Đề xuất Nhà nước đứng ra thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội Chủ tịch Quốc hội chủ trì cuộc làm việc về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) Thu hồi đất phải đảm bảo điều kiện sống tốt hơn cho người dân

Khẩn trương đề xuất mức thuế cao hơn với người sử dụng nhiều nhà, đất

Theo báo cáo, liên quan đến vấn đề thu hồi đất thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ (khoản 27 Điều 79), dự thảo Luật tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội quy định theo hướng kế thừa quy định của Luật Đất đai năm 2013, chỉ thu hồi đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ khi là “dự án đầu tư xây dựng khu đô thị”.

Về thiết kế kỹ thuật chính sách, quy định tại dự thảo Luật làm rõ hơn tính chất của dự án khu đô thị thuộc trường hợp xem xét thu hồi là “dự án đầu tư xây dựng khu đô thị có công năng phục vụ hỗn hợp, đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội với nhà ở theo quy định của pháp luật về xây dựng”.

Tiền thuê đất hằng năm được áp dụng ổn định cho chu kỳ 5 năm
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh

Về mối quan hệ giữa các trường hợp thu hồi đất và thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất, hoặc đang có quyền sử dụng đất thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội không sử dụng vốn ngân sách nhà nước (NSNN), dự thảo Luật sửa đổi theo hướng ưu tiên thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đối với dự án đầu tư không sử dụng vốn NSNN thuộc trường hợp thu hồi đất.

Đối với trường hợp đang có quyền sử dụng đất, Dự thảo Luật chỉnh sửa theo hướng ưu tiên người đang có quyền sử dụng đất. Người đang có quyền sử dụng đất có đề xuất dự án đầu tư nếu thuộc trường hợp thu hồi đất quy định tại Điều 79 của Luật này, nhưng phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư, chấp thuận nhà đầu tư thì được sử dụng đất để thực hiện dự án mà Nhà nước không thực hiện thu hồi đất theo quy định của Luật này.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, phương án này góp phần đẩy mạnh thực hiện định hướng thương mại hóa quyền sử dụng đất; khuyến khích người sử dụng đất đang có quyền sử dụng đất thực hiện dự án đầu tư phù hợp với quy hoạch sử dụng đất.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đề nghị Chính phủ nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật, đặc biệt là công tác quy hoạch bảo đảm chất lượng, thực sự là công cụ định hướng của Nhà nước phục vụ hiệu quả các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ; khẩn trương đề xuất các quy định về mức thuế cao hơn đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, đầu cơ đất như yêu cầu tại Nghị quyết số 18-NQ/TW để điều tiết chênh lệch địa tô có được do quy hoạch của Nhà nước.

Đồng thời, nâng cao chất lượng công tác thẩm định dự án đầu tư, chấp thuận nhà đầu tư; phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực; phòng tránh tình trạng tổ chức, cá nhân thu gom đất, cản trở khả năng tiếp cận đất đai của các nhà đầu tư khác có cùng năng lực, hoặc năng lực tốt hơn để thực hiện các dự án đầu tư do lợi thế thuộc về người đang có quyền sử dụng đất, các nhà đầu tư khác phải liên doanh, hợp tác với các tổ chức, cá nhân đang có quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư, hoặc phải thỏa thuận nhận chuyển nhượng lại đất từ các tổ chức, cá nhân này.

Tiền thuê đất hằng năm được áp dụng ổn định cho chu kỳ 5 năm
Phiên họp Quốc hội sáng 15/1

Chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại qua thỏa thuận với đất ở

Cấp số đỏ cho người sử dụng đất không vi phạm đến trước 1/7/2014

Dự thảo Luật chỉnh sửa theo hướng quy định về xem xét công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất đến trước ngày 1/7/2014 (khoản 3 Điều 138).

Để giải quyết căn cơ vấn đề này, UBTVQH đề nghị Chính phủ có cơ chế, chính sách hỗ trợ thực hiện cấp Giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất không vi phạm pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về đất đai, bảo đảm hiệu lực pháp lý của quy định.

Về các loại đất thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chỉnh sửa theo hướng giữ như quy định của Luật Nhà ở năm 2014 sửa đổi, bổ sung theo Luật số 03/2022/QH15. Theo đó, chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đối với đất ở (điểm b khoản 1 Điều 127); đối với trường hợp đang có quyền sử dụng đất, chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại nếu đó là đất ở, hoặc đất ở và đất khác (không phải đất ở, bao gồm cả đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp) (khoản 6 Điều 127).

Bên cạnh đó, để bảo đảm tính linh hoạt, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trong từng thời kỳ, phù hợp với đặc điểm nền kinh tế, nhu cầu thu ngân sách của từng thời kỳ phát triển của đất nước, dự thảo Luật chỉnh sửa theo hướng: Tiền thuê đất hằng năm được áp dụng ổn định cho chu kỳ 5 năm tính từ thời điểm Nhà nước quyết định cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất gắn với việc chuyển sang hình thức Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm.

Tiền thuê đất cho chu kỳ tiếp theo được tính căn cứ bảng giá đất của năm xác định tiền thuê đất tiếp theo. Trường hợp tiền thuê đất tăng so với chu kỳ trước thì tiền thuê đất phải nộp được điều chỉnh, nhưng không quá tỷ lệ do Chính phủ quy định cho từng giai đoạn. Tỷ lệ điều chỉnh do Chính phủ quy định cho từng giai đoạn không quá tổng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) hằng năm cả nước của giai đoạn 5 năm trước đó.

Quy định theo nguyên tắc "không hợp thức hóa các sai phạm"

UBTVQH cũng yêu cầu Chính phủ rà soát, bảo đảm sự thống nhất giữa dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) với Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Căn cước, Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng, khu quân sự, Luật Tài nguyên nước mới được thông qua và các luật khác có liên quan.

Đồng thời rà soát, chỉnh sửa các quy định về điều khoản chuyển tiếp, bảo đảm rõ ràng, chặt chẽ. Đối với những điều khoản chuyển tiếp có nội dung thực hiện theo quy định của Chính phủ, đề nghị Chính phủ nghiên cứu kỹ lưỡng để quy định theo đúng nguyên tắc “không hợp thức hóa các sai phạm”.