Ông Đặng Quyết Tiến phát biểu tại cuộc họp báo. Ảnh: H.Y
Hoàn thiện chính sách về cổ phần hoá, thoái vốn
Tại cuộc họp báo, ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính DN, Bộ Tài chính cho biết, hội nghị được tổ chức với mục tiêu đánh giá việc triển khai Nghị quyết số 12-NQ/TW của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 5 khóa XII và Đề án "Cơ cấu lại DNNN, trọng tâm là tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước giai đoạn 2016 - 2020" theo Quyết định số 707/QĐ-TTg ngày 25/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ.
Bên cạnh việc đánh giá lại 3 năm triển khai đổi mới, cơ cấu lại DNNN của nhiệm kỳ này, hội nghị cũng tập trung bàn bạc, thảo luận về các giải pháp thúc đẩy các bộ, ngành, địa phương thực hiện quyết liệt và hiệu quả việc sắp xếp, đổi mới DNNN, thực hiện tốt việc cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại DN trong thời gian tới.
Theo lãnh đạo Cục Tài chính DN, từ năm 2016 đến nay, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành nghiên cứu, xây dựng trình cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế chính sách, pháp luật về cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN kịp thời theo đúng quy định của Luật DN, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, Luật Chứng khoán, Luật Thực hành tiết kiệm chống lãng phí, Luật Đất đai…
Chính phủ đã ban hành 13 nghị định, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 2 quyết định và 1 công văn chỉ đạo từ tiêu chí, danh mục phân loại DNNN, trình tự cổ phần hóa, thoái vốn, phương pháp định giá, cơ chế đấu giá bán ra thị trường, chế độ, chính sách đối với người lao động…, trong đó cơ chế về cổ phần hóa DNNN và thoái vốn nhà nước tại DN được đặc biệt chú trọng đảm bảo nguyên tắc đúng pháp luật, theo thị trường và công khai, minh bạch.
Kết quả là, năm 2017 đã cổ phần hóa 69 DN, với tổng giá trị DN là 365.953 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn nhà nước là 160.156 tỷ đồng. Trong 11 tháng đầu năm 2018 đã cổ phần hóa 12 DN với tổng giá trị DN của 11 DN là 29.747 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn nhà nước là 15.413 tỷ đồng.
Về thoái vốn, các DNNN đã thoái được 9.046 tỷ đồng trong năm 2017, thu về 138.327 tỷ đồng (gồm khoản thoái vốn nhà nước tại Sabeco và Vinamilk). Trong 11 tháng đầu năm 2018, thoái được 5.067 tỷ đồng, thu về 10.499 tỷ đồng.
Về hiệu quả hoạt động, năm 2017, tổng tài sản của 562 DNNN là 3.001.117 tỷ đồng. Tổng vốn chủ sở hữu là 1.326.699 tỷ đồng. Tổng doanh thu đạt 1.598.742 tỷ đồng. Lợi nhuận trước thuế đạt 167.039 tỷ đồng. Tổng số nộp ngân sách của các DN là 219.468 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, theo báo cáo của 294 DN có cổ phần, vốn góp của Nhà nước, tổng doanh thu đạt 482.545 tỷ đồng, tăng 21% so với năm 2016; tổng lợi nhuận kế toán trước thuế theo báo cáo hợp nhất là 36.633 tỷ đồng, tăng 11% so với số thực hiện năm 2016. Tổng số phát sinh phải nộp NSNN đạt 47.297 tỷ đồng, tăng 18% so với năm 2016.
Đánh giá DNNN: Không đơn thuần ở góc độ tài chính
Đánh giá chung, DNNN thời gian qua là công cụ quan trọng để bảo đảm thực hiện có hiệu quả các chính sách ổn định vĩ mô, kiềm chế lạm phát, tạo nguồn thu cho NSNN, đóng góp quan trọng cho phát triển kinh tế xã hội và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và chính sách an sinh xã hội.
Những kết quả vừa qua cũng tiếp tục khẳng định cổ phần hóa là giải pháp quan trọng trong sắp xếp, đổi mới, cơ cấu lại DNNN. Kết quả cổ phần hóa, thoái vốn đã tác động tích cực tới sự phát triển của thị trường chứng khoán, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động của các DN sau cổ phần hóa. Hầu hết các DNNN sau cổ phần hóa đều sản xuất, kinh doanh có hiệu quả, nộp ngân sách và thu nhập của người lao động được nâng lên.
Theo đánh giá của ông Nguyễn Hồng Long, Phó trưởng ban Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển DN, để đánh giá DNNN có nhiều tiêu chí khác nhau, không chỉ là các tiêu chí tài chính mà còn cả các tiêu chí về nhiệm vụ xã hội, công ích. So với các DN khác, DNNN có vai trò quan trọng trong việc thực hiện các nhiệm vụ an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh… Nhìn chung, giai đoạn vừa qua, DNNN đã có tăng trưởng tích cực trên tất cả các tiêu chí.
Tuy nhiên, quá trình đổi mới DNNN thời gian qua cũng còn những tồn tại, hạn chế như việc xây dựng chiến lược, kế hoạch còn thiếu tính dự báo, thiếu sự liên kết. Cơ chế quản trị DNNN chậm được đổi mới, chưa phù hợp với các thông lệ, chuẩn mực quốc tế, tính công khai, minh bạch còn hạn chế. Trách nhiệm của người quản lý DNNN chưa rõ ràng… Việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính đối với các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ cần được làm rõ, công khai bộ, ngành đang chậm kế hoạch, chậm đăng ký giao dịch, niêm yết… Bên cạnh đó, cơ chế xử lý trách nhiệm của người đứng đầu khi xảy ra sai phạm cũng như việc xử lý các hành vi vi phạm về giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động đối với DNNN chưa đầy đủ, nghiêm túc.
Tại hội nghị tới đây, nhiều giải pháp sẽ được các nhà quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp cùng bàn bạc, thảo luận. Trong đó, theo ông Đặng Quyết Tiến, có các giải pháp quan trọng được đề xuất như là các DNNN thuộc diện cổ phần hóa cần khẩn trương rà soát toàn bộ quỹ đất đang quản lý, sử dụng để lập phương án sử dụng đất đai theo quy định của pháp luật đất đai trình UBND các tỉnh, thành phố có ý kiến về phương án và giá đất để cấp có thẩm quyền phê duyệt trước khi tổ chức xác định giá trị DN cổ phần hóa theo đúng quy định.
Cơ quan đại diện chủ sở hữu chỉ đạo người đại diện phần vốn nhà nước đôn đốc các DN đã cổ phần hóa thực hiện nghiêm việc đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán theo quy định của pháp luật. Thực hiện quyết toán công tác cổ phần hóa và xác định số phải nộp về quỹ (nếu có) đối với các DN cổ phần hóa chưa quyết toán và hoàn thành trước 31/12/2018, trường hợp không đảm bảo thời gian thì phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ giải trình rõ nguyên nhân và chịu trách nhiệm về sự chậm trễ này./.
H.Y
