Núi lửa dưới đáy biển Hunga-Tonga-Hunga-Ha’apai nằm cách đảo chính Tongatapu của Tonga khoảng 65 km về phía bắc, phun trào ngày 15/1 đã tạo ra một đám tro bụi cao ít nhất 30 km và rộng 260 km. Sự kiện nghìn năm có một này đã gây ra một loạt các đợt sóng thần ảnh hưởng đến các hòn đảo trên khắp đất nước, gây ra các trận sóng ở Samoa, Fiji, Vanuatu, Úc, New Zealand, Nhật Bản và toàn bộ vùng biển phía tây của lục địa Mỹ (từ Alaska đến Chile). Cho đến nay, ít nhất 3 trường hợp tử vong đã được xác nhận ở Tonga.

WB hỗ trợ khẩn cấp Tonga 8 triệu USD để ứng phó với sóng thần và núi lửa
Sóng thần càn quét khu vực ven biển của Tonga. Ảnh: Insidernews

Khoản hỗ trợ 8 triệu USD này sẽ cung cấp nguồn lực giúp Chính phủ Tonga khôi phục các dịch vụ cơ bản và giúp đỡ các gia đình bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Khoản hỗ trợ do Chính phủ Tonga yêu cầu này được thực hiện thông qua “Hoạt động chính sách phát triển hỗ trợ phục hồi lần thứ hai của Tonga với phương án rút vốn trong trường hợp thảm họa” theo yêu cầu, cho phép giải ngân khẩn cấp vốn trong trường hợp xảy ra sự kiện thảm họa. Chương trình này được cấp vốn bởi Hiệp hội Phát triển quốc tế (IDA), quỹ hỗ trợ của WB cho các quốc gia nghèo và dễ bị tổn thương nhất.

Hai dự án do WB tài trợ cũng đang được triển khai để hỗ trợ phục hồi cho Tonga, bao gồm dự án Giao thông thích ứng với khí hậu Tonga và Chương trình phục hồi Thái Bình Dương, đều có mục đích tăng cường khả năng phục hồi của cơ sở hạ tầng quan trọng ở Tonga, bao gồm các cơ quan chính phủ và trường học, cũng như các cảng hàng không và cảng biển.

Trong khuôn khổ Chương trình phục hồi Thái Bình Dương, các trung tâm điều hành khẩn cấp đã được xây dựng ở Ha’apai và Vava’u để hỗ trợ cảnh báo sớm và ứng phó với các thảm họa thiên nhiên, bao gồm hoạt động núi lửa và sóng thần. Các trung tâm này đã được khởi động vào ngày 14/1 và tiếp tục thu thập thông tin, hỗ trợ khôi phục hoạt động cho các cơ quan chính phủ sau sự cố mất liên lạc do sự cố phun trào. Chương trình này cũng tài trợ cho hệ thống phát thanh tần số cao, kho dự trữ ứng phó khẩn cấp và đào tạo các hệ thống cảnh báo được sử dụng để ứng phó ngay với vụ phun trào./.