DATC: Hơn 20 năm đồng hành, phát triển nền tài chính hiện đại

“Người mở đường” trong thị trường mua bán nợ

Được thành lập vào ngày 5/6/2003 theo Quyết định số 109/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, sự ra đời của DATC đánh dấu một bước chuyển quan trọng từ cơ chế bao cấp sang kinh tế thị trường. Nhiệm vụ chính của DATC là xử lý nợ và tài sản tồn đọng, góp phần lành mạnh hóa tình hình tài chính doanh nghiệp, thúc đẩy quá trình sắp xếp và chuyển đổi doanh nghiệp nhà nước.

Từ một đơn vị non trẻ với vỏn vẹn 21 cán bộ ban đầu, DATC đã không ngừng nỗ lực, "vừa làm, vừa học, vừa rút kinh nghiệm" trong một lĩnh vực hoàn toàn mới, thiếu cả cơ chế pháp lý và kinh nghiệm thực tiễn.

Một trong những dấu mốc đầu tiên trong hành trình này là thương vụ tái cấu trúc Công ty Sadico Cần Thơ năm 2007, giúp doanh nghiệp từ bờ vực phá sản trở thành công ty niêm yết có hiệu quả. Từ thành công này, DATC tiếp tục nhân rộng mô hình tái cơ cấu gắn với xử lý nợ tại gần 200 doanh nghiệp trên cả nước, qua đó hỗ trợ giải quyết việc làm cho hàng chục nghìn lao động, thu nợ cho ngân sách, bảo đảm an sinh xã hội.

Trong giai đoạn “trũng” về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước từ năm 2011 đến năm 2013, riêng DATC đã hỗ trợ cổ phần hóa thành công 33 doanh nghiệp gặp khó khăn, chiếm 30% tổng số doanh nghiệp nhà nước thực hiện cổ phần hóa trong cả nước. Giai đoạn 2014 - 2017, DATC đã nâng tầm hoạt động mua bán và xử lý nợ với những hợp đồng giá trị lớn lên đến hàng ngàn tỷ đồng tại các doanh nghiệp quy mô lớn.

Đối với nhiệm vụ chính trị, đến hết năm 2024, DATC đã tiếp nhận nợ và tài sản loại trừ của 2.721 doanh nghiệp với tổng giá trị theo sổ sách kế toán là 6.238 tỷ đồng. Trong đó, DATC đã xử lý tài sản tiếp nhận trên 1.970 doanh nghiệp với giá trị sổ sách của tài sản được xử lý trên 2.700 tỷ đồng, thu hồi hơn 860 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước.

Trong 5 năm qua (giai đoạn 2020 – 2024), tổng doanh thu DATC đạt hơn 11.268 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt hơn 1.266 tỷ đồng, nộp ngân sách Nhà nước gần 979 tỷ đồng.

Đặc biệt, năm 2024 ghi nhận bước đột phá trong hoạt động mua bán nợ của DATC với tổng doanh số mua nợ đạt 4.257 tỷ đồng, cao nhất từ trước tới nay, tương đương 256% so với năm 2023. Doanh thu năm 2024 đạt 3.734 tỷ đồng, hoàn thành vượt mức chỉ tiêu doanh thu của cả giai đoạn 2021-2025 chỉ sau 4 năm. Những thành quả này cho thấy năng lực phân tích, xây dựng và quản trị phương án của DATC ngày càng được nâng cao.

Trên cơ sở kết quả thực hiện giai đoạn 2021 - 2024, công ty xác định mục tiêu năm 2025 vượt mức chỉ tiêu kinh doanh để hoàn thành xuất sắc Kế hoạch kinh doanh 5 năm.

Đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của ngành Tài chính

Không chỉ kinh doanh hiệu quả, DATC là công cụ chính sách đặc biệt của Chính phủ trong tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước, xử lý nợ và ổn định kinh tế vĩ mô. Nhiều nhiệm vụ chính trị phức tạp do Chính phủ và Bộ Tài chính giao cho DATC đã được thực hiện thành công như tại Tổng công ty công nghiệp tàu thủy (SBIC), Ngân hàng Việt Hoa, Eximbank,… Tại Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines), DATC đã mua và xử lý tổng giá trị sổ sách khoản nợ lên tới 11.476 tỷ đồng, trong đó hơn 6.900 tỷ đồng được xóa/bàn giao, ghi tăng vốn nhà nước tại doanh nghiệp, tạo nền tảng cho cổ phần hóa và phục hồi.

