Chính quyền địa phương 2 cấp tại TP. Hồ Chí Minh: Cải cách hành chính, thúc đẩy kinh tế địa phương

Chuyển đổi từ quản lý sang phục vụ

Bà Nguyễn Thị Vân, một người dân lớn tuổi tại phường Tân Thới Hiệp, TP. Hồ Chí Minh chia sẻ niềm vui khi đi xin giấy cấp lại sổ đỏ nhà: “So với trước đây, thủ tục dễ dàng và nhanh gọn hơn nhiều. Bây giờ chỉ cần lên phường thôi, gần nhà, không phải mất công lên quận như trước. Hồi xưa mỗi lần lên quận thì phải đi xa, đông người nên chờ rất lâu”.

Cùng quan điểm, ông Trần Văn Ba, cũng là người dân tại phường này, nhấn mạnh sự thay đổi: “Ngày xưa làm thủ tục thủ công, mất thời gian lắm. Một hai bàn giấy phải giải quyết đủ thứ, dân phải chạy tới chạy lui giữa các bàn, rối lắm. Giờ thì khác, mọi thứ rõ ràng, khoa học. Mỗi vấn đề có một nơi xử lý trọn vẹn, có số thứ tự, ai đến trước làm trước. Một lần nộp hồ sơ là xong hết các bước liên quan, không phải chạy nhiều nơi như trước”.

Những câu chuyện này không chỉ phản ánh sự tiện lợi cho người dân mà còn cho thấy, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang chuyển biến mạnh mẽ: lấy dân làm trung tâm, dùng công nghệ làm đòn bẩy, hướng tới tăng trưởng kinh tế bền vững, nhưng vẫn cần vượt qua những thách thức ban đầu để đạt hiệu quả lâu dài.

Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp giúp giảm thời gian xử lý thủ tục và tiết kiệm chi phí cho người dân. Ảnh: Lạc Nguyên

Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, với việc phân cấp quyền lực từ quận về phường, đã nhanh chóng thể hiện hiệu quả trong việc chuyển từ cơ chế quản lý sang phục vụ, giúp giảm thời gian xử lý thủ tục và tiết kiệm chi phí cho người dân.

Ông Nguyễn Hữu Hiệp, Chủ tịch UBND phường Tân Thới Hiệp, TP. Hồ Chí Minh đánh giá, sự chuyển đổi từ cơ chế quản lý sang phục vụ là kết quả nổi bật nhất. Các cán bộ thường làm việc ngoài giờ để đảm bảo hoàn thành hồ sơ, đồng thời tăng cường tương tác qua mạng xã hội như Zalo và Viber để chuyển thông tin nhanh chóng và nắm bắt phản ánh từ dân.

Tương tự, ông Lê Trương Hải Hiếu, Bí thư Đảng ủy phường An Lạc, TP. Hồ Chí Minh chia sẻ, trong giai đoạn đầu, khó khăn lớn nhất là công tác tổ chức, sắp xếp lại bộ máy. Nguồn nhân lực được điều chuyển từ nhiều nơi, cán bộ còn mới, chưa quen địa bàn nên phải mất thời gian “bám rễ”.

“Tuy nhiên, xác định đây là nhiệm vụ chính trị, phường kiên quyết không để việc giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính bị chậm trễ hay gián đoạn” – ông Hiếu khẳng định.

Ông Hiếu cho biết thêm, dù doanh nghiệp lo ngại về thay đổi địa chỉ hành chính, nhưng giấy tờ cũ vẫn giữ giá trị, tránh xáo trộn không cần thiết, từ đó duy trì sự ổn định kinh doanh.

Có thể thấy, những thay đổi này trực tiếp góp phần cải thiện môi trường kinh tế địa phương. Bằng cách giảm thời gian chờ đợi và chi phí di chuyển, mô hình mới giúp người dân và doanh nghiệp tiết kiệm nguồn lực.

