với dự thảo tờ trình Chính phủ và dự thảo Nghị định.
Triển khai mô hình thanh tra ngân hàng 2 cấp
Theo Ngân hàng Nhà nước, trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế và sự phát triển nhanh chóng của các mô hình kinh doanh, dịch vụ tài chính - ngân hàng đã và đang đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với công tác thanh tra.
Đồng thời, sự gia tăng của các rủi ro về quản trị, sở hữu chéo, nợ xấu, rửa tiền, tội phạm công nghệ cao, cũng như các yêu cầu mới trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tăng cường, đổi mới phương thức hoạt động của hệ thống thanh tra ngành ngân hàng.
Cùng với đó, các quy định về tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và Thanh tra Ngân hàng Nhà nước Khu vực chưa được cập nhật theo Luật Thanh tra, dẫn tới một số khó khăn trong triển khai thực hiện.
 |
| Dự thảo Nghị định mới về thanh tra ngành ngân hàng, kiểm soát chặt ngăn rủi ro hệ thống. Ảnh minh hoạ. |
| Điều 11 dự thảo Nghị định quy định về việc xây dựng và ban hành kế hoạch thanh tra hàng năm. Theo đó, kế hoạch thanh tra hàng năm của Thanh tra ngành Ngân hàng bao gồm kế hoạch thanh tra của Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và kế hoạch thanh tra của Ngân hàng Nhà nước Khu vực; bảo đảm không chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra giữa Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và Thanh tra Ngân hàng Nhà nước Khu vực. Chậm nhất vào ngày 20/11 hàng năm, Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước trình Thống đốc cho ý kiến. |
Dự thảo Nghị định về tổ chức và hoạt động của thanh tra ngành ngân hàng được kết cấu thành 06 Chương với tổng số 26 Điều. Dự thảo quy định rõ thanh tra ngành ngân hàng bao gồm: Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và Thanh tra Ngân hàng Nhà nước khu vực.
Theo đó, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước là tổ chức hành chính thuộc cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Nhà nước, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quản lý về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng, tiêu cực.
Còn Thanh tra Ngân hàng Nhà nước khu vực là đơn vị thuộc cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Nhà nước khu vực, giúp Giám đốc Ngân hàng Nhà nước khu vực thực hiện công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; phòng chống rửa tiền, phòng chống tài trợ khủng bố.
Về thời hạn thực hiện cuộc thanh tra, theo dự thảo Nghị định, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước thực hiện không quá 45 ngày; trường hợp phức tạp hoặc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì có thể gia hạn một lần không quá 25 ngày.
Còn thời hạn thực hiện một cuộc thanh tra do Thanh tra Ngân hàng Nhà nước khu vực không quá 20 ngày; trường hợp phức tạp hoặc ở miền núi, biên giới, hải đảo thì có thể gia hạn một lần không quá 10 ngày.
Hoàn thiện cơ chế kiểm toán độc lập
Đáng chú ý, theo dự thảo Nghị định, Ngân hàng Nhà nước có quyền yêu cầu đối tượng thanh tra ngân hàng phải thuê tổ chức kiểm toán độc lập để thực hiện một phần hoặc toàn bộ nội dung về tổ chức, hoạt động, tài chính nhằm phục vụ yêu cầu thanh tra.
Dự thảo Nghị định về kiểm toán độc lập phục vụ thanh tra ngân hàng có nhiều thay đổi so với quy định cũ. Trước đây, Thanh tra, giám sát ngành Ngân hàng được quyền trực tiếp yêu cầu tổ chức tín dụng thuê kiểm toán độc lập trong 9 trường hợp cụ thể, chủ yếu với tổ chức tín dụng trong giai đoạn kiểm soát đặc biệt, tái cơ cấu; hoặc công ty con, công ty liên kết có dấu hiệu ảnh hưởng đến sự an toàn, lành mạnh của tổ chức tín dụng...
Quy định mới rút gọn còn các trường hợp như: khi số liệu, tài liệu do đối tượng thanh tra ngân hàng cung cấp có dấu hiệu sai lệch hoặc không đáng tin cậy; khi nội dung thanh tra vượt quá khả năng chuyên môn, kỹ thuật hoặc nguồn lực của đoàn thanh tra; các trường hợp do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định... Dự thảo cũng làm rõ trình tự, thủ tục thực hiện yêu cầu kiểm toán độc lập, trong 30 ngày từ ngày nhận được yêu cầu phải thuê tổ chức kiểm toán và 5 ngày sau khi có kết quả phải gửi báo cáo cho cơ quan thanh tra.
Góp ý gửi đến Ngân hàng Nhà nước, có ý kiến cho rằng, quy định tại Điều 5 dự thảo Nghị định, Luật Thanh tra 2025 không quy định quyền yêu cầu kiểm toán độc lập, quy định về kiểm toán bắt buộc tại dự thảo Nghị định cũng chưa bảo đảm phù hợp với quy định của Luật Các tổ chức tín dụng.
Dự thảo chưa làm rõ thời điểm yêu cầu kiểm toán độc lập trong thời điểm nào, trong hoạt động thanh tra hay bao gồm cả khi không tiến hành thanh tra; chưa thống nhất chủ thể có quyền yêu cầu Chánh Thanh tra ngân hàng hay Trưởng đoàn thanh tra, tránh tùy tiện trong việc yêu cầu thuê tổ chức kiểm toán độc lập. Đề nghị làm rõ điều kiện định lượng cụ thể trong các trường hợp này như thế nào thì mới được yêu cầu đối tượng thanh tra thuê tổ chức kiểm toán.
Kết luận thanh tra phải được công khai, trừ nội dung thuộc bí mật nhà nước hoặc bí mật khác theo quy định của pháp luật. Thời gian công khai, hình thức công khai kết luận thanh tra thực hiện theo quy định tại khoản 1, khoản 3 Điều 37 Luật Thanh tra./.
| Tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành về quy định kiểm toán độc lập phục vụ thanh tra ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước cho biết, đây là quy định có tính đặc thù, giúp tăng cường tính khách quan, chuyên sâu trong quá trình thanh tra, nhất là trong bối cảnh dữ liệu tài chính ngày càng phức tạp, cần có sự tham gia của các tổ chức kiểm toán chuyên môn cao. Ngân hàng Nhà nước đã rà soát và chỉnh sửa quy định về thẩm quyền yêu cầu kiểm toán độc lập. Ngân hàng Nhà nước cũng nhận thấy, việc đưa ra tiêu chí cụ thể để xác định khi nào cần thiết phải thuê kiểm toán độc lập đánh giá thực trạng tài chính, hệ thống kiểm soát nội bộ của tổ chức tín dụng; hoặc thế nào là “dấu hiệu sai lệch” hoặc “vượt quá khả năng chuyên môn" là chưa khả thi. Nếu chỉ liệt kê một số tiêu chí nhất định thì sẽ không bao quát hết các trường hợp thực tế. Do vậy, việc đánh giá sẽ được căn cứ vào chuẩn mực kế toán kiểm toán, quy định pháp luật liên quan và kết quả phân tích rủi ro của Thanh tra Ngân hàng Nhà nước từng trường hợp./. |
