Các doanh nghiệp logistic cần nhanh chóng đầu tư ứng dụng công nghệ mới. Ảnh: TL
Chi phí logistic cao – rào cản TMĐT phát triển
Theo thống kê của Bộ Công thương, tính đến nay nước ta có khoảng gần 3.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistic. Đáng chú ý, trong đó chỉ có hơn 20 doanh nghiệp đa quốc gia đầu tư hoạt động logistics tại Việt Nam nhưng chiếm lĩnh đến gần 80% thị phần.
Đặc biệt, từ đầu năm 2019 đến nay, với sự hội nhập mạnh mẽ của nền kinh tế thông qua các hiệp định thương mại tự do, thị trường logistic Việt Nam trở nên sôi động hơn bao giờ hết và có những bước chuyển biến rất lớn về chất khi rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã chạy đua rót vốn đầu tư.
Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, tốc độ phát triển của logistic tại Việt Nam vẫn chưa theo kịp được tốc độ gia tăng của hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa và sự phát triển như vũ bão của TMĐT.
“TMĐT Việt Nam đang có tốc độ gia tăng cao đến gần 30%, theo tính toán, đến năm 2025 sẽ đạt mức tăng trưởng 43% - cao nhất khu vực Đống Nam Á. Bối cảnh đó đòi hỏi một nền tảng tương ứng của cả chuỗi cung ứng, hạ tầng, nhất là logistic. Mặc dù, tốc độ phát triển của ngành logistics tại Việt Nam những năm gần đây đạt gần 16%, nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế đặt ra”, PGS. TS Phạm Tất Thắng, Nghiên cứu viên cao cấp, Viện Nghiên cứu thương mại (Bộ Công thương) đánh giá khi trao đổi với phóng viên TBCTO.
Về vấn đề này, ông Phan Ngọc Vũ – Giám đốc sáng tập Công ty CSE Singapore cũng chia sẻ, một trong những trở ngại chính cho sự phát triển TMĐT tại Việt Nam hiện nay là logistic, từ hoạt động thương mại trong nước cho đến xuất nhập khẩu hàng hóa.
Còn theo bà Lưu Thị Thảo - Giám đốc Công ty CP Smart Agri Việt Nam, ngay tại thị trường trong nước hiện nay, số lượng đơn hàng giao dịch qua các kênh trực tuyến tăng rất mạnh. Theo thống kê, số lượng đơn hàng qua công ty giao hàng nhanh tăng trưởng trung bình 40 - 45% và có thể đạt 530 triệu đơn hàng vào năm 2020. Điều đó khiến cho nhu cầu vận tải, logistics tăng cao. Song, năng lực của ngành logistic không đáp ứng kịp.
“Đặc biệt, thống kê cũng cho thấy, chi phí logistic của Việt Nam chiếm xấp xỉ 21% GDP, cao nhất khối Asean. Chi phí logistic còn cao là rào cản rất lớn kìm hãm sự phát triển của TMĐT”, bà Thảo nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, trong khi TMĐT được phủ sóng rộng khắp mọi tỉnh thành trong toàn quốc thì logistic lại có sự phát triển không đồng đều, chênh lệch rất lớn giữa các vùng, miền, địa phương trong cả nước. Tại các khu vực thành thị, các địa phương phát triển, logistic “phủ sóng” tốt, còn phần lớn khu vực là nông thôn, miền núi xa xôi, hệ thống logistic rời rạc, phân tán.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới trong logistic
Để hóa giải những thách thức, rào cản về logistic để mở rộng đường cho TMĐT với những bước đi thần tốc trong thời gian tới, theo các chuyên gia kinh tế, về vĩ mô, nước ta cần tạo điều kiện thuận lợi để ngành logistics có nhiều cơ hội phát triển và tham gia sâu hơn vào những trung tâm giao dịch vận tải thế giới.
Theo ông Thắng, ứng dụng công nghệ mới là chìa khóa để phát triển logistic trong thời đại 4.0. Ở nước ta hiện nay, môi trường ứng dụng công nghệ thông tin của cả nền kinh tế vẫn còn ở mức thấp. Do đó, Chính phủ cần tiếp tục có những giải pháp nâng cao trình độ ứng dụng công nghệ thông tin theo hướng kết nối đối với các cơ quan quản lý nhà nước, các cảng hàng không…
Còn theo ông Vũ, một trong những yếu tố quan trọng bậc nhất là bản thân các doanh nghiệp ngành logistic phải tự vươn lên, nâng cao tính chuyên nghiệp, tính kết nối, trình độ quản lý; nâng cao chất lượng đi đôi với giảm giá thành, chi phí dịch vụ.
“Trình độ ứng dụng công nghệ thông tin trong các DN logistics Việt Nam còn ở mức độ thấp.Trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp cần nhanh chóng đầu tư ứng dụng công nghệ mới, nhất là giải pháp tổng thể có tính tích hợp hệ thống, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và nâng cao trình độ nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu của hoạt động trong nước và quốc tế", ông Vũ nhấn mạnh.
Riêng về câu chuyện nguồn nhân lực, ông Vũ chia sẻ thêm, trước tiên các lãnh đạo, nhà điều hành của các doanh nghiệp logistic cần cập nhật kiến thức, thông tin về ứng dụng công nghệ và hiểu biết để lựa chọn được giải pháp ứng dụng công nghệ logistics cho năng suất, hiệu quả, tiết kiệm. Ngoài ra doanh nghiệp có thể học hỏi kinh nghiệm và bước đi của các nước khác trong khu vực và trên thế giới.
Ở một khía cạnh khác, các chuyên gia cho rằng, các sàn TMĐT cũng cần có chiến lược chủ động hơn nữa về việc xây dựng và phát triển hệ thống kho vận, tự động hóa các kho hàng TMĐT nhằm tối ưu hóa hiệu suất và chi phí. “Xu hướng ứng dụng kết hợp giữa hệ thống thông tin - tự động hóa - trí tuệ nhân tạo trong quản lý chuỗi cung ứng từ khâu thu mua tới khâu phân phối đang diễn ra mạnh mẽ và đây cũng là giải pháp hữu hiệu cho các nhà TMĐT”, ông Vũ cho biết them./.
Tố Uyên