Tuy nhiên, áp lực từ khối lượng công việc tăng vọt đang trở thành thách thức lớn. Bà Nguyễn Thị Tuyết Nhung – Phó giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công, phường An Lạc cho biết, do sáp nhập từ 3 phường nên lượng hồ sơ người dân nộp về tăng lên đáng kể. So với trước đây, khối lượng công việc nhiều hơn gây áp lực cho cán bộ và khiến thời gian giải quyết hồ sơ cho người dân bị kéo dài.

“Do giờ hành chính có nhiều địa phương cùng truy cập hệ thống, khiến dữ liệu bị nghẽn, nên các cán bộ lựa chọn làm việc ngoài giờ để tránh tình trạng quá tải hệ thống” – bà Nhung chia sẻ.

Chuyển đổi số và khẩn trương khắc phục điểm nghẽn

Để vượt qua áp lực và nâng cao hiệu quả, chuyển đổi số đang được đẩy mạnh như một đòn bẩy kinh tế quan trọng tại các phường.

Ông Nguyễn Hữu Hiệp chia sẻ: “Chúng tôi áp dụng mã QR để hướng dẫn tra cứu thủ tục, xây dựng clip hướng dẫn, giảm áp lực cho cán bộ. Phường còn phối hợp với Đoàn Thanh niên để hỗ trợ luân chuyển hồ sơ nhanh chóng".

Tại phường An Lạc, ông Hiếu cũng cho biết: “Chúng tôi số hóa dữ liệu, xây dựng KPI cho cán bộ, áp dụng bản đồ số và chatbot hỗ trợ tra cứu. Một sáng kiến nổi bật là góc tư vấn trực tuyến về thuế, với kết nối video call để tự động hóa hồ sơ, giúp tiết kiệm nguồn lực và nâng cao chất lượng phục vụ".

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi vẫn gặp điểm nghẽn. Ông Hiệp chỉ ra, trình độ công nghệ của đội ngũ tại phường Tân Thới Hiệp còn hạn chế. Phường sử dụng cán bộ không chuyên trách, nhưng họ thực hiện theo lộ trình, ban đầu có 2 đồng chí nhưng do áp lực công việc, nay chỉ còn 1 đồng chí. Thêm nữa, do chuyển từ mô hình cũ sang mới, trang thiết bị công nghệ và hạ tầng cũ kỹ, không đồng bộ, dẫn đến khó khăn trong kết nối và giải quyết thủ tục hành chính, thường bị trục trặc hoặc lag.

Bà Nguyễn Thị Tuyết Nhung bổ sung, dữ liệu từ Cổng Dịch vụ công quốc gia không đồng bộ với hệ thống giải quyết thủ tục hành chính của thành phố, đặc biệt là trong khâu kiểm tra danh tính qua căn cước công dân. Ngoài ra, đường truyền không ổn định, thường xuyên bị nghẽn, dẫn đến quá trình tiếp nhận hồ sơ bị gián đoạn hoặc không thực hiện được đầy đủ.

Để giải quyết, các phường đề xuất đầu tư hạ tầng và đào tạo. "Phường sẽ rà soát, bố trí cán bộ phù hợp, xin thêm nhân sự công nghệ thông tin và tổ chức đào tạo chuyên môn; đầu tư hạ tầng công nghệ, mở rộng trung tâm hành chính phù hợp với dịch vụ trực tuyến; đào tạo cán bộ khu phố về công nghệ, phối hợp với Đoàn Thanh niên để tăng hiệu quả phục vụ. Những bước này nhằm giảm áp lực và nâng cao chất lượng quản lý, phục vụ người dân" - ông Nguyễn Hữu Hiệp nói.

Các phường đang đẩy mạnh chuyển đổi số. Ảnh: Lạc Nguyên

Sau một tháng triển khai, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã chứng minh hiệu quả trong việc giảm gánh nặng hành chính, tiết kiệm chi phí và mở ra cơ hội kinh tế mới. Với trọng tâm phục vụ người dân và công nghệ làm đòn bẩy, mô hình đang dần đạt chiều sâu, nhưng cần đầu tư mạnh vào hạ tầng và nhân sự để vượt qua các thách thức ban đầu.