Diễn đàn Kinh tế – Tài chính Việt Nam 2025: Xác lập mô hình tăng trưởng mới cho các mục tiêu chiến lược

Ngày 5/12/2025, Diễn đàn Kinh tế – Tài chính Việt Nam 2025 với chủ đề “Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới và tầm nhìn chiến lược kinh tế – tài chính giai đoạn 2026–2030” đã diễn ra tại Hà Nội. Sự kiện được đồng tổ chức bởi Bộ Tài chính và Tổ chức hợp tác quốc tế Đức GIZ, Văn phòng Dịch vụ Dự án Liên hợp quốc (UNOPS), kế thừa và phát triển từ Diễn đàn Tài chính Việt Nam được tổ chức thường niên kể từ năm 2017.

Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết Việt Nam đang đứng trước lựa chọn của mình cho giai đoạn phát triển mới với các mục tiêu chiến lược cần phải đạt được. Điều này đòi hỏi cần phải định vị Việt Nam trong bối cảnh mới và có đột phá mạnh mẽ trong huy động hiệu quả các nguồn lực cho tăng trưởng cao, kiến tạo, đổi mới mô hình tăng trưởng, kiến tạo không gian phát triển và hướng đến phát triển bền vững.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: Đức Thanh

Diễn đàn năm nay với chủ đề "Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới và tầm nhìn chiến lược kinh tế - tài chính giai đoạn 2026-2030" được tổ chức để nhận diện các cơ hội và thách thức từ bên ngoài, xác định các dư địa, các động lực cho mô hình tăng trưởng mới đáp ứng yêu cầu và mục tiêu đặt ra cho giai đoạn từ nay đến 2030. Quan trọng hơn là gợi mở ra được bước đi, giải pháp chiến lược trong những vấn đề then chốt của nền kinh tế.

Thông điệp của Diễn đàn là Việt Nam cần xác lập mô hình tăng trưởng mới, trong đó: năng suất các nhân tố tổng hợp, hiệu quả đầu tư, đột phá khoa học - công nghệ và đối mới sáng tạo phải trở thành nền tảng cốt lõi. Mô hình này đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khấu và lao động) với các động lực tăng trưởng mới (kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tầm thấp và kinh tế bạc...).

Việc xác lập mô hình tăng trưởng mới đòi hỏi sự cộng hưởng và liên kết chặt chẽ giữa các thành phần kinh tế, trong đó Nhà nước giữ vai trò kiến tạo và dẫn dắt, tập trung vào hạ tầng chiến lược và thiết lập khung khổ pháp lý minh bạch, kinh tế tư nhân là động lực sáng tạo và lan tỏa đổi mới, đóng vai trò đầu tàu trong các ngành kinh tế số, công nghiệp chế biến, dịch vụ chất lượng cao, FDI là nguồn lực bổ sung có chọn lọc, định hướng để gắn kết chuyển giao công nghệ thế hệ mới và tiêu chuẩn quốc tế (ESG).

Đồng thời, cần khai thác hiệu quả không gian tăng trưởng mới từ các vùng, địa phương và các cực tăng trưởng; phát huy vai trò đầu tàu của các vùng động lực. Đây không chỉ là yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng mà còn là một định hướng chiến lược để Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu đến năm 2030 và 2045.

Ông Nicholas George, Phó Giám đốc Khu vực châu Á - Thái Bình Dương, UNOPS phát biểu chào mừng Diễn đàn. Ảnh: Đức Thanh.

Diễn đàn Kinh tế - Tài chính Việt Nam 2025 gồm 2 phiên. Phiên thứ nhất với chủ đề "Định hướng chiến lược phát triển kinh tế - tài chính: Hoàn thiện nền tảng cho phát triển bền vững" sẽ tập trung phân tích về thực trạng các nền tảng vĩ mô của kinh tế Việt Nam trong năm 2025, nhận diện bối cảnh thế giới và định vị nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh mới, đề xuất định hướng chiến lược kinh tế - tài chính cho giai đoạn 2026 - 2030.

Thích ứng, Chuyển đổi để tăng tốc

Trong phiên này, trình bày tham luận với chủ đề “Thích ứng – Chuyển đổi – Tăng tốc: Nền tảng cho chiến lược phát triển 2026–2030”, ông Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế – tài chính đã phân tích sâu sắc về tốc độ phục hồi của kinh tế Việt Nam trong giai đoạn 2024 – 2025, từ đó chỉ ra những động lực và thách thức của Việt Nam trước thềm giai đoạn mới.

Ông Nguyễn Như Quỳnh trình bày tham luận tại Diễn đàn. Ảnh: Đức Thanh

Nhìn chung, ông đánh giá Việt Nam đang đứng trước một thực tế không bi quan, nhưng cũng không quá lạc quan. Cơ cấu tăng trưởng lạc hậu, nguy cơ có thể bị tụt hậu, có thể không thoát ra được của bẫy thu nhập trung bình. Việt Nam cũng đối mặt với một thực trạng về việc các điểm nghẽn lớn không được xử lý và vẫn còn dai dẳng.

Việt Nam cũng đang đối mặt với bối cảnh phức tạp nhiều thách thức hơn cơ hội, trong khi đang đặt ra một mục tiêu rất lớn. “Sẽ rất khó để có được một kết quả mới nếu như không có cách làm mới. Điểm cần nhấn mạnh là tư duy mới, phương thức lãnh đạo mới, mô hình tăng trưởng mới, khơi thông nguồn lực, không gian mới. Trong đó, tư duy phát triển mới có tính bao trùm lên tất cả”, ông Nguyễn Như Quỳnh nhấn mạnh.

Các tham luận tiếp theo do chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam – ông Nguyễn Bá Hùng, và đại diện IMF – ông Jochen Schmittmann, trình bày về bối cảnh toàn cầu, những rủi ro lớn đang hiện hữu, khả năng phục hồi và yêu cầu cải cách của Việt Nam trong chu kỳ phát triển mới.

Phiên thảo luận xoay quanh các chủ đề: định vị Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu; xu hướng chính sách kinh tế vĩ mô đảm bảo tăng trưởng cao; kinh nghiệm quốc tế về tài khóa; và phát triển vùng động lực, hành lang kinh tế – những nhân tố then chốt hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng bền vững.

Phiên thứ hai với chủ đề "Kiến tạo động lực mới cho tăng trưởng" sẽ thảo luận và tìm kiếm các động lực mới cho kinh tế Việt Nam trong bối cảnh mới, trong đó tập trung nhận diện các trụ cột về khoa học và công nghệ, đối mới sáng tạo, thúc đẩy kinh tế tư nhân, chuyến đổi xanh.

Ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, sẽ trình bày tham luận nhấn mạnh vai trò của đổi mới sáng tạo trong việc tạo động lực tăng trưởng mới cho Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung chụp ảnh lưu niệm cùng các diễn giả tham gia Diễn đàn. Ảnh: Đức Thanh

Các diễn giả quốc tế như ông David Ambadar (GIZ) và Giáo sư Robert Elliott (Đại học Birmingham) tập trung vào chuyển dịch đầu tư tư nhân vào chuyển đổi xanh và tối ưu nguồn lực để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 – một định hướng quan trọng của Việt Nam trong thập kỷ tới.

Phiên thảo luận do GS.TS. Trần Thọ Đạt điều hành sẽ tập trung về các nội dung cải thiện thể chế cho khu vực kinh tế tư nhân, xây dựng các tập đoàn có năng lực cạnh tranh quốc tế, tận dụng chuyển đổi số và nguồn vốn dữ liệu, thúc đẩy ESG và kinh nghiệm quốc tế về thị trường tài sản số.