Ngoài việc mua, xử lý nợ để hỗ trợ nhiều doanh nghiệp lành mạnh tình hình tài chính, DATC còn trực tiếp tham gia tái cơ cấu các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế thông qua việc chuyển nợ thành vốn góp, tạo thêm nguồn hàng cho thị trường chứng khoán như Sadico Cần Thơ (SDG), Mía đường Sơn La (SLS), Mía đường Kon Tum (KTS), Procimex (PRO), …

Giai đoạn gần đây, DATC tiếp tục thực hiện tái cơ cấu công ty CP Thực phẩm Miền Bắc (thuộc Tổng công ty Thuốc Lá Việt Nam); tái cơ cấu Công ty CP Khải Vy, Công ty CP Vận tải và thuê tàu biển Việt Nam, Công ty CP BĐS Sơn và hóa chất Á Châu…Qua đó, giúp các doanh nghiệp phục hồi và phát triển sau thời gian dài gặp khó khăn do nợ nần, mất cân đối tài chính nghiêm trọng.

Ngoài ra, DATC còn là đơn vị tích cực đề xuất và tham gia xây dựng cơ chế chính sách, góp phần định hình khung pháp lý minh bạch, thực chất cho thị trường mua bán nợ Việt Nam.

Những đóng góp to lớn của DATC đã được Đảng, Nhà nước và cộng đồng ghi nhận, minh chứng bằng Huân chương Lao động hạng Ba (2009) và hạng Nhì (2015) do Chủ tịch nước trao tặng.

“Thay đổi để tiến bước”, sẵn sàng cho hành trình mới

Bước vào giai đoạn phát triển mới, DATC xác định đổi mới sáng tạo là yêu cầu sống còn để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát huy hiệu quả vai trò là định chế của Nhà nước. Chương trình Đối thoại năm 2025 với chủ đề "Thay đổi để tiến bước" thể hiện rõ quyết tâm đổi mới sáng tạo toàn diện của công ty, từ quản trị, quy trình đến ứng dụng công nghệ gắn với AI, với sự tham gia tích cực của toàn hệ thống.

Chương trình Đối thoại năm 2025 với chủ đề “Thay đổi để tiến bước” do DATC tổ chức.

Không chỉ về công nghệ, DATC còn định hình lại vai trò của mình khi thị trường xử lý nợ ngày càng mở rộng. Theo Đề án phát triển đến 2030, tầm nhìn 2035, DATC sẽ từng bước trở thành định chế tài chính đa sở hữu, hoạt động theo mô hình thị trường hiện đại, không chỉ giới hạn ở lĩnh vực xử lý nợ, mà còn mở rộng sang quản lý, khai thác tài sản (bao gồm cả tài sản công dôi dư), tư vấn tài chính, tái cấu trúc doanh nghiệp và hỗ trợ phục hồi các dự án kinh tế trọng điểm.

Để đạt được các mục tiêu này, công ty chú trọng xây dựng các chính sách hỗ trợ mới, tốt hơn cho doanh nghiệp, đặc biệt là về tiếp cận nguồn tài chính, đảm bảo chia sẻ lợi ích và tạo cơ hội phục hồi cho doanh nghiệp.

DATC cũng tập trung báo cáo Bộ Tài chính hoàn thiện cơ chế, tạo môi trường pháp lý vững chắc, nâng cao chất lượng quản trị và nguồn nhân lực, đồng thời đề xuất luật hóa một số cơ chế đặc thù để hoạt động bền vững, hạn chế rủi ro và tiếp cận thông lệ quốc tế.

Với tầm nhìn và định hướng phát triển rõ ràng, DATC đã xác định được các giá trị cốt lõi bao gồm "Thấu hiểu và chia sẻ", "Dấn thân và trách nhiệm", "Hợp tác và chuyên nghiệp". Đây là những kim chỉ nam để toàn bộ đội ngũ DATC cùng hiểu, cùng suy nghĩ và hành động, xây dựng ý chí, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, tạo dựng niềm tin cho khách hàng và bảo chứng cho thương hiệu DATC.

Chặng đường sắp tới sẽ đặt ra những yêu cầu cao hơn. Nhưng với sự quyết tâm, đồng lòng, bản lĩnh, DATC sẽ tiếp tục khẳng định vị thế của một đơn vị tiên phong, sẵn sàng cho giai đoạn phát triển mới của ngành Tài chính và của đất nước.