Thuế TP. Hải Phòng đạt nhiều kết quả tích cực trong công tác đấu tranh chống chuyển giá

Chủ động triển khai nhiều giải pháp trọng tâm chống chuyển giá

Ông Nguyễn Tiến Trường cho biết, trong những năm gần đây, TP. Hải Phòng là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI).

Tính đến ngày 20/11/2025, Hải Phòng có 1.768 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký là 50,79 tỷ USD; tổng lợi nhuận toàn khu vực FDI đến năm 2024 là 48.263 tỷ đồng; tổng số nộp ngân sách năm 2025 dự kiến 16.500 tỷ đồng, trong đó thuế thu nhập doanh nghiệp là 8.800 tỷ đồng. Qua các năm, hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp FDI ghi nhận sự chuyển biến và đóng góp tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội tại TP. Hải Phòng.

Ông Nguyễn Tiến Trường - Trưởng Thuế TP. Hải Phòng tham luận tại hội nghị.

Tuy nhiên, ông Trường cho hay, qua theo dõi, đánh giá, vẫn còn không ít doanh nghiệp FDI kê khai lỗ nhiều năm liên tục, thậm chí có những doanh nghiệp từ khi thành lập đến nay chưa từng kê khai lãi, nhưng vẫn duy trì và mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đây là một trong những rủi ro lớn về thuế: doanh nghiệp sử dụng công cụ “chuyển giá” tạo tình trạng lỗ giả, lãi thật, gây thất thu ngân sách nhà nước (NSNN).

Từ thực trạng trên, quán triệt sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, Cục Thuế, Thuế TP. Hải Phòng đã chủ động triển khai nhiều giải pháp trọng tâm chống chuyển giá.

Thứ nhất, xây dựng chuyên đề chuyên sâu về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết và chống chuyển giá. Theo đó, Thuế TP. Hải Phòng đã ban hành Kế hoạch số 722/KH-CTHPH về triển khai chuyên đề “Tăng cường quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết và chống chuyển giá trên địa bàn TP. Hải Phòng”. Kế hoạch được triển khai với mục đích đưa công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, chống chuyển giá đi vào trọng tâm, trọng điểm, đảm bảo tính chuyên sâu, chuyên nghiệp và hiệu quả. Cho đến nay, kế hoạch đã mang lại nhiều hiệu quả tại đơn vị.

Hai là, tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác kiểm tra, quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết.

Ba là, thực hiện chủ động hỗ trợ, hướng dẫn người nộp thuế thực hiện đúng các quy định về quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết.

3 kinh nghiệm quản lý giao dịch liên kết và chống chuyển giá

Theo Trưởng Thuế TP. Hải Phòng, từ những giải pháp triển khai đồng bộ, công tác chống chuyển giá tại TP. Hải Phòng đạt được nhiều kết quả nổi bật. Cụ thể, trong giai đoạn từ năm 2021 - 2025, đơn vị đã thanh tra, kiểm tra 157 doanh nghiệp có giao dịch liên kết; điều chỉnh tăng giá giao dịch liên kết 8.039 tỷ đồng, giảm lỗ 4.039 tỷ đồng, tăng thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp 4.000 tỷ đồng.

Đặc biệt, năm 2025, đã thực hiện thanh tra, kiểm tra chống chuyển giá tại 91 doanh nghiệp, điều chỉnh tăng giá của các giao dịch liên kết là 5.180 tỷ đồng, trong đó, giảm lỗ 2.755 tỷ đồng, tăng thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp 2.425 tỷ đồng; tăng thu vào NSNN 351 tỷ đồng, chiếm 64,4% kết quả của toàn giai đoạn 2021 - 2025. Kết quả trên đã minh chứng hiệu quả của các biện pháp chống chuyển giá tại Thuế TP. Hải Phòng trong các năm.

Từ thực tiễn triển khai, ông Trường cho biết, Thuế TP. Hải Phòng đã đúc rút 3 kinh nghiệm cốt lõi, có giá trị định hướng lâu dài đối với công tác quản lý giao dịch liên kết và chống chuyển giá.

Trước hết, xây dựng kế hoạch, chương trình, chuyên đề công tác bảo đảm nguyên tắc “6 rõ”: rõ mục tiêu, rõ nội dung, rõ đối tượng, rõ thời gian thực hiện, rõ phân công trách nhiệm và rõ kết quả, sản phẩm đầu ra để làm cơ sở tổ chức triển khai đồng bộ, hiệu quả và thuận lợi cho công tác quản lý.

Việc triển khai chuyên đề được thực hiện theo quy trình thống nhất gồm: xác định rủi ro - thực hiện kiểm tra - kiểm đếm, đánh giá kết quả - tổng kết rút kinh nghiệm.

Trong công tác kiểm tra, cần thực hiện đúng định hướng quản lý rủi ro. Việc rà soát, đánh giá hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết phải dựa trên bản chất kinh tế của giao dịch, bảo đảm tuân thủ nguyên tắc “bản chất quyết định hình thức”, tránh kiểm tra mang tính hình thức.

"Thực hiện so sánh độc lập trên cơ sở khai thác, lựa chọn dữ liệu phù hợp, tin cậy, phản ánh đúng điều kiện giao dịch và đặc thù ngành nghề. Tổ chức kiểm tra chuyên sâu gắn với hướng dẫn, trao đổi nhằm nâng cao mức độ tuân thủ tự nguyện của doanh nghiệp, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý và chấp hành pháp luật thuế" - ông Trường phân tích.

Tiếp đến, chú trọng xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ công chức có chuyên môn về công tác chống chuyển giá. Thuế TP. Hải Phòng đã triển khai mô hình "nhân sự hạt nhân", lựa chọn một nhóm cán bộ có kiến thức chuyên sâu để làm lực lượng hạt nhân; từ đó hình thành các nhóm làm việc kết hợp giữa cán bộ có kinh nghiệm và cán bộ mới tiếp cận lĩnh vực này. Việc kèm cặp trực tiếp thông qua từng hồ sơ, từng tình huống thực tế giúp nâng cao năng lực đội ngũ một cách bền vững. Bên cạnh đó, cần duy trì cơ chế trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm định kỳ giữa các bộ phận, các nhóm.

Cuối cùng, thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp đi đôi với kỷ cương, quản lý thuế đối với doanh nghiệp liên kết, chuyển giá. Trong công tác chống chuyển giá, mọi xử lý phải dựa trên dữ liệu đầy đủ: dữ liệu ngành, dữ liệu Orbis… và cơ sở pháp lý rõ ràng để bảo đảm khách quan, minh bạch và công bằng; tạo tính lan tỏa trong cộng đồng doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh các doanh nghiệp FDI thường có sự trao đổi thông tin qua các hiệp hội; đơn vị trợ lý pháp luật; kiểm toán.

Đồng thời, thực hiện nguyên tắc “hỗ trợ đi đôi với kỷ cương”, hướng dẫn để doanh nghiệp hiểu và tuân thủ đúng nghĩa vụ thuế, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.